Bạn có thể chuyển sang phiên bản mobile rút gọn của Tri thức trực tuyến nếu mạng chậm. Đóng

Nhà nghiên cứu sọ người

Ông thu thập những sọ người này từ khắp nơi trên thế giới bằng cách giao dịch với một mạng lưới các nhà khoa học cũng như thợ săn hộp sọ.

Xung quanh tôi toàn là sọ người. Căn phòng này có đến 500 hộp sọ được thu thập về đây trong những thập kỷ đầu thế kỷ 19. Mỗi hộp sọ đều được quét một lớp véc ni trong, phần xương trán được đánh số bằng mực đen. Các vòng tròn được vẽ tay khéo léo để đánh dấu những khu vực nào của hộp sọ có liên quan đến tính tình hay những phẩm chất cụ thể, như “lòng nhân từ” và “sự tôn kính”.

Một số hộp sọ có phần miêu tả được viết hoa, những từ như “NGƯỜI HÀ LAN”, “NGƯỜI PERU CHỦNG INCA”, hay “NGƯỜI MẤT TRÍ”. Mỗi cái đều được nhà nghiên cứu sọ người Mỹ Samuel Morton cân nhắc, đo lường, và dán nhãn cẩn thận. Morton là một bác sĩ, nhà sử học tự nhiên và là thành viên của Viện Hàn lâm Khoa học Tự nhiên Philadelphia.

So nguoi anh 1

Ảnh minh hoạ. Nguồn: BBC.

Ông thu thập những sọ người này từ khắp nơi trên thế giới bằng cách giao dịch với một mạng lưới các nhà khoa học cũng như thợ săn hộp sọ, những người đã mang mẫu vật về cho các thí nghiệm của ông, đôi khi bằng cách cướp mộ. Đến lúc qua đời năm 1851, Morton đã tích lũy được hơn một nghìn hộp sọ, bộ sưu tập lớn nhất thế giới vào thời điểm đó. Phần lớn kho lưu trữ này hiện cất tại Phòng Nhân chủng học Cơ thể của Bảo tàng Penn tại Philadelphia.

Morton không phải một nhà não tướng học hay đúng hơn là sọ tướng học theo nghĩa cổ điển ở chỗ ông không tin rằng tính cách con người có thể được đọc vị qua hình dạng đầu, mà đúng hơn, mục tiêu của ông là phân loại và xếp hạng các chủng tộc loài người một cách “khách quan” bằng cách so sánh các đặc điểm thể chất của hộp sọ.

Ông đã thực hiện điều này bằng cách chia những hộp sọ này thành năm “chủng tộc” chính trên thế giới: châu Phi, bản địa Mỹ, Caucasian (người da trắng), Mã Lai và Mông Cổ - một phân loại điển hình thời bấy giờ và phản ánh tâm lý thực dân đang thống trị nền địa chính trị.

Đây chính là quan điểm của thuyết đa nguồn gốc (polygenism) - cho rằng các chủng tộc riêng biệt của loài người đã tiến hóa riêng rẽ theo từng thời điểm khác nhau - được các học giả da trắng châu Âu và Mỹ hợp thức hóa và được những nhà thám hiểm thuộc địa ca ngợi như một sự biện minh cho bạo lực và chiếm đoạt.

Phép đo sọ não trở thành một trong những công cụ hàng đầu trong tay họ vì phương pháp này được cho là có thể đánh giá chính xác những khác biệt và phẩm chất của con người.

Kate Crawford/NXB Trẻ

Bình luận

SÁCH HAY

Mot chien dich o Bac Ky hinh anh

Một chiến dịch ở Bắc Kỳ

0

Thị dân và quan lại mặc lễ phục lui tới thăm viếng nhau, tặng nhau những lá thiếp lớn màu đỏ và quà cáp.

Di nhu to giay trang hinh anh

Đi như tờ giấy trắng

0

Một trong những chuyến đi vào mùa Giáng sinh ghi dấu mãi trong tôi chính là về Đường Lâm, hay đúng hơn là về những ngôi làng quanh vùng Ba Vì, Sơn Tây.

Nhung ba chu khong gian hinh anh

Những bá chủ không gian

0

Khi Blue Origin phóng và hạ cánh thành công tên lửa New Shepard, Jeff Bezos chỉ viết vài dòng trên Twitter. Trái lại, Elon Musk "tuôn" cả tràng dài trên mạng xã hội.

Nguoi tre thoi 4.0 - Uy quyen long lay hinh anh

Người trẻ thời 4.0 - Uy quyền lộng lẫy

0

Trong số những kỹ năng mà người lao động phải có nếu không muốn bị bỏ lại phía sau, tư duy phản biện được nhiều người đặc biệt lưu ý.

Di bo xuyen Viet voi cay dan guitar hinh anh

Đi bộ xuyên Việt với cây đàn guitar

0

Thiên nhiên luôn biết cách chữa lành những tổn thương trong tôi. Thiên nhiên là mẹ, là người thầy hướng dẫn mỗi khi tôi lạc lối trong cuộc đời này.

Loan 12 su quan hinh anh

Loạn 12 sứ quân

0

Sau khi Ngô Xương Xí chết, họ Ngô hết người kế vị. Trong nước một ngày không thể không có vua, Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi, lấy tôn hiệu là Vạn Thắng Vương.

Nhung ngay cach ly hinh anh

Những ngày cách ly

0

Phải chăng chỉ cần có độ lùi của thời gian và trải nghiệm, con người có thể nhìn sự việc bằng góc độ hoàn toàn khác?

Machiavelli hinh anh

Machiavelli

0

Leonardo và Michelangelo - hai nghệ sĩ tài năng - cùng làm việc trong một tòa nhà. Điều đó cho thấy Florence từng quy tụ nhiều ngôi sao sáng.