Washington đã cung cấp cho quân đội Ukraine nhiều máy bay trinh sát không người lái (UAV) mini RQ-11B Raven trị giá hàng chục triệu USD. Đây là một phần trong kế hoạch viện trợ quân sự giúp nước này chống lại phe ly khai.
Tuy nhiên, những chiếc UAV này cho thấy không hiệu quả trong việc chống nhiễu và dễ bị đối phương chiếm quyền điều khiển, quan chức quân đội Ukraine nói với Reuters.
UAV Raven khiến quân đội Ukraine thất vọng sau khi được chuyển giao trong mùa hè năm nay. Natan Chazin, cố vấn quân sự Ukraine, người có nhiều kiến thức về chương trình máy bay không người lái của nước này, cho biết ông sẽ trả lại số máy bay này nếu được phép.
“Ngay từ đầu, đó là một sai lầm khi sử dụng Raven trong cuộc xung đột của chúng tôi”, Chazin, hiện là cố vấn cho tham mưu trưởng lực lượng vũ trang Ukraine, nói.
 |
| Một lính Mỹ đang phóng máy bay do thám không người lái mini RQ-11B Raven. Ảnh: Quân đội Mỹ |
Raven được phóng bằng tay là một trong những phương tiện nổi bật trong hỗ trợ an ninh của Mỹ dành cho Ukraine, nhằm cung cấp khả năng cơ động, trọng lượng nhẹ cho quân đội nước này. Chiếc máy bay trinh sát này đủ nhỏ để sử dụng rộng rãi trong quân đội. Raven là sản phẩm của công ty AeroVironment.
Nhưng quân đội Ukraine dường như đã thất bại trong cuộc chiến chống lại phe ly khai, những người được hưởng lợi từ công nghệ quân sự tinh vi hơn nhiều so với các lực lượng nổi dậy ở Afghanistan, Iraq hay Syria.
Các chỉ huy không quân Ukraine thừa nhận với Reuters rằng UAV Raven do Mỹ cung cấp có nhược điểm lớn, khiến lực lượng ly khai có thể chặn và hack dữ liệu thu được.
“Raven sử dụng công nghệ analog, do đó kênh truyền lệnh điều khiển và dữ liệu không được bảo vệ chống lại các hoạt động gây nhiễu và áp chế bằng phương tiện chiến tranh điện tử hiện đại”, quan chức không quân Ukraine nói.
Trong khi đó, quan chức quân đội Mỹ giấu tên, thừa nhận khả năng tác chiến điện tử của Nga phức tạp hơn so với những gì Mỹ dự đoán khi cuộc xung đột bắt đầu.
Khi được hỏi về phản ứng của quân đội Ukraine với Raven, một quan chức cho biết phải mất khá nhiều thời gian để những UAV này đến Kiev và nó ít hiệu quả hơn so với những gì mà quân đội nước này mong muốn.
Một quan chức quân đội Mỹ nói với Reuters, quân đội Mỹ vẫn sử dụng Raven nhưng là phiên bản được nâng cấp.
Công nghệ lạc hậu
Khoảng 38 học viên Ukraine được đào tạo tại cơ sở Redstone Arsenal, Alabama, Mỹ về cách vận hành những chiếc UAV vào tháng 3 và tháng 7, phát ngôn viên quân đội Mỹ cho biết. Quân đội Ukraine nói rằng họ phân phối các UAV Raven cho đơn vị quân đội và chuyển một số cho Viện Quân sự Zhytomry để đào tạo.
 |
| Máy bay quân sự Mỹ chở hàng viện trợ cho quân đội Ukraine. Ảnh: Reuters |
Ông Chazin cho biết Raven có lỗ hổng nghiêm trọng cho phép đối phương dễ dàng chiếm quyền điều khiển để xem vị trí quân đội Ukraine và có thể cho UAV rơi xuống khi họ muốn. Raven có thời gian hoạt động ngắn và không đáng tin cậy trong các nhiệm vụ giám sát tình báo về các vị trí pháo binh đối phương.
“Công nghệ Analog về cơ bản đưa bạn trở lại thời kỳ đồ đá”, James Lewis, giám đốc chương trình công nghệ chiến lược của Trung tâm Nghiên cứu và Chiến lược Quốc tế, cho biết.
Chính sách của Trump với Ukraine
Những chiếc UAV, radar, dụng cụ sơ cứu, thiết bị nhìn đêm, thông tin liên lạc nằm trong chương trình viện trợ quân sự phi sát thương của Tổng thống Barack Obama dành cho Ukraine, trong khi tập trung vào các biện pháp trừng phạt và ngoại giao để chấm dứt chiến tranh.
Trong bối cảnh đó, những chiếc UAV mini, dù nhỏ vẫn là một yếu tố đáng chú ý trong hơn 600 triệu USD viện trợ quân sự của Mỹ. Ukraine định giá chương trình viện trợ Raven trị giá khoảng 12 triệu USD.
Chính sách của tổng thống tân cử Donald Trump đối với Ukraine đến nay không thực sự rõ ràng. Một số nhà lập pháp đảng Cộng hòa trong Quốc hội kêu gọi viện trợ vũ khí sát thương cho Ukraine. Trong số các vũ khí mà Kiev mong muốn, đứng đầu là tên lửa chống tăng Javelin.
Tổng thống Ukraine, Petro Poroshenko dự kiến sẽ thăm Washington trong năm 2017. Nhiều khả năng sự hỗ trợ của Mỹ dành cho Ukraine sẽ tăng lên.
Tuy nhiên, một số quan chức quân đội Mỹ cảnh báo rằng việc hạn chế xuất khẩu các máy bay không người lái tiên tiến có khả năng tránh hệ thống tác chiến điện tử của Nga là cần thiết. Điều đó có thể thúc đẩy quân đội Ukraine tiếp tục lắp rắp các UAV từ công nghệ thương mại sẵn có.
Ukraine đang lắp ráp các UAV từ các thành phần được cung cấp bởi công ty ở Australia, Trung Quốc, Cộng hòa Czech với chi phí khoảng 20.000 đến 25.000 USD/chiếc. Những UAV này hiệu quả hơn Raven, ông Chazin cho biết.
