Cụ thể, theo phương án 1, điều chỉnh tăng thêm 250.000 đồng/tháng đối với người nghỉ hưu trước tháng 4/1993 có mức lương dưới 2 triệu đồng/tháng; điều chỉnh tăng thêm 150.000 đồng/tháng đối với người hưởng trợ cấp mất sức lao động có mức trợ cấp dưới 2 triệu đồng/tháng. Tuy nhiên, mức hưởng sau điều chỉnh không quá 2 triệu đồng/tháng.
Theo phương án này có gần 213.000 người được tăng lương hưu và tổng kinh phí điều chỉnh là 345,5 tỷ đồng/năm do ngân sách nhà nước chi trả.
Hạn chế của phương án này là tạo ra sự so sánh đối với những người nghỉ sau tháng 4/1993 có mức lương thấp.
Hiện nay, người nghỉ trước tháng 4/1993 chiếm 29,7% số người đang hưởng lương hưu. Số người này có quá trình công tác trong giai đoạn đấu tranh, bảo vệ Tổ quốc và thời kỳ đầu của xây dựng đất nước. Do chính sách tiền lương, cán bộ ở mỗi giai đoạn khác nhau nên mức lương hưu bình quân của những người này thấp hơn so với mức lương bình quân của những người nghỉ sau tháng 4/1993 và thấp hơn so với mức lương hưu bình quân chung.
Để khắc phục hạn chế trên, Bộ LĐTB&XH đã đưa ra phương án 2, điều chỉnh tăng thêm 250.000 đồng/tháng đối với người nghỉ hưu cả trước và sau tháng 4/1993 có mức lương dưới 2 triệu đồng/tháng; điều chỉnh tăng thêm 150.000 đồng/tháng đối với người hưởng trợ cấp mất sức lao động và trợ cấp hàng tháng đối với cán bộ xã có mức trợ cấp dưới 2 triệu đồng/tháng.
 |
|
Người có mức lương hưu thấp đang được Bộ LĐTB&XH trình phương án xin tăng lương. |
Mức hưởng sau điều chỉnh không quá 2 triệu đồng/tháng. Nếu theo phương án này, tổng số người được điều chỉnh là hơn 319.000, không bao gồm nhóm giáo viên có lương hưu thấp hơn mức lương cơ sở. Tổng kinh phí điều chỉnh là 586,6 tỷ đồng/năm.
Thứ trưởng Huân cho biết, phương án hai không tạo sự so sánh đối với người nghỉ sau tháng 4/1993 có mức lương thấp nhưng lại không đảm bảo được nguyên tắc đóng - hưởng, làm mất đi sự tương quan về mức lương hưu.
Việc điều chỉnh đồng loạt này cũng tạo ra mặt bằng lương hưu tối thiểu mới với người có từ đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc trở lên, do đó không phù hợp với quy định của Luật Bảo hiểm xã hội.
“Luật quy định mức lương hưu thấp nhất đối với người có từ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc trở lên bằng mức lương cơ sở, hiện tại là 1.150.000 đồng, nhưng nếu thực hiện điều chỉnh đối với nhóm này thì mức lương thấp nhất là 1.400.000 đồng”, Thứ trưởng Huân nói.
Từ năm 2007 đến nay, Chính phủ đã 8 lần điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp hàng tháng đối với cán bộ xã. Lương hưu đã được điều chỉnh tăng lên 178%. Việc điều chỉnh lương hưu chủ yếu gắn với việc điều chỉnh lương cơ sở, tức là lương của người tại chức tăng như thế nào thì lương hưu của người nghỉ hưu tăng một mức tương tự như vậy.
Lương cơ bản tăng thì lương hưu tăng như thế nào?
Bộ LĐTB&XH cũng đưa ra tính toán lương hưu nếu mức lương cơ bản được tăng 8,7% từ ngày 1/7/2016 (tăng từ 1,15 triệu đồng lên 1,25 triệu đồng/tháng). Việc điều chỉnh chỉnh lương hưu cũng sẽ thực hiện 2 bước.
Bước 1, tăng lương hưu 8,7% với tất cả người nghỉ hưu. Tổng kinh phí cho bước điều chỉnh này là 689,04 tỷ đồng/6 tháng, trong đó ngân sách nhà nước chi 127,24 tỷ đồng và Quỹ Bảo hiểm xã hội chi 561,8 tỷ đồng.
Sau khi điều chỉnh như bước 1, lương hưu với người có lương hưu thấp sẽ được điều chỉnh theo 2 kịch bản tăng lương hưu và trợ cấp mất sức lao động.
Theo bước tăng lương này, nếu chỉ điều chỉnh lương với người nghỉ hưu trước tháng 4/1993 (phương án 1), sẽ có 208.739 người đang hưởng lương hưu thấp được tăng lương, với kinh phí 169,29 tỷ đồng/năm do ngân sách nhà nước chi trả (tổng chi ngân sách chi cho cả 2 bước điều chỉnh là 296,53 tỷ đồng).
Nếu điều chỉnh lương hưu cho cả người nghỉ hưu trước và sau tháng 4/1993 (phương án 2), sẽ có 320.869 người lương hưu thấp được tăng lương, với tổng chi từ ngân sách là 304,51 tỷ đồng/năm, do ngân sách nhà nước đảm bảo (tổng ngân sách nhà nước chi cho 2 bước điều chỉnh là 426,67 tỷ đồng).
Riêng đối với 954 giáo viên mầm non công tác trong ngành giáo dục trước năm 1995, có mức lương hưu thấp hơn lương cơ sở (chỉ 843.000 đồng/tháng). Từ 1/1/2016, lương hưu cho đối tượng này sẽ được điều chỉnh lên bằng mức lương cơ sở (lên 1,15 triệu đồng/tháng), do ngân sách nhà nước chi, tổng kinh phí 3,51 tỷ đồng/năm.
Trường hợp lương cơ sở tăng từ 1/7/2016, tiếp tục trợ cấp cho giáo viên mầm non để lương hưu của họ đạt bằng mức lương cơ sở mới (kinh phí phát sinh thêm trong 6 tháng cuối năm 2016 là 572 triệu đồng).
