Trao đổi với chúng tôi, một cán bộ của Công ty CP thủy điện Vĩnh Sơn - Sông Hinh (VSH) - chủ đầu tư dự án thủy điện Thượng Kon Tum, cho biết đến nay hầu hết các hạng mục do liên doanh nhà thầu Trung Quốc đều bị chậm tiến độ rất nhiều.
Cụ thể: hạng mục cửa nhận nước được thi công từ tháng 9/2009, thời gian thi công 48 tháng bằng máy đào hầm TBM nhưng đến nay mới chỉ đạt 3 km trong tổng số 5 km.
Hạng mục hầm dẫn nước, nhà máy và trạm phân phối dự kiến thi công 42 tháng nhưng đến nay tầng 3 của nhà máy chỉ đạt 9% khối lượng thiết kế, hầm dẫn nước đào được 1,836/12,447m (đạt 14,7%).
“Theo tiến độ dự thầu, tổ hợp nhà thầu Trung Quốc cam kết sẽ đào được bình quân 530m/tháng nhưng tốc độ chỉ mới 91m/tháng - chậm đến gần 5,8 lần so với hồ sơ thiết kế. Việc chậm trễ đã tổn thất không nhỏ đến toàn bộ công trình, nhiều máy móc đắt tiền được nhập về lắp ráp nhưng đến nay chưa thể đưa vào công trình” - một cán bộ của VSH nói.
Theo ông Võ Thành Trung - tổng giám đốc VSH, mặc dù các hạng mục bị chậm trễ so với cam kết, được chủ đầu tư nhắc nhở nhưng nhà thầu Trung Quốc không tập trung khắc phục mà chỉ lo đòi hỏi những điều kiện hết sức phi lý, không có trong hợp đồng như: bổ sung chi phí do ảnh hưởng cấp điện, chi phí rò rỉ nước ngầm, ảnh hưởng đường vào công trường, tăng phí trượt giá...
Cũng theo ông Trung, tổng số tiền mà nhà thầu đòi thêm của VSH lên tới 800 tỷ đồng.
 |
| Vật liệu, máy móc được tập kết tại bãi trên công trường thủy điện sau khi nhà thầu Trung Quốc rút về nước. |
“Chúng tôi đã nhiều lần làm việc để tháo gỡ nhưng các nhà thầu Trung Quốc vẫn cố tình không chấp thuận, kéo dài thời gian để tăng giá xây dựng, nếu không được đáp ứng thì ngưng thi công. Trong làm việc thì các nhà thầu này mưu mô xảo quyệt, nếu đuối lý với chủ đầu tư thì cố tình... ăn vạ, chây ì, gây khó dễ” - ông Trung bức xúc.
Trong một văn bản nêu ra những lý do khiến công trình chậm tiến độ, liên doanh nhà thầu Trung Quốc cho rằng nhiều lao động địa phương đã bỏ việc giữa chừng, tình hình an ninh chưa đảm bảo, các nhà thầu Trung Quốc không muốn cung cấp thiết bị qua công trường...
Trao đổi với chúng tôi, Công an tỉnh Kon Tum và chủ đầu tư khẳng định “đây chỉ là cái cớ” để nhà thầu chây ì, đòi thêm tiền. Công an tỉnh Kon Tum khẳng định an ninh trên công trường rất tốt, không có sự cản trở nào, chính quyền và chủ đầu tư đã tạo điều kiện tối đa để nhà thầu hoạt động.
Những nỗ lực từ chính quyền vẫn không thúc đẩy nhà thầu tăng tiến độ mà ngược lại, đến ngày 25/5/2014 nhà thầu Trung Quốc có công văn thông báo dừng thi công, thủy điện Thượng Kon Tum đình trệ từ đó đến nay. “Chúng tôi cũng chưa biết phải tính thế nào” - ông Huỳnh An, phó Ban quản lý dự án thủy điện Thượng Kon Tum, ngán ngẩm cho biết khi chúng tôi hỏi về hướng xử lý của dự án.
“Quả đắng bỏ thầu giá rẻ”
Cũng như nhiều dự án mà doanh nghiệp Trung Quốc triển khai trên cả nước, đó là bỏ thầu với giá rất rẻ sau đó liên tục tìm cách đòi hỏi, dây dưa kéo dài thời gian thực hiện dự án để vòi thêm tiền từ chủ đầu tư.
Trong trường hợp cụ thể này là dự án thủy điện Thượng Kon Tum, theo tìm hiểu của chúng tôi, Viện Hoa Đông Tập đoàn thủy điện Trung Quốc đã bỏ thầu với giá hơn 1.600 tỷ đồng - chỉ bằng 44% giá thầu của các đơn vị khác đưa ra. Tuy nhiên sau khi trúng thầu, doanh nghiệp này lại liên tục yêu sách, viện đủ lý do để đòi thêm hơn 800 tỷ đồng.
