Người Pa Cô đâm trâu trong lễ hội 10 năm mới có một lần
Thứ năm, 10/8/2017 10:48 (GMT+7)
10:48 10/8/2017
Arieu Ping hay Lễ rượu lăng, Lễ bốc mả là lễ hội truyền thống của người Pa Cô được tổ chức ít nhất 10 năm một lần. Trong dịp này, người Pa Cô cất bốc hài cốt, đâm trâu tế tổ tiên.
Người Pa Cô đâm trâu trong lễ Arieu Ping Lễ Arieu Ping của người Pa Cô có phần đâm trâu, bò để hiến tế cho linh hồn những người đã khuất tồn tại từ hàng trăm năm trước cho đến nay.
Arieu Ping (được dịch là Rượu Lăng) có nghĩa là Hội rượu làm lăng hay Lễ bốc mả, một lễ hội truyền thống của người Pa Cô sinh sống dọc trên các dãy núi Trường Sơn, từ huyện Đakrông (Quảng Trị) đến huyện A Lưới (Thừa Thiên - Huế).
Theo phong tục của người Pa Cô, sau hơn 10 năm trở lên, tùy theo điều kiện kinh tế của từng bản làng mà Lễ hội Arieu Ping được tổ chức để cất bốc hài cốt, phần mộ của những người đã khuất để quy tập về chôn cất một chỗ. Năm 2017, lễ Arieu Ping được tổ chức tại làng A Đăng, xã Tà Rụt, huyện Đakrông, Quảng Trị. Lễ hội được tổ chức với 7 công đoạn và 19 nội dung hoạt động cơ bản như nghi lễ cất bốc và an táng hài cốt cho người đã khuất; cúng tế; lễ đâm trâu hiến tế…
Arieu Ping được tổ chức trong 3 ngày 8-10/7, thu hút hàng nghìn người Pa Cô ở huyện Đakrông về dự, góp vui.
Trong những ngày diễn ra lễ Arieu Ping, người Pa Cô liên tục giết gà, lợn, dê, mở tiệc rượu để thết đãi khách đến với bản làng.
Ban tổ chức Arieu Ping còn ghép thêm cả những tiết mục văn nghệ, bắn nỏ, ném vòng bắt duyên để lễ hội thêm phần phong phú, hấp dẫn.
Trong ngày thứ nhất của Lễ Arieu Ping, người Pa Cô ở làng A Đăng đã cất bốc phần hài cốt của những người đã chết 10 năm trở lên về để tạm trong những lán nhở được gọi là Ưng Trạp trước khi đưa đi chôn cất tại một nơi cố định giống như lăng mộ. Con cháu tụ tập trong Ưng Trạp thắp hương, đánh trống suốt ngày đêm để tưởng nhớ người đã khuất.
Ngoài trâu, bò được hiến tế chung cho những linh hồn người đã khuất, các dòng họ còn dành cho từng người trong gia đình những con dê để hiến tế. Kinh phí để mua trâu bò được trích từ phần đóng góp của dân làng và một phần từ ban tổ chức là UBND xã, các nguồn vận động khác.
Ông Kray Sức, cán bộ văn hóa xã Tà Rụt, người làm tổng đạo diễn lễ Arieu Ping cho biết tiết mục đâm trâu bò được già làng, trưởng bản bàn bạc kỹ lưỡng và hỏi ý kiến người dân rồi mới đưa vào chương trình. "Lễ đâm trâu bò để hiến tế linh hồn người đã khuất được xem là phần không thể thiếu trong lễ Arieu Ping, có lịch sử từ hàng trăm năm trước", cán bộ người Pa Cô nói.
Sau khi giết trâu bò, dê hiến tế, người Pa Cô sẽ tổ chức lễ tế, mở tiệc mời các linh hồn người đã khuất về chung vui. Ngày cuối của lễ Arieu Ping sẽ là phần đưa những hài cốt trong các nhà Ưng Trạp về chôn cất trong các lăng mộ để họ yên nghỉ vĩnh hằng.
Dù nghèo đói nhưng dân làng huyện vùng cao huyện Sơn Tây vẫn làm lễ đâm trâu hiến tế thần linh cầu mong sức khỏe, may mắn khiến cuộc sống của họ khó khăn triền miên.
Phong tục, dẫu là từ nghìn xưa, nhưng vẫn nên thay đổi cho phù hợp với thời đại. Ở Nghệ An, tục chém trâu tại lễ hội đã thay đổi. Tuy nhiên, ở Quảng Trị, người dân vẫn còn.
Làm ăn thất bát, đau ốm triền miên, dân làng huyện Sơn Tây (Quảng Ngãi) vẫn đâm trâu tế thần linh. Tuy nhiên sau lễ này cuộc sống của họ càng đói nghèo, kiệt quệ.
