 |
“Những người lính Mỹ đã hy sinh là những anh hùng. Họ đã tham gia vào một sứ mệnh nguy hiểm, quên mình để cứu lấy mạng sống của những người khác”, Tổng thống Mỹ Biden phát biểu từ Nhà Trắng ngay sau khi Lầu Năm Góc xác nhận hàng loạt binh sĩ Mỹ đã hy sinh sau vụ đánh bom ở sân bay Kabul vào chiều 26/8, theo New York Times.
Khoảng 17h ngày 26/8, hàng nghìn người Afghanistan mong muốn tìm kiếm một tương lai mới tiếp tục tập trung bên ngoài sân bay Kabul, chờ đợi được quân đội Mỹ kiểm tra cho qua cổng Abbey để vào phi trường. Theo kế hoạch, ngày 31/8, Mỹ phải sơ tán và rút toàn bộ 6.000 quân về nước.
 |
| Một người bị thương nặng sau vụ đánh bom chiều 26/8 ở bên ngoài sân bay Kabul. Ảnh: New York Times. |
Khi đám đông tiến về phía cổng sân bay, mang theo hy vọng về một cuộc sống mới, một kẻ đánh bom liều chết đã kích nổ quả bom gắn trên người. Một vụ nổ thứ hai xảy ra tại khách sạn Baron gần đó, sau đó là tiếng súng, theo Washington Post.
Theo New York Times, vào lúc 17h48, kẻ đánh bom mang theo đai nổ nặng 25 pound (hơn 11 kg) dưới lớp quần áo, bước đến nhóm người Mỹ đang lục soát những người muốn vào sân bay. Các quan chức Mỹ cho biết anh ta đã chờ đợi cho đến trước lúc quân đội Mỹ chuẩn bị khám xét.
Và sau đó, anh ta kích nổ quả bom để tự sát và châm ngòi cho một cuộc tấn công khiến hàng chục người thiệt mạng, trong đó có 13 quân nhân Mỹ.
Tướng Kenneth F. McKenzie Jr., người đứng đầu Bộ Chỉ huy Trung tâm Mỹ, đã mô tả sự tiếp xúc gần giữa thuỷ quân lục chiến ở cổng sân bay và những người Afghanistan mà họ phải khám xét trước khi cho phép đi vào trong.
“Đây là cuộc chiến cận cảnh, hơi thở của người bạn khám xét đang hướng về phía bạn”, ông cho biết.
Chỉ trong vài giây, một kênh nước thải gần đó bị biến thành ngôi mộ tập thể. Một nhân chứng người Afghanistan đang cùng gia đình chờ chuyến bay sơ tán mô tả: “Mọi người bị thiêu sống”.
“Người chết ở khắp mọi nơi” một người Afghanistan khác nói.
Các thống kê và báo cáo sau đó cho thấy rõ hơn mức độ tàn khốc của vụ đánh bom.
Ngày chết chóc nhất
Ước tính 170 người Afghanistan thiệt mạng. Ít nhất 13 lính Mỹ đã tử nạn và thêm 18 binh sĩ bị thương. Vụ đánh bom ngày 26/8 được nhận xét là một trong những cuộc tấn công đẫm máu nhất đối với binh lính Mỹ trong hai thập kỷ xung đột tại Afghanistan.
Đây cũng là ngày chết chóc nhất của quân đội nước này tại Afghanistan trong vòng một thập kỷ, kể từ vụ tấn công trực thăng Chinook vào tháng 8/2011 khiến 30 binh sĩ thiệt mạng, theo Al Jazeera.
Con số thiệt mạng trên đã nâng tổng số binh lính Mỹ nằm xuống tại Afghanistan lên 2.365 người kể từ năm 2001.
 |
| Hơn 180 người, bao gồm 13 binh sĩ Mỹ, đã thiệt mạng trong vụ đánh bom vào chiều 26/8. Ảnh: New York Times. |
Hàng trăm người khác bị thương trong vụ đánh bom, theo CNN. Số thương vong này dự kiến còn tăng lên khi có các báo cáo chính thức.
Hàng trăm người thuộc lực lượng an ninh tinh nhuệ của Afghanistan cũng có mặt trong đám đông tập trung gần cổng sân bay khi vụ nổ xảy ra, theo một cựu quan chức Afghanistan. Nhiều người lính trong số đó đi cùng với gia đình họ.
Theo một cựu quan chức Afghanistan khác, ít nhất bốn người trong số họ đã thiệt mạng. Những người khác được đưa đến bệnh viện gần đó để điều trị, nhưng không rõ có bao nhiêu người, cựu quan chức này nói.
Các video và hình ảnh được đăng tải trên mạng xã hội cho thấy một số nạn nhân được đưa lên xe cút kít để đến các khu cấp cứu, vốn đã chật cứng bệnh nhân.
“Bệnh viện của chúng tôi ở Kabul đã đầy 80% trước vụ nổ. Bây giờ chúng tôi kê thêm giường phụ để tiếp nhận những người bị thương đang nguy kịch vì đánh bom ở sân bay”, Rosella Miccio, người đứng đầu một tổ chức từ thiện y tế giúp đỡ nạn nhân chiến tranh, cho biết.
Kẻ đứng sau vụ đánh bom "phải trả giá"
Các quan chức Lầu Năm Góc cho rằng IS-K, một nhánh của tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS), đứng sau vụ tấn công.
Tổng thống Joe Biden mở đầu bài phát biểu trước toàn dân từ Nhà Trắng vào tối 26/8 sau vụ nổ: “Một ngày khó khăn”.
 |
| Khói bốc lên từ vụ nổ ở ngoài sân bay Kabul. Ảnh: AP. |
Tổng thống cam kết rằng Mỹ có “nghĩa vụ thiêng liêng” đối với gia đình của những người đã khuất.
Ông Biden thề sẽ truy lùng những phần tử khủng bố đứng sau các vụ đánh bom và đã yêu cầu các chỉ huy chuẩn bị cho việc đáp trả IS-K.
"Những kẻ thực hiện vụ tấn công này, cũng như bất kỳ ai muốn làm hại nước Mỹ, nên biết điều này: Chúng tôi sẽ không tha thứ, chúng tôi sẽ không quên, chúng tôi sẽ truy lùng và bắt các người phải trả giá”, tổng thống nói.
Vụ đánh bom ngày 26/8 xảy ra sau khi các quan chức Mỹ và NATO cảnh báo công dân của họ về nguy cơ khủng bố tại sân bay. Một quan chức Mỹ cho biết các chuyến bay khởi hành từ Kabul đã bị tạm dừng.
Cái chết của các binh lính Mỹ, sau khi khoảng 104.000 người được sơ tán khỏi Afghanistan trong hai tuần qua, đã làm tăng áp lực đối với việc sơ tán và rút hết 6.000 quân Mỹ ra khỏi đất nước trước ngày 31/8.
Dẫu vậy, ông Biden khẳng định Mỹ sẽ không thay đổi kế hoạch sơ tán.
"Chúng tôi sẽ giải cứu những người Mỹ đang ở đó, chúng tôi sẽ đưa các đồng minh Afghanistan của chúng tôi đi", ông Biden nói.
Tướng Kenneth McKenzie, người đứng đầu Bộ Chỉ huy Trung tâm Mỹ, cho biết việc sơ tán tại sân bay tiếp tục diễn ra trong vài giờ sau vụ đánh bom. Ông cảnh báo có thể có nhiều cuộc tấn công hơn nữa.
 |
| Hai phụ nữ bị thương đến bệnh viện để điều trị sau vụ tấn công bên ngoài sân bay ở Kabul. Ảnh: AFP. |
"Chúng tôi sẽ không vì họ (những kẻ khủng bố) mà ngừng sứ mệnh của mình. Chúng tôi sẽ tiếp tục sơ tán. Tôi cũng ra lệnh cho các chỉ huy của mình lên kế hoạch nhằm tấn công tài sản, lãnh đạo và cơ sở của IS-K", tổng thống cho biết thêm.
Ông McKenzie, người đứng đầu Bộ Chỉ huy Trung tâm Mỹ, nói: “Mối đe dọa từ IS là rất thực tế, nhưng họ sẽ không thể ngăn cản chúng tôi hoàn thành nhiệm vụ, tôi có thể đảm bảo điều đó”.
Trước đó vài ngày, ông Biden cũng đã cảnh báo về mối đe dọa từ IS-K.
"Họ là thách thức thực sự và đáng kể mà chúng tôi phải xem xét nếu ở lại lâu hơn" ông Biden cho biết vào ngày 24/8. "Mỗi ngày chúng tôi biết rằng IS-K đang tìm cách nhắm mục tiêu vào sân bay và tấn công cả lực lượng Mỹ và đồng minh cũng như dân thường vô tội”.
Sau vụ đánh bom, Taliban đổ lỗi cho Mỹ vì đã thu hút đám đông lớn đến sân bay khi tổ chức sơ tán.
Người phát ngôn của Taliban Zabihullah Mujahed cho biết: “Chúng tôi lên án mạnh mẽ vụ tấn công gây chết người xảy ra tại một khu vực của sân bay Kabul mà Mỹ đang kiểm soát. Họ chịu trách nhiệm về an ninh của khu vực này".
