Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe trong chuyến thăm đền Yasukuni vào hôm nay, 26/12. Ảnh: Reuters. |
"Nhật Bản là một người bạn và đồng minh quan trọng. Tuy nhiên, Mỹ rất thất vọng về việc nhà lãnh đạo Nhật Bản đã thực hiện một hành động làm trầm trọng thêm căng thẳng với các quốc gia láng giềng," trích tuyên bố bằng văn bản của Đại sứ quán Mỹ tại Tokyo.
Phản ứng của Mỹ được đưa ra vài giờ sau khi ông Abe tới thăm ngôi đền Yasukuni, nơi thờ 2,5 triệu người Nhật chết trong Thế chiến II, bao gồm cả những người bị cáo buộc là tội phạm chiến tranh.
"Mỹ hy vọng rằng cả Nhật Bản và các quốc gia láng giềng sẽ tìm ra những biện pháp có tính xây dựng để xử lý các vấn đề nhạy cảm từ quá khứ, cải thiện mối quan hệ và tăng cường hợp tác trong việc thúc đẩy các mục tiêu chung, đó là hòa bình và ổn định khu vực", tuyên bố cho hay.
Trong khi đó, Trung Quốc đã lên tiếng chỉ trích kịch liệt về chuyến thăm của ông Abe, đồng thời nói rằng ngôi đền là biểu tượng cho cuộc chiến tranh xâm lược của chủ nghĩa quân phiệt Nhật Bản.
"Chúng tôi phản đối mạnh mẽ và nghiêm khắc lên án hành động của nhà lãnh đạo Nhật Bản," phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Tần Cương cho biết trong một tuyên bố được đưa ra ngay sau chuyến thăm ngôi đền gây tranh cãi của ông Abe.
"Bản chất chuyến thăm ngôi đền Yasukuni của nhà lãnh đạo Nhật Bản là làm đẹp lịch sử xâm lược quân sự và sự cai trị thuộc địa của Nhật Bản", ông Tần nói, đồng thời cho rằng ông Abe đã "chà đạp một cách tàn nhẫn lên cảm xúc của người dân Trung Quốc và các nạn nhân ở một số quốc gia châu Á khác".
Quan hệ giữa Nhật Bản và Trung Quốc vốn không mặn nồng trong quá khứ. Trước và trong Thế chiến II, quân đội Nhật Bản đã càn quét hầu hết các quốc gia đông Á, nơi họ ngược đãi với cả tù nhân và dân thường tại những khu vực chiếm đóng, trong đó vụ thảm sát Nam Kinh là một trong những bằng chứng kinh hoàng về tội ác của họ.
Theo ước tính của các nhà nghiên cứu Trung Quốc, cuộc chiến tranh này đã cướp đi sinh mạng của 20,6 triệu dân.
Hiện Nhật Bản và Trung Quốc vẫn căng thẳng trong việc tranh chấp quần đảo Sensaku/Điếu Ngư trên biển Hoa Đông mà cả hai cùng tuyên bố chủ quyền.
Hàn Quốc hôm nay cũng bày tỏ phẫn nộ trước chuyến thăm của ông Abe, đồng thời gọi đó là "hành động lỗi thời".
"Chúng tôi không thể không lên án và bày tỏ sự tức giận trước chuyến thăm ngôi đền Yasukuni của Thủ tướng Nhật Bản... bất chấp sự lo ngại và cảnh báo từ các quốc gia láng giềng", Bộ trưởng Văn hóa Hàn Quốc Yoo Jin-Ryong nói.
Yoo cho biết ngôi đền này thờ những người đã gây ra nỗi đau đớn "không thể diễn tả được" đối với người dân Hàn Quốc trong suốt thời kỳ bị Nhật Bản chiếm đóng (1910-1945).
"Nhật Bản, nếu thực sự muốn tìm cách để có một sự đóng góp tích cực cho hòa bình thế giới, trước tiên cần phải xây dựng lòng tin với các nước láng giềng... thông qua việc tự phê bình và xin lỗi... thay vì tôn vinh sự xâm lược trong quá khứ", ông nói.
Quan hệ song phương Hàn Quốc - Nhật Bản đã bị đóng băng trong nhiều năm, một phần do tranh chấp về hòn đảo do Seoul kiểm soát trong khi Tokyo cũng tuyên bố chủ quyền.