Theo Wall Street Journal, quyết định rút lời mời Trung Quốc tham gia tập trận Vành đai Thái Bình Dương (RIMPAC) được Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis đưa ra hôm 23/5 sau vài tuần thảo luận nội bộ tại Lầu Năm Góc.
"Chúng tôi rút lời mời Hải quân Quân Giải phóng Nhân dân (PLA) cho cuộc tập trận RIMPAC như là phản ứng đầu tiên trước những hành động quân sự hóa liên tục gần đây của Trung Quốc trên Biển Đông", Reuters dẫn lời trung tá Christopher Logan, người phát ngôn Lầu Năm Góc.
"Hành động của Trung Quốc không phù hợp với các nguyên tắc và mục đích của tập trận Vành đai Thái Bình Dương", ông nói thêm.
Ông Logan không nói cụ thể chính phủ Mỹ sẽ còn những phản ứng nào khác nhưng nhấn mạnh rằng có "bằng chứng mạnh mẽ" về việc Trung Quốc đã triển khai tên lửa chống hạm, tên lửa đất đối không và các thiết bị làm nhiễu sóng đến các thực thể thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
 |
| Tàu hải quân Trung Quốc tham gia tập trận RIMPAC năm 2016. Ảnh: Getty. |
Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị nói đây là động thái "không mang tính xây dựng" và rằng hoạt động của Trung Quốc "có mức độ nhỏ hơn rất nhiều" so với những gì Mỹ làm ở Hawaii và Guam.
"Chúng tôi hy vọng Mỹ sẽ thay đổi tư duy tiêu cực đó", ông Vương nói trước báo giới sau cuộc gặp với Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo hôm 23/5.
Quan chức ngoại giao Trung Quốc tại Washington đã được thông báo về quyết định của Lầu Năm Góc. Đại sứ quán Trung Quốc từ chối đưa ra bình luận khi được hỏi về phản ứng của Bắc Kinh.
Trung Quốc đã tham gia hai lần RIMPAC gần nhất vào năm 2014 và 2016, kết quả của nỗ lực từ cả hai phía từ năm 2010 nhằm ổn định quan hệ quốc phòng giữa hai nước trong bối cảnh căng thẳng xung quanh vấn đề Mỹ bán vũ khí cho Đài Loan.
Quyết định hủy lời mời Trung Quốc tham dự RIMPAC 2018 là một thông điệp chính trị hết sức rõ ràng thể hiện sự bất bình của Washington. "Tôi nghĩ việc loại bỏ Trung Quốc khỏi RIMPAC là một thông điệp chính trị lớn", một thượng nghị sĩ Mỹ tuyên bố. Năm 2014, Mỹ từng hủy bỏ lời mời Nga tham dự RIMPAC sau khi nước ngày sáp nhập bán đảo Crimea, lãnh thổ trước đó thuộc chủ quyền của Ukraine.
Cuộc tập trận RIMPAC tổ chức 2 năm một lần tại Hawaii, với sự tham gia của hàng chục quốc gia, là biểu tượng của sự hợp tác quân sự quốc tế. Dự kiến, 27 quốc gia sẽ cử binh sĩ tới tham dự và quan sát cuộc tập trận RIMPAC 2018 diễn ra vào tháng 6.
 |
| Hình ảnh máy bay ném bom H-6K hoạt động trên bầu trời ở khu vực Biển Đông tháng 7/2016. Ảnh: Tân Hoa xã. |
Ngày 18/5, Tân Hoa xã dẫn nguồn tin quân sự cho biết không quân Trung Quốc đã tập trận ở "vùng biển phía nam", có sự tham gia của máy bay ném bom chiến lược H-6K đủ khả năng mang tên lửa hạt nhân.
Một video chiếc H-6K hạ cánh và cất cánh chớp nhoáng trên một hòn đảo ở Biển Đông cũng được đăng tải trên bản điện tử của Nhân dân nhật báo. Đây là lần đầu tiên PLA cho máy bay ném bom H-6K thực hiện đáp và cất cánh trên đường băng xây dựng trái phép tại Biển Đông. Các chuyên gia quốc tế nói địa điểm H-6K hạ cánh là đảo Phú Lâm, quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam.
Trước đó, CNBC dẫn các nguồn tin giấu tên và thông thạo thông tin tình báo Mỹ cho biết Trung Quốc đã triển khai tên lửa hành trình YJ-12B cùng tên lửa đất đối không tầm xa HQ-9B đến Đá Chữ Thập, Đá Subi và Đá Vành Khăn trong 30 ngày qua. Đây là 3 trong số 7 bãi đá thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam nhưng đang bị Trung Quốc chiếm đóng và bồi đắp phi pháp.
