Hãy bắt đầu với Chi phí Xanh đối với điện tại nước Mỹ. Thực ra, chúng ta có tin tốt: Nước Mỹ có thể loại bỏ lượng phát thải của mình với mức Chi phí Xanh vừa phải.

Trong trường hợp của điện, Chi phí Xanh sẽ là chi phí tăng thêm để cung cấp toàn bộ lượng điện cần thiết bằng các nguồn không phát thải, bao gồm gió, năng lượng Mặt Trời, điện hạt nhân, cũng như các nhà máy than và khí đốt tự nhiên được trang bị công nghệ thu hội lượng carbon mà chúng tạo ra. (Hãy nhớ rằng mục tiêu không phải là chỉ sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo như gió và Mặt Trời; mục tiêu ở đây là không phát thải. Đó là lý do tôi đưa ra cả những lựa chọn không phát thải carbon khác).

Vậy mức chi phí tăng thêm là bao nhiêu? Việc thay đổi toàn bộ hệ thống điện của nước Mỹ sang các nguồn không carbon sẽ làm tăng giá bán lẻ trung bình từ 1,3 đến 1,7 cent mỗi kilowatt giờ, cao hơn khoảng 15% so với mức mà hầu hết mọi người phải trả hiện nay.

Cộng dồn lại thì mức Chi phí Xanh sẽ là 18 đôla một tháng với một hộ gia đình thông thường - đây là mức khá phải chăng đối với hầu hết mọi người, mặc dù sẽ khó khăn hơn đối với những người Mỹ có thu nhập thấp, khi họ vốn đã dành một phần mười thu nhập của mình cho năng lượng.

(Nếu đã thanh toán hóa đơn điện, có lẽ bạn sẽ cảm thấy quen thuộc với đơn vị kilowatt giờ, bởi vì đây là cách chúng ta tính toán tiền điện cho các hộ gia đình. Nhưng nếu bạn có thắc mắc thì kilowatt giờ là đơn vị được sử dụng để đo lượng điện bạn sử dụng trong một khoảng thời gian nhất định. Nếu bạn tiêu thụ một kilowatt trong một giờ, bạn đã sử dụng một kilowatt giờ. Một hộ gia đình thông thường tại nước Mỹ sử dụng 29 kilowatt giờ một ngày. Tính trung bình với mọi nhóm khách hàng và tất cả bang, một kilowatt giờ điện có giá khoảng 10 cent, mặc dù ở một số nơi, con số này có thể gấp ba lần).

Thật tốt khi mức Chi phí Xanh có thể thấp như vậy. Châu Âu cũng gặp thuận lợi tương tự; nghiên cứu của một hiệp hội thương mại châu Âu chỉ ra rằng việc loại bỏ từ 90 đến 95% carbon khỏi lưới điện sẽ khiến mức giá trung bình tăng lên khoảng 20%. (Nghiên cứu này sử dụng một phương pháp khác so với cách tôi tính Chi phí Xanh tại Mỹ).

Những thiết bị trải dài trên sa mạc tại hệ thống phát điện năng lượng Mặt Trời Ivanpah, California. Ảnh: David McNew/Getty Images.

Điều đáng tiếc là có rất ít quốc gia khác cũng may mắn như vậy. Nước Mỹ có nguồn năng lượng tái tạo lớn, bao gồm thủy điện ở vùng Tây Bắc Thái Bình Dương, gió mạnh ở vùng Trung Tây và năng lượng Mặt Trời quanh năm ở vùng Tây Nam và California. Các quốc gia khác có thể có nắng nhưng không có gió, hoặc có gió nhưng ít nắng quanh năm, hoặc thiếu cả hai yếu tố này. Và xếp hạng tín dụng của họ có thể ở mức thấp, khiến cho việc đầu tư những khoản lớn vào việc xây dựng các nhà máy điện mới trở nên khó khăn.

Châu Phi và châu Á đang gặp nhiều khó khăn nhất. Trong vài thập niên qua, Trung Quốc đã đạt được một trong những kỳ tích vĩ đại nhất trong lịch sử đưa hàng trăm triệu người ra khỏi tình trạng đói nghèo - và điều này một phần là nhờ việc xây dựng các nhà máy điện than với chi phí rất rẻ. Các công ty Trung Quốc đã giảm được 75% chi phí đầu tư cho một nhà máy than. Và giờ đây, thật dễ hiểu khi quốc gia này muốn có nhiều khách hàng hơn, vì vậy, họ đang cố gắng thu hút một loạt các quốc gia đang phát triển: Ấn Độ, Indonesia, Pakistan và các quốc gia trên khắp châu Phi.

Những khách hàng mới đầy tiềm năng này sẽ làm gì? Họ sẽ xây dựng các nhà máy nhiệt điện than hay bảo vệ môi trường? Chúng ta hãy xem xét mục tiêu và lựa chọn của họ. Năng lượng Mặt Trời quy mô nhỏ có thể là một lựa chọn đối với người dân ở các vùng nông thôn nghèo, những người cần sạc điện thoại di động và bật đèn sáng vào ban đêm.

Nhưng loại giải pháp này sẽ không bao giờ đem lại một lượng điện lớn với giá rẻ và luôn sẵn có mà các quốc gia này cần để phát triển nền kinh tế của họ. Họ đang tìm cách để làm được những gì Trung Quốc đã làm: phát triển nền kinh tế bằng cách thu hút các ngành công nghiệp như sản xuất và chăm sóc khách hàng - những ngành cần nguồn năng lượng dồi dào hơn (và ổn định hơn) so với những gì năng lượng tái tạo quy mô nhỏ hiện có thể cung cấp.

Nếu những quốc gia này lựa chọn các nhà máy nhiệt điện than, như Trung Quốc và mọi quốc gia giàu có đã làm, đó sẽ là một thảm họa đối với khí hậu. Nhưng hiện tại, lựa chọn tốt nhất với họ chỉ có vậy.