 |
Nền kinh tế Trung Quốc phát triển với tốc độ nhanh hơn nhiều so với Mỹ trong những thập kỷ qua. Tuy nhiên, CNN nhận định tình thế có thể thay đổi vào năm 2021.
Giới quan sát lần lượt nâng dự báo tăng trưởng của nền kinh tế Mỹ sau khi chính quyền Washington tăng tốc triển khai tiêm chủng Covid-19 và thông qua gói kích thích trị giá 1.900 tỷ USD. Quy mô gói cứu trợ lớn hơn nhiều dự đoán của vài tháng trước.
Goldman Sachs dự báo tăng trưởng GDP năm 2021 của Mỹ sẽ đạt 6,9%, mức cao nhất kể từ năm 1984. Morgan Stanley thậm chí còn lạc quan hơn. Tốc độ tăng trưởng được ngân hàng đưa ra là 7,3%. Đáng nói, con số này vượt xa mục tiêu tăng trưởng 6% được chính quyền Trung Quốc công bố mới đây.
 |
| Việc Mỹ tăng tốc tiêm chủng Covid-19 và thông qua gói kích thích có thể giúp nền kinh tế phục hồi nhanh. Ảnh: Reuters. |
Vượt Trung Quốc
Các nhà kinh tế được Refinitiv thăm dò cho rằng kinh tế Trung Quốc sẽ tăng trưởng 8,4% trong năm 2021. Con số này không cách quá xa những dự báo đối với kinh tế Mỹ.
Như vậy, tốc độ tăng trưởng GDP của Mỹ có thể sánh ngang, thậm chí vượt tốc độ tăng trưởng GDP của Trung Quốc. Đây là một sự thay đổi đáng chú ý. Bởi tăng trưởng của Mỹ từ lâu đã lép vế so với sự bùng nổ của Trung Quốc sau cuộc Đại suy thoái.
Đối với các công dân Mỹ, những tín hiệu lạc quan này cho thấy một thị trường việc làm lành mạnh và triển vọng tốt hơn sau cuộc khủng hoảng năm 2020. Morgan Stanley dự báo tỷ lệ thất nghiệp của Mỹ sẽ giảm xuống dưới 5% vào cuối năm 2021 và thấp hơn 4% cuối năm 2020.
Theo số liệu của Ngân hàng Thế giới (WB), kinh tế Mỹ không vượt tốc độ tăng trưởng GDP của Trung Quốc kể từ năm 1976. Lần gần nhất tỷ lệ tăng trưởng của Mỹ bám sát Trung Quốc là thời kỳ bong bóng dotcom. Hồi năm 1999, kinh tế Mỹ tăng trưởng mạnh ở mức 4,8%. Trong khi đó, Trung Quốc mở rộng với tốc độ 7,7%.
 |
| Quy mô gói cứu trợ kinh tế lớn hơn nhiều các dự đoán trước đó. Ảnh: Reuters. |
Mới đây, chuyên gia Joe Brusuelas - nhà kinh tế học tại RSM - nâng dự báo tăng trưởng GDP của Mỹ trong năm 2021 lên 7,2%. Nguyên nhân chủ yếu là quy mô gói cứu trợ kinh tế và tiến độ của chiến dịch đối phó với dịch Covid-19.
Ông thậm chí còn cho rằng dự báo có thể thấp hơn mức thực tế. "Tất cả chúng ta có thể đang đánh giá thấp sự mở rộng sắp tới. Đó có thể là đợt tăng trưởng lớn nhất của nền kinh tế Mỹ kể từ giữa thế kỷ XX", nhà kinh tế học tại RSM nói thêm.
Hồi năm 2010, khi thế giới phục hồi từ cuộc khủng hoảng tài chính 2007-2008, tốc độ tăng trưởng GDP của Trung Quốc đạt 10,6%, cao gấp bốn lần Mỹ. Trong năm 2019, kinh tế Trung Quốc cũng tăng tốc ở mức gần gấp ba lần so với Mỹ.
Đây có thể là đợt tăng trưởng lớn nhất của nền kinh tế Mỹ từ giữa thế kỷ XX
Nhà kinh tế Joe Brusuelas
Dĩ nhiên, chiến thắng của Mỹ hiện chỉ dựa trên các dự báo. Sự phục hồi của nền kinh tế hàng đầu thế giới có thể bay hơi nếu quá trình tiêm chủng gặp trở ngại, những biến thể tạo ra vấn đề mới hoặc một biến cố khác xuất hiện.
"Và quan trọng là nếu Mỹ thực sự vượt Trung Quốc về tốc độ tăng trưởng trong năm nay, đó có thể là lần duy nhất", CNN nhận định. Trung Quốc là nền kinh tế trẻ hơn với lợi thế nhân khẩu học và năng suất. Điều này sẽ dẫn đến tăng trưởng nhanh hơn trong trung và dài hạn.
"Nếu điều đó (Mỹ vượt Trung Quốc về tốc độ tăng trưởng) thực sự xảy ra, Mỹ rất khó có khả năng lặp lại chiến thắng sau năm 2021. Bởi tiềm năng tăng trưởng của Trung Quốc cao hơn Mỹ", ông Alicia Garcia Herrero, chuyên gia kinh tế trưởng khu vực Châu Á - Thái Bình Dương tại ngân hàng Pháp Natixis, nhận định.
Đầu tàu toàn cầu
Tuy nhiên, vào năm 2021, dường như Mỹ sẽ thay thế Trung Quốc trở thành động lực tăng trưởng lớn nhất thế giới, dù chỉ là tạm thời. Theo dự báo của Oxford Economics, đóng góp của Mỹ vào tăng trưởng toàn cầu năm 2021 lớn hơn Trung Quốc. Đó là điều chưa từng xảy ra kể từ năm 2005.
"Nền kinh tế Mỹ có thể một lần nữa thành đầu tàu. Và nó sẽ kéo phần còn lại của thế giới thoát khỏi cuộc khủng hoảng Covid-19 này", ông Gregory Daco - chuyên gia kinh tế trưởng của Mỹ tại Oxford Economics - nhận định.
Ông Daco dự báo tăng trưởng kinh tế của Mỹ sẽ đạt 7% trong năm 2021. Ông cho rằng giới phân tích thậm chí có thể quá bi quan, tương tự hồi mùa hè năm ngoái. "Mọi người đã rất ngạc nhiên về tốc độ phục hồi sau cú sốc chưa từng có. Chúng ta có thể sẽ ngỡ ngàng một lần nữa", vị chuyên gia nhận xét.
Kế hoạch giải cứu trị giá 1.900 tỷ USD của Washington là động lực chính đằng sau sự lạc quan. Sau cuộc bầu cử tổng thống hồi tháng 11/2020, nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng một Washington chia rẽ sẽ chỉ đồng ý về gói kích thích kinh tế có quy mô khiêm tốn.
 |
| Động lực lớn giúp kinh tế Mỹ tăng trưởng là gói kích thích kinh tế 1.900 tỷ USD mới được Tổng thống Joe Biden ký ban hành. Ảnh: Reuters. |
Tuy nhiên, các dự báo bắt đầu thay đổi sau khi đảng Dân chủ giành được Thượng viện Mỹ vào tháng 1/2020. Điều đó đã mở đường cho việc chi tiêu mạnh tay để thúc đẩy nền kinh tế.
Một ngày sau khi đảng Dân chủ thắng Georgia, Goldman Sachs đã nâng dự báo tăng trưởng GDP từ 5,9% lên 6,4%. Goldman Sachs cho rằng quy mô gói kích thích sẽ rơi vào 750 tỷ USD trong tháng 2 hoặc tháng 3.
Nền kinh tế Mỹ có thể một lần nữa thành đầu tàu. Và nó sẽ kéo phần còn lại của thế giới thoát khỏi cuộc khủng hoảng Covid-19 này
- Ông Gregory Daco tại Oxford Economics
Nhưng Washington thông qua một gói kích thích lớn hơn nhiều. Gói cứu trợ 1.900 tỷ USD bao gồm 1.400 USD chi phiếu, tăng cường trợ cấp thất nghiệp, giảm trừ thuế và 350 tỷ USD dành cho các bang và chính quyền địa phương.
Triển vọng kinh tế cũng được thúc đẩy bởi những tiến bộ trong việc đối phó đại dịch. Khi chiến dịch tiêm chủng được tăng tốc, ngày càng nhiều người hy vọng các hạn chế sẽ được dỡ bỏ, tạo điều kiện cho hoạt động kinh tế phục hồi.
Và điều đó có thể giải phóng nhu cầu khổng lồ của người tiêu dùng Mỹ như ăn nhà hàng, xem phim, đi máy bay và ở khách sạn. "Người tiêu dùng đã tiết kiệm tiền chỉ để chờ đợi thời khắc này", CNN bình luận.
Morgan Stanley ước tính các hộ gia đình Mỹ đã tiết kiệm thêm 2.300 tỷ USD và có thể chi tiêu sau khi nền kinh tế mở cửa lại. "Quá trình mở cửa trở lại đang tiến triển. Tỷ lệ tiêm chủng đã gia tăng và thị trường lao động trên đà tăng", các nhà kinh tế của Morgan Stanley viết.
