K
ết quả kiểm tra của Thanh tra Chính phủ liên quan đến việc khiếu nại của công dân về khu đô thị mới Thủ Thiêm, quận 2, TP.HCM, xác định khu 4,3 ha thuộc Khu phố 1, phường Bình An, quận 2, nằm ngoài ranh quy hoạch khu đô thị mới Thủ Thiêm được Thủ tướng phê duyệt tại Quyết định số 367/TTg. Đồng thời, kết luận cũng chỉ ra việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư với phần diện tích 4,3 ha này là chưa đủ cơ sở pháp lý.
Về khu tái định cư 160 ha, Thanh tra Chính phủ cho rằng UBND TP đã vi phạm các quy định của pháp luật trong việc lập, trình, phê duyệt quy hoạch và thu hồi đất. Hậu quả là không đủ đất để bố trí tái định cư theo quy hoạch, dẫn đến việc đầu tư xây dựng khu đô thị mới Thủ Thiêm bị đình trệ do khiếu kiện kéo dài.
 |
| Ông Lê Văn Lung, một trong 9 hộ dân nằm trong khu 4,3 ha nhưng vẫn chưa đồng tình với kết quả kiểm tra của Thanh tra Chính phủ. Ảnh: Viết Dũng. |
Sau khi xem thông báo kết quả thanh tra, người dân cho rằng vẫn còn chung chung. Những hộ nằm ngoài 4,3 ha băn khoăn về quyền lợi của họ sẽ không được giải quyết nếu đối chiếu theo kết luận của Thanh tra Chính phủ.
Khôi phục quyền lợi của bà con Thủ Thiêm
Trao đổi với Zing.vn, luật sư Nguyễn Văn Dũ (Đoàn Luật sư TP.HCM) chỉ ra ở khu 4,3 ha đất thuộc Khu phố 1, phường Bình An, kết quả kiểm tra không yêu cầu trả lại đất cho người dân mà kiến nghị thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho các hộ dân bị thu hồi đất đúng quy định của pháp luật, bảo đảm quyền lợi của người bị thu hồi đất.
Luật sư cho rằng nếu thực tế diện tích đất này đã giao cho các tổ chức, cá nhân đầu tư xây dựng rồi thì việc yêu cầu trả lại là không thể thực hiện được. Nếu trả lại đất thì phải huỷ hoại các công trình đang tồn tại trên đất. Bảo vệ quyền lợi của người bị thu hồi đất mà phải phá huỷ tài sản của tổ chức, cá nhân khác thì việc làm đó không có giá trị, không mang lại ý nghĩa gì cho xã hội.
"Sự việc đã lỡ như vậy rồi, giờ chỉ còn cách tính toán, vận dụng chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư hợp lý cho các hộ dân, làm thế nào để người dân cảm thấy hài lòng", luật sư Dũ nêu quan điểm.
 |
| Bà Lê Thị Kim Phượng (Khu phố 1, phường Bình An) là một trong số ít hộ còn bám trụ lại giữ đất. Ảnh: Tùng Tin. |
Về khu 160 ha tái định cư, luật sư Hà Hải (Đoàn Luật sư TP.HCM) nhận định khu đất này bố trí cho người dân là vùng lõi trung tâm Thủ Thiêm, nhưng TP.HCM lại giao cho doanh nghiệp, dẫn đến không đủ đất để giao cho người dân. Thay vì có thể hoán đổi ở nơi có giá trị tương đương hoặc bồi thường theo giá thị trường thì TP.HCM lại lấy đất ở những khu vực ngoài ranh quy hoạch để bố trí tái định cư.
Do đó, luật sư Hải cho rằng TP.HCM sai lại càng sai nên cần áp dụng các quy định hiện hành để khôi phục quyền, lợi ích hợp pháp cho người dân.
"Người dân phải được bồi thường. Trong chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, tất yếu phải tính toán quỹ đất khác để bố trí tái định cư. Nếu có sự chênh lệch về giá trị đất tái định cư với giá trị đất bị thu hồi thì sẽ có sự bù trừ bằng tiền", luật sư Hải nhận định.
Đồng quan điểm, luật sư Võ Anh Loan cho rằng người dân có thể khiếu kiện hoặc khiếu nại quyết định hành chính để đòi bồi thường lại toàn bộ giá trị đất theo đơn giá hiện nay.
"Trường hợp đất bị thu hồi sai thì áp dụng nguyên tắc bồi thường thiệt hại theo luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước, nguyên tắc bồi thường của luật Tố tụng Hành chính, Dân sự, bao gồm: Trả lại đất trong trường hợp đất vẫn thuộc diện chưa quy hoạch, bồi thường chênh lệch giá trị đất đã được bồi thường và giá đất hiện tại, bồi thường những thiệt hại do di cư,...", luật sư Loan nói.
Xin lỗi người dân về những sai phạm
Ngoài việc khôi phục quyền lợi cho người dân, luật sư Hà Hải nhấn mạnh phải xác định trách nhiệm các cá nhân, tổ chức liên quan đối với các sai phạm, dẫn đến thiệt hại cho bà con.
"Cần làm rõ trách nhiệm của từng cá nhân cụ thể đã gây ra những sai phạm này. Trách nhiệm nặng hay nhẹ sẽ phụ thuộc vào nhận thức pháp luật kém, do nôn nóng thực hiện hay vấn đề khác để xảy ra sai phạm", luật sư Hải nhận định.
 |
| Trách nhiệm của từng cá nhân, tổ chức cần phải được làm rõ trong những sai phạm ở Thủ Thiêm. Ảnh: Tùng Tin. |
Theo luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước, cần xác định rõ trách nhiệm của các cá nhân, tổ chức có liên quan, thậm chí các doanh nghiệp được cấp dự án sai và hưởng lợi từ việc này. Từ đó, Nhà nước có biện pháp xử lý vi phạm và thu hồi tài sản của người thi hành công vụ đã làm sai để hoàn trả khoản tiền Nhà nước đã bồi thường cho người dân.
Là người từng đại diện cho một số hộ dân Thủ Thiêm, luật sư Hà Huy Sơn cho biết trong thông báo kết quả thanh tra vẫn còn nhiều điều chưa rõ, quyền lợi người dân chưa được đề cập cụ thể.
Luật sư Dũ chỉ ra trong kết luận thanh tra có kiến nghị UBND TP.HCM công khai nhận trách nhiệm, do đó, ông nghĩ rằng UBND TP sẽ có buổi công khai nhận trách nhiệm trước người dân về sai sót trong việc lập quy hoạch, thu hồi đất.
"Việc xin lỗi người dân về những sai phạm là cần thiết", luật sư Dũ nói.
