Theo Nikkei Asian Review, giới đầu tư trên toàn cầu đang lo lắng khi các doanh nghiệp quốc doanh Trung Quốc lâm vào cảnh nợ nần chồng chất.
Những khoản nợ của các công ty xây dựng Trung Quốc - nhóm tham gia vào những dự án công trình công cộng - đang phình to. Các trái phiếu chịu áp lực bán tháo khi giới đầu tư tin rằng chính quyền Bắc Kinh sẽ không còn cứu trợ doanh nghiệp quốc doanh nữa.
Những vụ vỡ nợ của các doanh nghiệp lớn tại Trung Quốc có thể khiến thị trường toàn cầu chao đảo. Số tiền các doanh nghiệp Trung Quốc phải trả đang tăng lên. Khoảng 2.140 tỷ USD trái phiếu đáo hạn vào năm 2023, tăng khoảng 60% giá trị trái phiếu đạo hạn từ năm 2018 đến năm 2020.
 |
| Đoàn tàu cao tốc G79 Fuxing rời ga Bắc Kinh Tây ở Bắc Kinh. Tập đoàn Đường sắt Nhà nước Trung Quốc, do chính phủ trực tiếp điều hành, sẽ mua lại khoảng 90 tỷ USD trái phiếu vào cuối năm 2023. Ảnh: Reuters. |
Khoản nợ nghìn tỷ USD
China Huarong Asset Management - công ty chuyên mua lại và quản lý các khoản nợ xấu - đang chật vật để duy trì hoạt động của chính công ty. Một chi nhánh của Huarong đã được các ngân hàng chấp nhận hoãn trả 100 triệu USD cho đến cuối tháng 8. Công ty cũng đẩy mạnh bán cổ phần trong các doanh nghiệp như Nanjing Panda Electronics.
Huarong có gần 330 tỷ NDT (51,11 tỷ USD) trái phiếu đang lưu hành. Gần 60% trong số đó sẽ đáo hạn vào năm 2023.
Các doanh nghiệp quốc doanh lớn có số nợ phải trả cao nhất. Tập đoàn Đường sắt Nhà nước Trung Quốc, do chính phủ trực tiếp điều hành, sẽ mua lại khoảng 90 tỷ USD trái phiếu vào cuối năm 2023, trong khi Tập đoàn State Grid phải trả khoảng 14 tỷ USD.
Hai công ty chưa niêm yết đang phải gánh những khoản nợ khổng lồ, một phần do thiếu kiểm soát chi phí.
Tần suất xảy ra các vụ vỡ nợ của doanh nghiệp Trung Quốc ngày càng nhiều. Trái phiếu chính phủ và trái phiếu do ngân hàng quốc doanh phát hành gần như là nơi an toàn duy nhất giới đầu tư có thể bỏ tiền
Một quản lý ngân hàng nước ngoài giấu tên
Các công ty xây dựng, xây dựng dân dụng, công ty điều hành đường sắt và lưới điện sẽ phải trả tổng cộng 600 tỷ USD, tương đương 30% trái phiếu doanh nghiệp Trung Quốc vào năm 2023.
Các quan chức Trung Quốc đang lên kế hoạch cắt giảm những khoản bảo lãnh ngầm dành cho các doanh nghiệp quốc gia. Số vụ vỡ nợ trái phiếu bằng đồng NDT tăng với tốc độ kỷ lục. Chỉ tính riêng trong quý I/2020, tổng nợ không thể thanh toán đã lên đến 95 tỷ NDT.
Khi ngày càng nhiều trái phiếu đáo hạn, sự hỗ trợ của chính phủ giảm dần, các khoản vỡ nợ của Trung Quốc sẽ gia tăng đến mức báo động.
Ngày càng nhiều nhà đầu tư yêu cầu công ty phát hành mua lại một phần hoặc tất cả trái phiếu. Chúng nhấn mạnh tình hình tồi tệ tại thị trường nợ Trung Quốc. Một phần trái phiếu bằng đồng NDT là hình thức cho vay chuyển đổi của ngân hàng. Hầu hết người mua trái phiếu là những cư dân Trung Quốc đang lo ngại.
Trong khi đó, các nhà đầu tư nước ngoài chú ý đến xu hướng vay nợ bằng ngoại tệ, vốn chiếm gần 10% thị trường Trung Quốc. Số trái phiếu trị giá 172 tỷ USD sẽ đáo hạn vào năm 2023. Ngày càng nhiều nhà đầu tư nước ngoài lo ngại về những vụ vỡ nợ.
Giới đầu tư e ngại
Kể từ năm 2020, hơn 10 trái phiếu bằng đồng USD đã vỡ nợ, theo các nhà cung cấp thông tin tài chính như Refinitiv. Peking University Founder Group - công ty công nghệ thông tin do trường đại học thành lập - không thể trả nợ gốc và lãi cho trái phiếu bằng đồng USD.
Tsinghua Unigroup cũng nhiều lần vỡ nợ đối với trái phiếu USD. Đơn vị Hong Kong của Citigroup đã phản ứng bằng cách đệ đơn kiện hồi tháng 2, yêu cầu công ty bán dẫn quốc doanh Trung Quốc trả nợ gốc và lãi vay.
Một quan chức ngân hàng nước ngoài nhận định tần suất xảy ra các vụ vỡ nợ của doanh nghiệp Trung Quốc ngày càng nhiều. Trái phiếu chính phủ và trái phiếu do ngân hàng quốc doanh phát hành gần như là nơi an toàn duy nhất giới đầu tư có thể bỏ tiền.
Dữ liệu chỉ ra rằng các nhà đầu tư đang tránh xa trái phiếu do các doanh nghiệp Trung Quốc phát hành. Theo FTSE Russell, lãi suất đối với trái phiếu cấp đầu tư do những công ty Trung Quốc phát hành đã tăng 0,4% so với trái phiếu kho bạc Mỹ.
 |
| Chính quyền Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đang đối mặt với thách thức cân bằng giữa các dự án cơ sở hạ tầng và sự ổn định trên thị trường tài chính. Ảnh: Reuters. |
Điều đó trái ngược với các trái phiếu Hàn Quốc, Hong Kong, Indonesia và những nơi khác trong bối cảnh dư thừa thanh khoản trên toàn thế giới.
Theo Nikkei Asian Review, thị trường trái phiếu Trung Quốc có thể rung chuyển nếu các khoản bảo lãnh ngầm của chính phủ sụt giảm nhanh chóng. Chuyên gia Kenneth Ho tại Goldman Sachs cảnh báo về những tác động bất lợi của sự thay đổi chính sách đột ngột.
Ông nhấn mạnh rằng điều quan trọng là chính phủ Bắc Kinh cần ngăn chặn những lo ngại mang tính hệ thống lan rộng.
Trung Quốc đã nhanh chóng kiểm soát dịch Covid-19 và thu hút đầu tư nước ngoài nhờ lãi suất cao hơn Mỹ và các nước khác. Tuy nhiên, thế trận thay đổi sau hàng loạt vụ vỡ nợ trái phiếu nước ngoài khiến giới đầu tư bất an.
