Từ 16h đến 17h ngày 21/8 (giờ Mỹ), hai "quả bom" rắc rối pháp lý cùng có khả năng để lại hậu quả nặng nề đối với Tổng thống Mỹ Donald Trump lần lượt "kích nổ".
Paul Manafort, người từng có 5 tháng lãnh đạo chiến dịch tranh cử của Trump năm 2016, bị tòa án Virginia tuyên có tội đối với 8 cáo buộc về gian lận tài chính.
Không lâu sau đó, tại tòa án Manhattan ở New York, cựu luật sư riêng của Trump và gia đình là Michael Cohen nhận tội với 8 tội danh liên quan đến sai phạm quy định tài chính bầu cử năm 2016, gian lận thuế và báo cáo tài chính sai sự thật.
Ông cũng thừa nhận trong thời gian diễn ra chiến dịch tranh cử năm 2018 đã từng bàn luận hoặc trả tiền để ém nhẹm bê bối tình ái giữa Trump và 2 người phụ nữ. Cohen cho biết ông hành động dựa trên sự chỉ đạo và phối hợp của một ứng viên tổng thống - ám chỉ ông Trump.
"Dù không trực tiếp nêu tên của ứng viên này, rõ ràng nhân vật được đề cập chính là Donald Trump chứ không phải ai khác", nhà bình luận chính trị Chris Cillizza của CNN nhận định.
 |
| Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: Reuters. |
Hai quả bom pháp lý
Paul Manafort và Michael Cohen là hai cái tên bị điều tra bởi công tố viên đặc biệt Robert Mueller, liên quan đến cáo buộc chiến dịch tranh cử của Donald Trump thông đồng với Nga can thiệp bầu cử Mỹ.
Paul Manafort bị kết luận vi phạm 5 tội danh trốn thuế, 1 tội danh về không nộp báo cáo tài chính cho cơ quan chức năng và 2 tội danh về gian lận ngân hàng. Các hành động vi phạm pháp luật đều diễn ra trước khi ông tham gia chiến dịch tranh cử của Trump.
Theo nhận định của CNN, những tội danh của Manafort sẽ ảnh hưởng trầm trọng đến uy tín của tổng thống Mỹ. Trump từng thuyết phục cử tri rằng ông chỉ chọn những người giỏi nhất vào đội ngũ và sẽ "dọn sạch đầm lầy" những chính trị gia "biến chất" tại Washington.
Trong khi đó, lời thú tội của cựu luật sư thân tín Michael Cohen có khả năng mở ra các rủi ro pháp lý trực tiếp đối với Trump.
Cục Điều tra Liên bang (FBI) tiến hành khám xét văn phòng của Cohen hồi tháng 4, thu giữ gần 4 triệu chứng cứ để phục vụ điều tra. Ông Mueller sau đó chuyển vụ án cho văn phòng công tố liên bang tại New York. Trước sức ép từ các rắc rối pháp lý và sự thất vọng khi bị Nhà Trắng cũ bỏ rơi, Cohen đã chấp nhận phối hợp với cơ quan điều tra.
 |
| Mối liên hệ giữa Michael Cohen và những sự vụ liên quan tới Trump đang bị xét xử. Đồ họa: New York Times. |
Theo lời thú tội của tay luật sư, ngoài số tiền 130.000 USD gửi cho nữ diễn viên phim người lớn Stormy Daniels, ông còn chuyển gần 150.000 USD qua trung gian để người mẫu Kanren McDougal không tiết lộ bê bối tình ái của cô với báo chí.
Trump từ đầu phủ nhận khoản tiền trả cho Daniels. Tuy nhiên, đến tháng 5, ông lại trở cờ, nói rằng Cohen tự trả tiền túi cho ngôi sao phim người lớn và khoản chi phí này của Cohen đã được Trump đền bù. Tổng thống Mỹ luôn kiên quyết phủ nhận việc chuyển tiền có liên hệ với chiến dịch tranh cử hoặc quỹ tranh cử của mình. Ông cũng khẳng định cá nhân không biết tay luật sư thân tín lấy tiền từ nguồn nào.
Sự thật được phơi bày khi Cohen bất ngờ tung ra đoạn ghi âm bí mật của mình vào tháng 7. Đoạn băng cho thấy Trump đã được luật sư thông báo về các khoản tiền ém nhẹm bê bối tình ái. Lời nhận tội ngày 21/8 của Cohen tiếp tục tăng sức nặng cho cáo buộc Trump không những biết rõ về các khoản tiền vi phạm pháp luật này mà thậm chí đã nói dối về chúng.
 |
| Paul Manafort là cựu lãnh đạo chiến dịch tranh của của Donald Trump năm 2016. Ảnh: Reuters. |
Tuyến phòng thủ lung lay
Với hai vụ án riêng biệt của cựu luật sư và cựu quản lý chiến dịch tranh cử năm 2016, Trump đang phải cùng lúc đối diện với 2 mũi tấn công pháp lý: Nghi án thông đồng với Nga can thiệp bầu cử Mỹ và nghi án vi phạm luật tranh cử.
Trump nhanh chóng phủi sạch sự liên quan đến những tội danh của Manafort. "Phiên tòa không liên quan gì đến cáo buộc thông đồng với Nga (can thiệp bầu cử Mỹ năm 2016), chúng ta đang tiếp tục chứng kiến một cuộc săn phù thủy", ông trả lời báo giới ngày 21/8.
Luật sư của Trump là Rudy Giuliani, cựu thị trưởng New York, cũng tìm cách biện hộ cho thân chủ trên trận tuyến pháp lý còn lại. "Trong các tội danh mà bên công tố đề ra cho Michael Cohen, không có bất kỳ cáo buộc nào cho thấy tổng thống từng có hành động sai trái", ông cho biết.
Những công kích cá nhân nhắm vào Cohen đã được Giuliani cùng đội ngũ cố vấn Nhà Trắng lặp đi lặp lại trong nhiều tháng qua. Những màn bôi nhọ uy tín càng tăng nhiệt sau khi có tin đồn cựu luật sư thân tín của Trump sẵn sàng làm chứng cho cáo buộc tổng thống Mỹ từng được thông báo về cuộc gặp giữa con trai ông và các quan chức Nga.
"Đúng như những gì các công tố viên đã ghi nhận, rõ ràng mô típ hành động chung của Michael Cohen trong một thời gian dài là những lời nói dối trá và sự thiếu trung thực", Giuliani nhận định về phiên tòa 21/8.
Ở chiều ngược lại, luật sư Lanny Davis, người đại diện của Cohen, lại cho rằng mối liên hệ của Trump trong vụ án là quá rõ ràng.
"Ngày hôm nay, thân chủ của tôi đã dám vùng lên và làm chứng trước tòa rằng ông Donald Trump chỉ đạo mình phạm tội, trả tiền cho 2 người phụ nữ với mục đích chủ yếu là tác động đến cuộc bầu cử. Nếu Michael Cohen bị cáo buộc vi phạm pháp luật vì những khoản tiền đó thì tại sao ông Trump lại có thể thoát tội", Davis nhấn mạnh.
 |
| Michale Cohen rời trụ sở tòa án liên bang tại New York vào ngày 21/8. Ảnh: Getty. |
Theo chuyên gia luật tài chính bầu cử Paul S. Ryan, nếu Trump biết về các khoản tiền mà Cohen đã chi trả cùng tính chất bất hợp pháp của chúng, tổng thống Mỹ có thể bị cáo buộc vi phạm luật bầu cử vì đã "bật đèn xanh" cho phi vụ và che giấu thông tin với quan điều tra.
Các quy định hiện hành của Bộ Tư pháp Mỹ nêu rõ rằng tổng thống Mỹ có đặc quyền miễn trừ truy tố. Mọi hành vi sai trái bị phát hiện phải được chuyển đến Hạ viện Mỹ để tiến hành luận tội.
Tuy nhiên, Ryan nhấn mạnh rằng những quy định này không phải là bất di bất dịch và có thể thay đổi được.
Tổn hại chính trị
Cơn địa chấn kép chiều 21/8 chính là dấu hiệu rõ nhất từ trước đến nay cho thấy tương lai đầy sóng gió chính trị và pháp lý đang bủa vây nhiệm kỳ tổng thống của Trump, theo Bloomberg.
Trong khi các diễn biến pháp lý phải cần thêm thời gian để tạo tác động, Trump sẽ sớm nhận ra những tổn hại chính trị nhãn tiền.
Kỳ bầu cử giữa nhiệm kỳ sắp diễn ra vào tháng 11 tới. Các chính trị gia đảng Dân chủ đang hy vọng nương theo cơn sóng bê bối pháp lý của Trump để vận động sự ủng hộ của cử tri, giành lại thế đa số tại ít nhất một trong hai cơ quan lập pháp (Thượng viện hoặc Hạ viện).
"Nhà Trắng ngày một giống một tổ chức tội phạm"
Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Richard Blumenthal.
Donald Trump giành chiến thắng trong cuộc tranh cử tổng thống 2016 một phần nhờ những màn công kích đối thủ trực tiếp của ông là Hillary Clinton. Tại những sự kiện vận động tranh cử, ông gọi cựu ngoại trưởng Mỹ là tội phạm, đòi tống giam ứng viên đảng Dân chủ.
Giờ đây, đến lượt Trump bị chỉ trích là tội phạm. Cả 3 cộng sự thân thiết của Trump trong mùa tranh cử năm 2016 đều rơi vào vòng lao lý. Trước Paul Manafort và Michael Cohen, các công tố viên liên bang cũng "hạ gục" cựu cố vấn an ninh quốc gia Michael Flynn.
"Hôm nay là một ngày trọng đại và cũng là một ngày tồi tệ. Chúng ta hôm nay chính thức có một tổng thống tội phạm. Đây là một sự kiện mang tính lịch sử", John Dean, cựu cố vấn pháp lý Nhà Trắng dưới thời Richard Nixon, nhận định về các phán quyết ngày 21/8.
