Kể từ thời điểm ra mắt vào tháng 8/2020, giá Shiba Inu coin (SHIB) đến nay đã tăng 90.000.000%. Tính riêng trong tháng 10/2021, giá trị đồng tiền mã hóa mang biểu tượng chú chó Nhật tăng 800%, đồng thời đạt kỷ lục (ATH) 0,00008719 USD/đồng theo số liệu của CoinMarketCap.
Đà tăng trưởng mạnh mẽ của SHIB xuất phát từ hàng loạt tin vui nối tiếp trên thị trường. Đây là động lực giúp vốn hóa SHIB vượt mốc 51 tỷ USD, lọt vào top 10 những đồng tiền mã hóa lớn nhất thế giới.
Đối với cộng đồng nhà đầu tư, sự hồi sinh của SHIB một lần nữa tạo ra tâm lý mong làm giàu nhờ memecoin. Tuy nhiên, dù ít hay nhiều, việc đầu tư vào những danh mục “xổ số” như memecoin luôn tiềm ẩn rủi ro và có thể khiến bất kỳ ai tham gia trắng tay.
 |
| SHIB từng có thời gian im hơi lặng tiếng trên thị trường trước khi có đà tăng trưởng mới. Ảnh: CoinMarketCap. |
Vì sao nói SHIB hồi sinh?
Phong trào đầu tư memecoin nổi lên từ đầu những năm 2021 khi thị trường tiền mã hóa chứng kiến nhiều khởi sắc. Tại Việt Nam, những memecoin như Dogecoin, Shiba Inu coin, Aquagoat, Pig Finance… thường được biết đến với tên gọi coin động vật.
Những loại tiền mã hóa này thường được phát triển dựa trên nền tảng blockchain có sẵn, mang biểu tượng một số loài thú như chó, mèo, lợn… Bản thân Dogecoin, một trong những coin động vật đầu tiên, vốn là trò đùa do Jackson Palmer và Billy Markus bày ra dựa trên mã nguồn LuckyCoin.
Dù ra đời đã lâu, phải đến đầu năm 2021, việc đầu tư coin động vật tại Việt Nam mới bùng lên. Đây là giai đoạn làn sóng FOMO Dogecoin đạt đỉnh điểm khi liên tục được tỷ phú Elon Musk đề cập trên truyền thông. Giá trị của Dogecoin cũng nhờ đó mà tăng hàng trăm lần.
Tuy sinh sau đẻ muộn, SHIB sớm để lại dấu ấn trên thị trường khi tăng giá hơn 430 lần trong vòng một tháng, lập ATH đầu tiên ở mốc 0,00003503 USD/đồng vào ngày 10/5. Song, sau khi lập ATH, giá SHIB quay đầu tụt dốc thảm hại.
 |
| SHIB tăng rất mạnh trong tháng 10. Ảnh: CNET. |
Đà giảm giá của SHIB trùng với giai đoạn thị trường tiền mã hóa điều chỉnh mạnh. Không chỉ SHIB, việc Dogecoin hay nhiều coin động vật khác duy trì ngưỡng giá thấp hơn ATH từ 50-80% suốt 5 tháng khiến giới đầu tư tin rằng coin động vật đã thoái trào.
Do vậy, việc SHIB bất ngờ tăng giá phi mã đã giải thoát cho nhiều người chơi nắm giữ danh mục đầu tư này trước đó. Theo ghi nhận của Zing, một số nhà đầu tư thậm chí lãi lớn nhờ giữ vững SHIB trong thời kỳ khủng khoảng.
“Trọng tâm của thị trường tiền mã hóa đáng lẽ phải là dòng tiền ổn định chạy vào các ETF Bitcoin. Nhưng thay vào đó, nhà đầu tư nhỏ lẻ đã dành sự chú ý cho Shina Inu”, chuyên gia tài chính Edward Moya tại hãng tư vấn Oanda nhận định.
Trắng tay vì chơi "coin dê"
Tại Việt Nam, nhà đầu tư có thể dễ dàng tìm kiếm các dự án memecoin trên sàn giao dịch phi tập trung (DEX) như PancakeSwap, SushiSwap…
Việc thực hiện giao dịch tại DEX giúp người dùng sớm sở hữu token dự án mới trước khi chúng có cơ hội xuất hiện trên các sàn giao dịch uy tín như Coinbase hay Binance.
Raoul Pal, nhà đồng sáng lập nền tảng đầu tư tiền mã hóa Real Vision Group, tin rằng cơn sốt đầu tư memecoin được thúc đẩy bởi thế hệ trẻ, những người không tìm kiếm lợi nhuận khiêm tốn. Bù lại, họ sẵn sàng chấp nhận rủi ro lớn để đổi lấy số tiền khổng lồ.
Song, không giống SHIB, một số dự án coin động vật từng có thời gian dậy sóng cộng đồng đầu tư tại Việt Nam như Aquagoat, Pig Finance… dường như đã chết yểu và để lại nhiều hệ lụy cho người tham gia.
 |
| Trào lưu đầu tư Aquagoat được thổi thêm lửa sau các động thái đề cập của ông chủ Facebook Mark Zuckerberg. Ảnh: BlockCrypto. |
Điển hình, cuối tháng 9/2021, đội ngũ phát triển Aquagoat thông báo tiến hành chuyển đổi smart contract (hợp đồng thông minh) của dự án sang địa chỉ mới. Tuy nhiên, thời gian hỗ trợ cho quá trình chuyển đổi bị giới hạn trong thời gian ngắn.
Nếu nhà đầu tư không nắm rõ thông tin, họ có thể lỡ cơ hội chuyển Aquagoat sang địa chỉ hiện tại. Vì đã không còn thanh khoản trước đó, số Aquagoat nằm tại địa chỉ cũ sẽ không thể tiến hành giao dịch.
Chia sẻ với Zing, nhiều nhà đầu tư Aquagoat đã lên tiếng chỉ trích quyết định giới hạn thời gian chuyển đổi địa chỉ smart contract của đội ngũ phát triển.
“Tôi đầu tư 500 USD và nắm giữ gần 16 tỷ Aquagoat. Vì không kịp chuyển token sang địa chỉ mới, số Aquagoat của tôi nay hoàn toàn vô giá trị. Nhóm phát triển dự án đã tắt tính thanh khoản trên smart contract cũ, đáng lẽ họ nên kéo dài thời gian chuyển đổi hoặc hỗ trợ thêm cho người dùng”, Thanh Hải - nhà đầu tư tiền mã hóa sinh sống tại Thái Nguyên - bức xúc.
Dự án memecoin lừa đảo lộng hành
Tương tự, Thế Anh - một nhà đầu tư khác ở TP.HCM - đã mất trắng 800 USD vì loại coin này. Mặc dù vậy, anh cho biết việc chuyển đổi Aquagoat là vô nghĩa khi token này hầu như không còn giá trị.
“Số tiền đầu tư ban đầu của tôi nay trị giá 5 USD. Khoản đầu tư vào Aquagoat coi như bỏ, từ giữa năm, tôi đã không còn niềm tin vào những dự án kiểu này”, anh nói.
Theo Bloomberg, trong thế giới tiền mã hóa, chỉ cần một sự kiện nổi bật, những kẻ cơ hội có thể tạo ra hàng loạt dự án ăn theo khác nhau. Coin động vật cũng không phải ngoại lệ.
Gần đây nhất, dự án tiền mã hóa có tên AnubisDAO đã cuỗm đi số tiền hơn 60 triệu USD huy động được từ nhà đầu tư. Tương tự Shiba Inu coin, AnubisDao cũng sử dụng hình ảnh chú chó Nhật Bản làm biểu tượng.
 |
| Giá trị của token ANKH (AnubisDAO) nhanh chóng tụt về 0. Ảnh: BlockCrypto. |
Thủ đoạn của kẻ lừa đảo là lợi dụng tâm lý FOMO của nhà đầu tư, từ đó tung ra các đợt mở bán token để huy động vốn.
Sau khi thu lời, chúng khóa tính năng thanh toán, đồng thời rút tiền của nhà đầu tư sang địa chỉ ví khác. Nhờ đặc điểm ẩn danh của công nghệ blockchain, nạn nhân khó có thể truy tìm danh tính của kẻ đứng sau.
Ngoài AnubisDao, Squid Game token, một dự án ăn theo bộ phim cùng tên phát hành trên nền tảng Netflix, cũng đang gây chấn động cộng đồng tiền mã hóa khi sử dụng chiêu trò “rug pull” (kéo thảm) để cuỗm 2,1 triệu USD của nhà đầu tư.
