Người 'canh giữ' kho vàng 500 tỷ đô của Trung Quốc

Tân Chủ tịch Đinh Học Đông của tập đoàn Đầu tư Trung Quốc ít tiếng tăm và thiếu kinh nghiệm quốc tế nhưng sắp quản lý quỹ tài sản Nhà nước 500 tỷ USD.

Ông Đinh Học Đông, 53 tuổi, sắp nhận quyết định về làm Chủ tịch tập đoàn Đầu tư Trung Quốc (CIC). Việc bổ nhiệm ông Đông sẽ chấm dứt nhiều tháng trời nhỏ to đoán định xem ai sẽ ngồi vào chiếc ghế “nóng” này giữa lúc CIC đang cố thích ứng với bối cảnh quốc tế mới.

Ông Đinh Học Đông.

Người tiền nhiệm của ông Đông là đương kim Bộ trưởng Tài chính Lâu Kế Vĩ. Ông Vĩ từ lâu đã được xác định là thuộc “phe cải cách” trong Đảng. Nhưng khác với ông Lâu Kế Vĩ, ông Đinh Học Đông chưa được nhiều người chú ý tới. Ông hiện giữ chức Phó tổng thư ký Quốc vụ viện (tương đương Phó chánh văn phòng Chính phủ). Trước đây, ông từng sát cánh với nhiều quan chức được coi là “có đầu óc cải cách”.

Ông Đông đã dành gần như dành cả sự nghiệp cho Bộ Tài chính nhưng theo tiểu sử chính thức, ít có kinh nghiệm quốc tế.

CIC từng đảm nhiệm hầu hết vai trò quản lý kho dự trữ ngoại hối của Trung Quốc nhưng  tập đoàn đang bị cạnh tranh quyết liệt từ ngay trong nội bộ nước này. Mấy năm trở lại đây, CIC ngày càng tập trung nhiều hơn cho hàng hóa cơ bản và các thị trường mới nổi, thậm chí cả châu Âu. Nhưng dường như thị trường hàng hóa cơ bản đã tăng trưởng chậm lại và một số quan chức CIC nay tính chuyện quay sang thị trường Mỹ.

"Cần chủ động thay đổi định hướng đầu tư khi bối cảnh quốc tế thay đổi”, một lãnh đạo CIC nói. “Có lẽ đó là một trong những thách thức lớn nhất với chúng tôi hiện nay."

Đối thủ cạnh tranh chính của CIC là Cục Quản lý ngoại hối (SAFE), cơ quan đang trông giữ 3,4 nghìn tỷ USD dự trữ ngoại hối của Trung Quốc. SAFE và CIC sẽ không chỉ tranh dành nguồn vốn từ chính quyền trung ương mà cả cơ hội đầu tư tại nước ngoài.

"Với chừng ấy nhiệm vụ trước mắt, tốt nhất chúng tôi không nên đợi 'sếp mới' lâu hơn nữa,” vị lãnh đạo trên của CIC nói thêm.

Thành lập năm 2007, CIC hiện là quỹ tài sản nhà nước lớn thứ năm thế giới với nhiệm vụ đa dạng hóa kho dự trữ ngoại hối của Trung Quốc khỏi trái phiếu chính phủ lợi suất thấp của Mỹ. Tới nay, nguồn vốn của CIC chủ yếu là trái phiếu do Bộ Tài chính Trung Quốc phát hành, sau đó tiền thu được dùng để mua ngoại hối từ NHTW Trung Quốc.

Một số quan chức cao cấp của CIC gần đây có nói thị trường Mỹ sẽ ngày càng khó đầu tư. Hồi tháng 3, Tổng giám đốc Gao Xiqing nói ông lạc quan với triển vọng dài hạn của kinh tế Mỹ bất chấp những vấn đề ngắn hạn về tài khóa. Nhưng theo ông, có vẻ Mỹ không còn chào đón nhà đầu tư nhiệt tình như thời khủng hoảng tài chính nữa.

Một số nghị sĩ Mỹ đã xoáy sâu vào mối quan hệ của CIC với chính phủ Trung Quốc và buộc tội công ty này mua bán tài sản nhằm phục vụ chiến lược dài hơi của Bắc Kinh. Cán bộ lãnh đạo của CIC đều do Quốc vụ viện Trung Quốc bổ nhiệm, nhưng tập đoàn này luôn nhấn mạnh luôn tách biệt hoạt động thương mại với nhiệm vụ do chính phủ giao và đưa ra quyết định đầu tư một cách độc lập.

Trong khi đó, đối thủ chính của CIC là SAFE tiếp tục tăng hiện diện tại Mỹ. Cơ quan này gần đây đã thành lập văn phòng ở New York để đầu tư vốn cổ phần tư nhân, bất động sản và các loại tài sản khác. Động thái này cho thấy SAFE đang bắt chước chiến lược của CIC khi tăng cường đầu tư dự trữ ngoại hối vào các tài sản thay thế cho lợi suất cao. Ngược lại, CIC chưa có hiện diện chính thức tại thị trường Mỹ mà chỉ có văn phòng Bắc Mỹ đóng tại Toronto.

Mấy năm gần đây, CIC đã đa dạng hóa danh mục từ cổ phiếu tài chính sang các tài sản dài hạn hơn như năng lượng, hàng hóa cơ bản và cơ sở hạ tầng. Tuy vậy, ngành năng lượng lại phụ thuộc nhiều vào sự lên xuống của thị trường. Một số khoản đầu tư của CIC trong lĩnh vực này như Penn West Energy Trust và công ty thăm dò dầu khí Canada Sunshine Oilsands hiện đang lỗ.

CIC nói dù trong ngắn hạn ngành năng lượng có ảnh hưởng xấu tới thành tích của quỹ nhưng nếu xét khoảng thời gian cỡ 10 năm thì lợi nhuận thu về sẽ rất lớn. Danh mục đầu tư của CIC lỗ 4,3% năm 2011 và lãi 10,6% vào năm ngoái.

Theo CafeF/Trí Thức Trẻ