 |
| Trung Quốc cải tạo đất đảo bất hợp pháp trên Biển Đông. Ảnh: CNN |
Ngày 22/5, giới chức Trung Quốc bày tỏ sự "không hài lòng mạnh mẽ" sau khi máy bay tuần thám Mỹ thực hiện chuyến bay giám sát gần các rạn san hô mà Trung Quốc đang cải tạo bất hợp pháp ở Biển Đông. Bắc Kinh kêu gọi Mỹ ngừng các hoạt động tương tự nhằm tránh nguy cơ gây ra sự cố giữa hải quân hai nước, Reuters đưa tin.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi tuyên bố quân đội Trung Quốc hành động phù hợp với các quy định quốc tế và gọi chuyến bay tuần tra của Mỹ là mối đe dọa với cái gọi là "đảo và rạn san hô của Trung Quốc".
"Những hành động này tiềm ẩn nguy cơ xảy ra sự cố. Đây là hành vi vô trách nhiệm, gây nguy hiểm cho hòa bình và ổn định trong khu vực. Chúng tôi bày tỏ sự bất bình sâu sắc đồng thời kêu gọi Mỹ nghiêm chỉnh chấp hành luật pháp quốc tế, kiềm chế các hành động có tính rủi ro hoặc khiêu khích", ông Hồng nói.
Tuyên bố của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc được đưa ra vài ngày sau khi Lầu Năm Góc cho phép phóng viên CNN lên máy bay tuần tra P-8 Poseidon. Đây là lần đầu tiên giới truyền thông được tiếp cận khu vực Trung Quốc đang cải tạo đất bất hợp pháp trên Biển Đông. Hải quân Trung Quốc đã phát 8 thông điệp cảnh báo, yêu cầu máy bay Mỹ rời khỏi khu vực.
Tại cuộc họp báo hồi đầu tuần ở Singapore, Michelle Howard, quan chức cấp cao của Hải quân Mỹ, cho rằng, Trung Quốc nên giải thích về những gì đang xảy ra trong bối cảnh các nước cáo buộc Bắc Kinh đang tiến hành các hoạt động xây dựng trái phép ở Biển Đông. Trong bài viết đăng trên Tân Hoa xã, Trung Quốc cho rằng "Chú Sam" mới là người cần giải thích các hành vi vô trách nhiệm ở Biển Đông.
"Là một quốc gia có ảnh hưởng, Mỹ nên khách quan và công bằng trong các tranh chấp ở Biển Đông, tôn trọng cam kết không đứng về phe nào và dừng các hành động can thiệp vào tình hình khu vực", Tân Hoa xã tuyên bố.
Trong bài xã luận trên Thời báo Hoàn cầu hôm 22/5, Bắc Kinh gọi các chuyến bay tuần tra của Mỹ là hành động khiêu khích. "Washington đang cố thổi bùng căng thẳng với Trung Quốc, động thái có nguy cơ gây ra các cuộc chạm trán. Trung Quốc cần chuẩn bị các phương án đối phó, tùy theo mức độ các hành động khiêu khích của Mỹ", bài báo viết.
Hành động của Mỹ "hoàn toàn phù hợp"
 |
| Các hoạt động cải tạo đất diễn ra với quy mô "chưa từng có". Ảnh: CNN |
Hôm 21/5, ông Daniel Russel, trợ lý Ngoại trưởng Mỹ đặc trách khu vực Đông Á - Thái Bình Dương, tuyên bố hoạt động tuần tra của chiếc P-8 Poseidon hoàn toàn hợp pháp và minh bạch.
Ông Russel cũng tuyên bố Hải quân Mỹ sẽ tiếp tục duy trì các hoạt động tuần tra Biển Đông trên vùng biển và vùng trời quốc tế. Trong chuyến bay ngày 21/5, phi hành đoàn trên máy bay P-8 Poseidon cũng tuyên bố họ đang hoạt động trên không phận quốc tế sau khi Hải quân Trung Quốc phát 8 tín hiệu cảnh báo, yêu cầu nó rời đi.
Đại tá Đại tá Steve Warren, người phát ngôn Lầu Năm Góc, cho biết, chiếc P-8 Poseidon sẽ tuần tra khu vực "vài ngày một lần". Nó duy trì khoảng cách 19 km với các đảo và rạn san hô thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam đang bị Trung Quốc tuyên bố chủ quyền và cải tạo đất bất hợp pháp.
"Chúng tôi không công nhận các hòn đảo nhân tạo của Trung Quốc là lãnh thổ và coi chúng là không phận quốc tế. Đối với chúng tôi, việc bay quá đó sẽ không khác biệt gì so với những chuyến bay trong quá khứ. Chúng tôi tiếp tục duy trì những việc mình đã làm trong suốt 20 năm qua", ông Warren nói.
Theo Lầu Năm Góc, các hoạt động xây dựng bất hợp nhằm hiện thực hóa yêu sách lãnh thổ của Trung Quốc trên Biển Đông. Sau khi hoàn thiện, Trung Quốc được cho là sẽ dùng các đảo nhân tạo để kiểm soát tuyến hàng hải quan trọng bậc nhất trong khu vực và giành quyền kiểm soát vùng biển có nguồn tài nguyên phong phú.
Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Antony Blinken nhận định, hoạt động cải tạo đất của Trung Quốc đang phá hoại tự do, ổn định trong khu vực và gây ra căng thẳng có thể dẫn tới xung đột ở Biển Đông.
