Nhà mạng 'móc túi': Trách nhiệm cơ quan quản lý thế nào?

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Đỗ Đình Rô, Trưởng phòng Thanh tra viễn thông, công nghệ thông tin (Thanh tra Bộ Thông tin - truyền thông), cho biết: Về nguyên tắc, người tiêu dùng dùng dịch vụ gì thì đăng ký với nhà mạng và có sự thỏa thuận với nhau. Nếu nhà mạng không thực hiện đúng thỏa thuận thì người tiêu dùng có quyền khiếu nại, thậm chí khởi kiện ra tòa.

Tất cả những hành vi vi phạm về lĩnh vực viễn thông liên quan đến điều kiện cung cấp dịch vụ, chất lượng dịch vụ, giá cước dịch vụ, thực hiện các chương trình khuyến mãi, nội dung các dịch vụ cung cấp... đều bị xử phạt vi phạm hành chính.

Khi có phản ảnh của người tiêu dùng, chúng tôi chuyển đơn đến các nhà cung cấp dịch vụ để họ xác minh cụ thể, xem người dân có dùng không. Vì có thể chủ thuê bao không dùng, nhưng người thân trong gia đình dùng.

Từ nhiều năm nay, khách hàng vẫn thường xuyên bị nhắn tin quảng cáo, trong số đó có không ít khách hàng bị nhà mạng âm thầm trừ tiền cho những dịch vụ mà họ không hề đăng ký.

Hay có trường hợp người dân mua sim đã đăng ký thông tin trước, và họ không biết sim đó đăng ký tên ai, đã đăng ký dịch vụ gì.

- Thưa ông, ngay cả những sim mới, chưa đăng ký nhưng nhà mạng đã kích hoạt sẵn một số dịch vụ, nếu người dùng không biết sẽ bị trừ tiền oan?

- Doanh nghiệp di động chỉ có thể cung cấp dịch vụ người tiêu dùng yêu cầu. Nếu cung cấp miễn phí thì khác, còn cung cấp thu tiền thì nguyên tắc là người dùng yêu cầu mới được cung cấp.

- Rất nhiều thuê bao phản ảnh tình trạng nhà mạng tự ý cài đặt dịch vụ rồi âm thầm trừ tiền của họ. Cơ quan quản lý xử lý thế nào đối với những nhà mạng này?

- Thông tin anh vừa cung cấp mới chỉ định tính, tức là có hiện tượng như vậy nên tôi không thể trả lời việc đấy như thế nào. Việc nhà mạng mời chào dùng thử dịch vụ trong vòng một tuần tôi cũng nhận được, nhưng nếu mình không dùng thì trong tin quảng cáo họ cũng hướng dẫn cách từ chối dịch vụ.

Còn nếu nhà mạng tự kích hoạt dịch vụ rồi trừ tiền của người tiêu dùng thì đó là vi phạm pháp luật.

- Thực tế đã có hiện tượng nhà mạng tự kích hoạt dịch vụ rồi thu tiền của thuê bao. Thanh tra Bộ Thông tin - truyền thông đã bao giờ xử lý chưa?

- Vì anh hỏi đột xuất nên tôi chưa thể trả lời được ngay. Chúng tôi phải thống kê lại kết quả thanh tra trong thời gian vừa rồi. Cũng có thể đã có nhưng tôi không nhớ hết.

Còn nếu báo có đầy đủ chứng cứ về việc doanh nghiệp di động đã kích hoạt dịch vụ để thu tiền của người sử dụng mà không được sự đồng ý của họ, thì đề nghị báo cung cấp thông tin, chứng cứ cho chúng tôi. Đấy là cơ sở quan trọng để chúng tôi tiến hành thanh tra, xử lý vi phạm hành chính đối với hành vi này.

Ông Đỗ Đình Rô.

- Thưa ông, tình trạng này không mới và đã được báo chí phản ánh nhiều lần rồi. Đó là cơ sở để kiểm tra, xử lý các nhà mạng được chứ?

- Đấy là những bài báo, chứ còn thông tin cụ thể một báo nào đó chuyển về thanh tra bộ thông tin doanh nghiệp nọ, doanh nghiệp kia chủ động kích hoạt dịch vụ của thuê bao nào, kích hoạt lúc nào, kích hoạt dịch vụ gì, thu bao nhiêu tiền thì chưa bao giờ chúng 
tôi nhận được.

- Phản ứng đầu tiên của các nạn nhân khi bị trừ cước một cách vô lý là khiếu nại với chính nhà mạng, và luôn nhận được những câu trả lời không thỏa đáng. Vậy tại sao thanh tra bộ không chủ động đi thanh tra, kiểm tra khi có những thông tin như vậy?

- Theo quy định của Luật thanh tra và Luật xử lý vi phạm hành chính, việc thanh tra phải theo kế hoạch, hoặc trong trường hợp phát hiện ra hành vi vi phạm thì có thể thanh tra đột xuất và xử lý vi phạm hành chính. Thanh tra đột xuất thì phải có đầy đủ chứng cứ vi phạm.

Ví dụ báo chí phát hiện doanh nghiệp A, doanh nghiệp B có hành vi vi phạm và chuyển sang thì chúng tôi sẽ xem xét. Nếu sai phạm rõ rồi, đầy đủ chứng cứ rồi thì chúng tôi sẽ mời doanh nghiệp lên xử lý ngay.

Trường hợp có thông tin tương đối rõ nhưng chưa đủ sở cứ pháp lý thì chúng tôi sẽ xem xét kiến nghị tổ chức thanh tra đột xuất.

- Hiện nay cơ quan quản lý Nhà nước giám sát việc tính cước như thế nào để đảm bảo người tiêu dùng không bị trừ cước oan?

- Trách nhiệm của doanh nghiệp khi cung cấp dịch vụ là phải công khai giá cước để khách hàng nắm được trước khi quyết định sử dụng dịch vụ. Trong hoạt động thanh tra, chúng tôi cũng thực hiện thanh tra việc công khai niêm yết giá cước.

Hệ thống ghi cước của doanh nghiệp di động cũng phải thực hiện theo quy định, quy chuẩn về độ chính xác ghi cước. Cục Viễn thông (Bộ Thông tin - Truyền thông) có hệ thống thiết bị đo độ 
chính xác trong ghi cước.

Ngoài ra, người tiêu dùng khi thấy có sự bất hợp lý về cước thì nên kịp thời phản ảnh với doanh nghiệp cung cấp dịch vụ hoặc với thanh tra Bộ Thông tin - Truyền thông hay hội bảo vệ người tiêu dùng ở địa phương.