Tại một số quốc gia châu Á, nhiệt độ kỷ lục nhanh chóng gia tăng khi các đợt nắng nóng gay gắt vào tháng 4 tiếp tục kéo dài và bao trùm trên diện rộng mà không có dấu hiệu thuyên giảm, theo CNN.
Nắng nóng chết người
Trong tuần này, một số quốc gia Đông Nam Á đã công bố về mức nhiệt cao nhất từng được ghi nhận, trong khi cái nắng gay gắt ở Ấn Độ đã khiến hơn 10 người thiệt mạng.
Lào là quốc gia mới nhất ghi nhận nhiệt độ kỷ lục, khi Luang Prabang đạt 42,7°C vào hôm 18/4, theo nhà nghiên cứu khí tượng Maximiliano Herrera.
Theo ông Herrera, dữ liệu từ Cục Khí tượng Thái Lan cho thấy cuối tuần qua, lần đầu tiên trong lịch sử, Thái Lan đạt tới nhiệt độ 45°C. Thành phố Tak ở phía tây bắc đạt 45,4°C vào ngày 15/4, nhưng nhiệt độ các vùng trong cả nước đã dao động từ 30°C đến dưới 40°C từ cuối tháng 3.
 |
| Người dân đi xe máy và té nước mừng lễ Songkran đánh dấu năm mới của người Thái ở Bangkok, Thái Lan, hôm 14/4. Ảnh: Reuters. |
Đầu tháng 4, chính quyền Thái Lan đã đưa ra cảnh báo sức khỏe cho một số tỉnh khi chỉ số nóng bức được dự báo có thể lên tới 50,2°C tại quận Bang Na của thủ đô Bangkok. Chỉ số nóng bức là nhiệt độ “cảm nhận thực tế”, xem xét nhiệt độ và độ ẩm không khí để dự kiến tác động của nó.
Hôm 18/4, Thủ tướng Thái Lan Prayut Chan-o-cha bày tỏ lo ngại về “nhiệt độ cao nguy hiểm ở nhiều vùng khác nhau của nước này” và cho biết tại một số khu vực như Bang Na của Bangkok, nhiệt độ “có thể lên tới 52,3°C”, thông tin từ văn phòng thủ tướng cho biết.
Myanmar đã lập kỷ lục nhiệt độ tháng 4 này vào ngày 17/4 khi Kalewa, khu vực trung tâm Sagaing, đạt 44°C, chuyên gia Herrera cho hay.
Kéo dài bất thường
Tháng 4 và tháng 5 thường là những tháng nóng nhất trong năm đối với các khu vực như Nam Á và Đông Nam Á, khi nhiệt độ tăng lên trước khi gió mùa thổi tới.
Tuy nhiên, sức nóng ở Thái Lan còn kèm theo với một mùa sương mù dày đặc khiến mức độ ô nhiễm tăng đột biến.
Điểm nóng du lịch Chiang Mai ở phía bắc được xếp hạng là thành phố ô nhiễm nhất thế giới khi 7 ngày liên tiếp mù mịt khói từ cháy rừng và đốt nương trên diện rộng làm suy giảm chất lượng không khí. Ít nhất một bệnh viện trong thành phố phản hồi rằng họ phải vận hành với “công suất tối đa” để kịp tiếp nhận bệnh nhân điều trị các vấn đề về hô hấp.
 |
| Người dân tham dự một buổi lễ trao giải giữa thời tiết nắng nóng ở ngoại ô Mumbai ngày 16/4. Ảnh: Reuters. |
Nhiệt độ nóng bức cũng lan rộng khắp Trung Quốc.
Theo chuyên gia Herrera, vào ngày 18/4, nhiệt độ ở một số vùng phía đông nam như Nguyên Dương đã lên tới 42,4°C - chỉ chênh lệch 0,3°C so với kỷ lục nhiệt độ tháng 4 trên cả nước.
Theo nhà khí hậu học Jim Yang, hôm 17/4, hơn 100 trạm thời tiết ở 12 tỉnh đã phá vỡ kỷ lục nhiệt độ tháng 4.
Mặc dù các trường hợp còn lại chưa đạt đến con số kỷ lục, nắng nóng kéo dài - và gây chết người - trên khắp khu vực Nam Á. Pakistan, Ấn Độ, Nepal và Bangladesh đều có nhiệt độ lên tới 40°C (104°F) trong nhiều ngày liền.
Theo Cục Khí tượng Ấn Độ, 48 trạm thời tiết đã ghi nhận nhiệt độ trên 42°C vào ngày 18/4, với mức cao nhất là 44,2°C ở bang Odisha.
Ở bang Maharashtra, ít nhất 13 người chết vì say nắng sau khi tham dự lễ trao giải của bang hôm 16/4. Một cảnh sát thành phố cho biết, hơn 1 triệu người đã tham dự sự kiện ở Navi Mumbai và khoảng 50 - 60 người trong số đó phải nhập viện.
Cùng lúc đó, hai bang Tripura và Tây Bengal đã ra lệnh đóng cửa trường học trong tuần này do nhiệt độ tăng hơn 5°C so với mặt bằng chung, chính quyền các bang cho biết.
Bộ Lao động Ấn Độ đã đưa ra khuyến cáo cho tất cả bang và khu vực nhằm đảm bảo an toàn cho người lao động - đặc biệt là những người lao động ngoài trời và thợ mỏ - trong điều kiện nắng nóng gay gắt. Thông báo bao gồm cung cấp đầy đủ nước uống, túi chườm đá khẩn cấp và nghỉ ngơi thường xuyên.
Những đợt nắng nóng ở Ấn Độ thường diễn ra trong khoảng thời gian từ tháng 3 đến tháng 7, nhưng những năm gần đây những đợt nắng nóng trở nên gay gắt, thường xuyên và kéo dài hơn bao giờ hết.
 |
| Ấn Độ đang chuẩn bị cho một mùa hè nóng hơn bình thường. Ảnh: Reuters. |
Năm ngoái, Ấn Độ đã trải qua một đợt nắng nóng gay gắt, nhiều khu vực trên cả nước đã lên tới hơn 49°C. Trong trường hợp tác động của khủng hoảng khí hậu gia tăng và nhiệt độ toàn cầu không có dấu hiệu giảm, các nhà khoa học cho biết đợt nóng sẽ chỉ càng lan rộng hơn.
Một nghiên cứu vào năm 2022 cho thấy các đợt nắng nóng nguy hiểm xảy ra thường xuyên hơn 3-10 lần vào đầu thế kỷ này.
Nghiên cứu cũng cho thấy các vùng nhiệt đới, bao gồm phần lớn châu Á, sẽ phải tiếp xúc với nắng nóng gay gắt phần lớn các ngày trong năm. Những ngày có “nhiệt độ cực kỳ nguy hiểm” - rơi vào khoảng 51°C - có thể tăng gấp đôi. Các chuyên gia cho rằng mức nhiệt kinh khủng này đang đẩy giới hạn khả năng sống sót của con người lên cao hơn nữa.
Nhiệt độ nóng bức trên khắp khu vực Nam Á và Đông Nam Á dự kiến sẽ tiếp tục. Trong khi đó, một số vùng tại Trung Quốc được dự báo sẽ thuận lợi giảm nhiệt từ khoảng 10°C trên mức trung bình xuống 10°C dưới mức trung bình vào cuối tuần này.
Những cuốn sách hay về biến đổi khí hậu
“Những kiến thức cơ bản về biến đổi khí hậu”, “Băng - Những câu chuyện ly kỳ từ một thế giới đang dần biến mất”, “Thảm họa khí hậu - Chúng ta đã có gì và làm gì để ứng phó?”,... nằm trong số những cuốn sách giúp độc giả có cái nhìn trực diện và bao quát hơn khi nói đến vấn đề môi trường và biến đổi khí hậu.
Độc giả có thể xem thêm tại đây.
