2023 là một năm đầy sóng gió của Hollywood nói riêng và điện ảnh thế giới nói chung. Cuộc đình công kéo dài 5 tháng của các biên kịch thuộc Hiệp hội Biên kịch Mỹ (WGA) đã làm gián đoạn quá trình sản xuất của hàng loạt dự án, thậm chí khiến một vài bom tấn phải lùi lịch phát hành. Tuy nhiên, không vì thế mà 2023 khan hiếm những kiệt tác điện ảnh.
Ra mắt chung thời điểm, Oppenheimer và Barbie tạo nên hiện tượng "Barbenheimer". Cùng nhau, bộ đôi đã càn quét mọi rạp chiếu và nhận nhiều lời tán dương từ giới phê bình. Ở dòng phim Arthouse, những cái tên như Poor Things, Past Lives hay Anatomy of a Fall cũng để lại ấn tượng sâu sắc.
Trải qua một năm nhộn nhịp, Oscar 2024 - giải thưởng điện ảnh danh giá nhất hành tinh lại càng nhận nhiều sự chú ý. Dẫn đầu cuộc đua với 13 đề cử, Oppenheimer của "dị nhân" Christopher Nolan được dự đoán sẽ càn quét tại lễ trao giải năm nay. Song, cũng không thể xem nhẹ những ứng viên như Poor Things (11 đề cử) với chiến dịch tranh cử sôi động đầu năm 2024 hay Killers of the Flower Moon (10 đề cử) được tạo nên bởi nhà phim vĩ đại Martin Scorsese.
“Oppenheimer” khó bị ngăn cản
Ở hạng mục Phim truyện xuất sắc của Oscar 2024, Oppenheimer dường như không có đối thủ. Ngay từ khi ra mắt, tác phẩm đã gây tiếng vang trên các phương tiện truyền thông đại chúng. Thậm chí sau buổi công chiếu, Paul Schrader - biên kịch của Taxi Driver (1976) còn gọi Oppenheimer là bộ phim quan trọng nhất thế kỷ.
Không chỉ giới chuyên môn, tác phẩm còn nhận được sự hưởng ứng nhiệt liệt từ khán giả. Với 953,8 triệu USD, Oppenheimer trở thành dự án gắn nhãn R có doanh thu cao thứ 2 mọi thời, chỉ xếp sau Joker (2019).
Trong giai đoạn tiền Oscar, tác phẩm đã giành hầu hết giải thưởng lớn của BAFTA (giải Điện ảnh Viện hàn lâm Anh), Critics Choice (giải Hiệp hội Phê bình Phim Phát sóng Mỹ), Quả cầu Vàng, DGA (giải Hiệp hội đạo diễn Mỹ), PGA (giải Hiệp hội Nhà sản xuất Mỹ) và SAG (giải Nghiệp đoàn Diễn viên Màn ảnh Mỹ).
 |
| Oppenheimer không có đối thủ ở hạng mục phim truyện xuất sắc |
Với thành tích nổi bật, Oppenheimer đã có một “perfect season” (mùa giải hoàn hảo). Tác phẩm gần đây nhất lập được chiến tích tương tự là Argo (2012) do Ben Affleck làm đạo diễn kiêm diễn viên chính. Bộ phim sau đó cũng chiến thắng hạng mục Phim truyện xuất sắc ở kỳ Oscar lần thứ 85.
Giành được tổng cộng 226 giải thưởng lớn nhỏ kể từ khi ra mắt, Oppenheimer bỏ xa ứng viên xếp thứ 2 là The Holdovers (92 giải thưởng). Tờ Variety nhận định tác phẩm có khả năng ngáng đường Oppenheimer cao nhất là kiệt tác của nhà A24 - The Zone of Interest. Song, điều đó vẫn khó xảy ra.
Tri thức - Znews dự đoán: Oppenheimer
Martin Scorsese chịu khuất phục trước Nolan
Khác với năm ngoái khi toàn bộ đề cử đều là nam, hạng mục Đạo diễn xuất sắc năm nay có sự xuất hiện của một gương mặt nữ. Cầm trịch Anatomy of a Fall, Justine Triet nhận được không ít lời tán dương từ giới chuyên môn. Tác phẩm của nữ đạo diễn không chỉ ly kỳ trong tình tiết mà còn sâu sắc ở khía cạnh giải phẫu mối quan hệ hôn nhân. Song, việc chỉ thắng một giải duy nhất dành cho đạo diễn tại European Film Awards khiến khả năng Justine Triet tạo bất ngờ ở hạng mục này không cao.
Một người phụ nữ khác gây tiếc nuối vì không có tên trong danh sách đề cử là Greta Gerwig dù Barbie vừa xuất hiện trong đề cử Phim truyện xuất sắc, vừa là tác phẩm có doanh thu cao nhất 2023.
 |
| Christopher Nolan vượt trội về số lượng giải thưởng dành cho đạo diễn. |
Trong danh sách ứng viên, nếu xét về số lượng giải thưởng cho đạo diễn, Yorgos Lanthimos (3 giải), Jonathan Glazer (1 giải) và Martin Scorsese (3 giải) đều cho thấy sự hụt hơi so với Christopher Nolan (32 giải).
Một điểm cộng khác cho Nolan trong cuộc đua này là việc chiến thắng giải thưởng quan trọng DGA (giải Hiệp hội đạo diễn Mỹ). Với số lượng thành viên trùng lặp tương đối lớn với những người bầu chọn Oscar, DGA được xem là giải thưởng dự đoán chuẩn xác nhất dành cho đạo diễn.
Tri thức - Znews dự đoán: Christopher Nolan.
Cillian Murphy bứt tốc
Trong danh sách đề cử Nam chính xuất sắc, Paul Giamatti và Cillian Murphy là hai ứng viên nặng ký nhất.
Với vai diễn cha đẻ của bom nguyên tử - Oppenheimer, Cillian dường như đã được trao cơ hội để phát huy tốt nhất những điểm mạnh diễn xuất của mình. Tài tử người Ireland đã phủ dày những lớp cảm xúc lên lối làm phim có phần nặng tính logic của "dị nhân" Nolan.
Song Paul Giamatti cũng không kém cạnh, thậm chí có lúc còn vượt trên nam chính Oppenheimer. Bằng vai diễn một vị giáo viên khó tính, nghiêm khắc song cũng nhân hậu và vị tha trong The Holdovers, nam diễn viên 56 tuổi giành đồng giải thưởng Quả cầu Vàng với Cillian Murphy, sau đó đánh bại chính anh tại ở Critics' Choice.
 |
| Cillian Murphy khả năng rất cao giành tượng vàng Oscar năm nay. |
Ở nửa sau cuộc đua, Cillian Murphy đã tăng tốc vươn lên khi giành 2 giải thưởng quan trọng BAFTA và SAG. Hiện tại, nam diễn viên người Ireland nắm trong tay 3 giải thưởng lớn so với 2 của Paul Giamatti.
Nhiều chuyên trang phân tích đã chỉ ra Oscar dường như ưu ái hơn với những diễn viên thủ vai nhân vật có thật trong lịch sử. Kể từ khi thành lập, đã có hơn 80 chiếc tượng vàng được trao cho dạng vai này. Nổi bật gần đây là Rami Malek (Freddie Mercur), Olivia Colman (Nữ hoàng Anne) và Daniel Day-Lewis (Abraham Lincoln).
Tri thức - Znews dự đoán: Cillian Murphy
Emma Stone và Lily Gladstone cạnh tranh gay gắt
Trong các hạng mục quan trọng của Oscar, dường như duy nhất cuộc đua ở hạng mục Nữ chính xuất sắc hiện chưa ngã ngũ. Emma Stone và Lily Gladstone gợi nhớ về cuộc cạnh tranh năm ngoái giữa Cate Blanchett và Dương Tử Quỳnh. Trong khi Emma Stone là con cưng của viện hàn lâm (giống với Cate Blanchett) thì Lily Gladstone được xem như biểu tượng của một cộng đồng (giống Dương Tử Quỳnh).
Nếu giành chiến thắng tại kỳ Oscar lần này, Emma Stone sẽ có trong tay tượng vàng thứ 2 sau 4 đề cử, khi mới 35 tuổi. Điều đó sẽ biến cô trở thành diễn viên xuất chúng nhất thế hệ của mình. Bên kia chiến tuyến, nếu tượng vàng về tay Lily Gladstone, đây sẽ là một chiến thắng lịch sử khi lần đầu tiên một diễn viên người Mỹ bản địa chinh phục thành công giải thưởng điện ảnh danh giá nhất hành tinh.
 |
| Lily Gladstone trong bộ phim của Martin Scorsese. |
Cuộc cạnh tranh của Emma Stone và Lily Gladstone hiện diễn ra rất căng thẳng. Ở 4 giải thưởng lớn về diễn xuất, trong khi Lily thắng giải thưởng quan trọng nhất là SAG thì Emma giành hai chiến thắng tại BAFTA và Critics' Choice. Cả hai cũng cùng được gọi tên ở Quả Cầu Vàng nhưng khác hạng mục.
Giới chuyên gia Hollywood nhận định Emma Stone có màn trình diễn nhỉnh hơn Lily Gladstone, song Oscar thường có xu hướng ưu ái các diễn viên chưa từng có tượng vàng. Ngoài ra, với các hiệu ứng truyền thông to lớn mà Lily Gladstone mang lại, khả năng cao giải thưởng sẽ rơi vào tay nữ diễn viên Killers of the Flower Moon.
Tri thức - Znews dự đoán: Lily Gladstone
Chuyên mục Giải trí giới thiệu cuốn Hollywood: The Oral History. Đây là cuốn sách đầy ắp những câu chuyện trên phim trường, chi tiết kỹ thuật, giai thoại hài hước về các diễn viên, chiến lược của các nhà điều hành hãng phim hay sự phàn nàn về các nhà phê bình.
