 |
Các quan chức y tế hàng đầu của Mỹ hôm 14/12 cảnh báo rằng biến chủng Omicron đang nhanh chóng lây lan ở Mỹ và có thể tăng vọt, đạt đỉnh trong tháng 1/2022, theo mô hình mới được Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ phân tích.
Theo CDC, số ca nhiễm Omicron đã tăng gấp 7 lần chỉ trong một tuần. Với tốc độ lây lan như vậy, biến chủng này có thể tạo ra áp lực lên hệ thống y tế vốn đã căng thẳng ở nhiều nơi. Trong khi đó, biến chủng Delta vẫn tiếp tục lây lan, kết hợp với sự hoành hành của virus cúm.
Bất chấp cảnh báo về đợt tăng đột biến, các quan chức liên bang và một số hãng dược cho biết họ không ủng hộ việc đổi mới vaccine để kháng Omicron. Dựa trên dữ liệu cho đến nay, họ nói việc tiêm nhắc lại các loại vaccine hiện có vẫn là vũ khí hiệu quả để chống lại Omicron, theo Washington Post.
Hai kịch bản lây lan Omicron
Cuộc họp của CDC ngày 14/12 đã trình bày chi tiết hai kịch bản về cách biến chủng Omicron có thể lây truyền khắp nước Mỹ.
Tình huống xấu nhất khiến các quan chức y tế lo sợ chính là một làn sóng mới sẽ gia tăng thêm căng thẳng hiện tại do Delta và virus cúm gây ra. Kịch bản này - được ví là “tam hung” - có thể áp đảo hệ thống y tế và gây tổn thương sâu sắc đến các cộng đồng, đặc biệt là những nơi có tỷ lệ tiêm chủng thấp.
“Tôi sợ hãi. Tôi lo lắng. Chúng ta phải giúp mọi người chuẩn bị cho việc này”, Marcus Plescia, lãnh đạo Hiệp hội Giới chức Y tế các tiểu bang, nói.
Các quan chức nhấn mạnh dữ liệu ban đầu cho thấy những người được tiêm chủng đầy đủ và được tiêm nhắc lại có khả năng cao tránh được bệnh nặng hoặc tử vong nếu nhiễm Omicron.
Tuy nhiên, họ lo lắng vì mới chỉ có rất ít người Mỹ được tiêm vaccine tăng cường cho đến nay, với chỉ hơn 55 triệu người, theo CDC.
 |
| Số ca nhiễm biến chủng Omicron ở Mỹ được dự đoán tăng đột biến và đạt đỉnh vào tháng 1/2022. Ảnh: AP. |
Kịch bản thứ hai phác thảo một đợt gia tăng số ca nhiễm Omicron nhỏ hơn vào mùa xuân.
Các chuyên gia không nêu rõ kịch bản nào có khả năng xảy ra cao hơn.
Một quan chức y tế liên bang cho biết: “Các nhà khoa học đang xem xét thông tin ở cấp cao nhất và suy nghĩ làm thế nào để công chúng hiểu được ý nghĩa của các tình huống. Điều này khá khó khăn”.
“Một làn sóng virus lớn vào tháng 1/2022 có thể 'càn quét' các bệnh viện. Chúng tôi cần phải xem xét khả năng đó nghiêm túc”, một quan chức giấu tên khác cho biết.
Ngày càng nhiều dấu hiệu cho thấy khả năng lây truyền nhanh của Omicron ở Mỹ. Từ ngày 4/12 đến ngày 11/12, biến chủng Omicron có thể đã tăng từ 0,4% số ca nhiễm mới lên 2,9%, theo dữ liệu mới của CDC.
Ở New York và New Jersey, Omicron đã chiếm 13% các trường hợp mới, Giám đốc CDC Rochelle Walensky nói.
Trong hệ thống bệnh viện Houston Methodist, Omicron chiếm 13% số ca mắc mới trong giai đoạn 4-8/12, theo James Musser, Trưởng khoa bệnh học và y học di truyền.
Ông dự đoán tỷ lệ đó sẽ đạt 20% vào ngày 15/12. Biến chủng Omicron lần đầu tiên được phát hiện ở Houston vào ngày 29/11.
Một lưu ý quan trọng đó là biến chủng Omicron có nhiều đột biến khác nhau có khả năng vô hiệu hóa các kháng thể - tuyến phòng thủ đầu tiên của hệ thống miễn dịch.
Thông tin này được củng cố vào ngày 14/12 trong một nghiên cứu lớn do Nam Phi công bố. Nghiên cứu mới khẳng định rằng vaccine ít hiệu quả hơn trong việc ngăn ngừa lây nhiễm Omicron dù vẫn thường ngăn ngừa được bệnh nặng.
Các quan chức y tế công cộng cho rằng Mỹ có đủ nguồn cung đồ dùng bảo hộ cho các làn sóng virus khác, nhưng quốc gia này vẫn chưa chuẩn bị đủ khả năng xét nghiệm.
“Làn sóng dịch lần này có hy vọng ít nghiêm trọng hơn, nhưng điều đáng lo ngại là số lượng ca nhiễm có thể cao hơn rất nhiều và phá vỡ mọi thứ”, ông Plescia nói.
Đổi mới vaccine lúc này là tốn kém
Cuối ngày 14/12, CDC cho biết: “Chúng tôi đang chuẩn bị cho một loạt tình huống với biến chủng Omicron”.
Cho đến nay, chiến lược chống Omicron của chính quyền Tổng thống Joe Biden chủ yếu dựa vào tiêm chủng và xét nghiệm.
Khi tổng thống công bố "kế hoạch hành động" vào ngày 2/12 để chống lại virus trong mùa đông này, ông lưu ý rằng Mỹ sẽ không hạn chế hoặc phong tỏa, thay vào đó sẽ tăng cường tiêm chủng và xét nghiệm.
 |
| Một xe tiêm vaccine ngừa Covid-19 di động ở New York, ngày 7/12. Ảnh: Reuters. |
Các quan chức y tế cấp cao và chuyên gia tại các hãng dược cho biết họ sẽ không cải tiến vaccine, vì không có bằng chứng cho thấy việc này là cần thiết.
Họ trích dẫn dữ liệu cho thấy vaccine gốc, cùng với việc tiêm nhắc lại, có thể giúp tránh bệnh nặng do Omicron gây ra. Họ lưu ý rằng cho đến nay, vaccine đã chống lại thành công mọi biến chủng.
Tuy nhiên, quan điểm đó có thể thay đổi trong 2 tuần tới, khi có nhiều dữ liệu hơn liên quan đến các thử nghiệm và sự lây truyền của Omicron.
Việc thay đổi hoặc cải tiến vaccine có ý nghĩa sâu rộng. Nếu chúng được thay đổi quá sớm, điều đó sẽ hạn chế khả năng đối phó với một biến chủng có thể nguy hiểm hơn cả Omicron.
“Chúng tôi phải thận trọng để không lặp lại những sai lầm trong quá khứ”, một quan chức chính quyền giấu tên cho biết. “Nếu cần thay đổi, chúng tôi sẽ thực hiện. Chúng tôi không muốn thay đổi khi không thực sự cần. Điều đó sẽ tốn thời gian, tiền bạc và công sức”.
Các chuyên gia cho rằng không thể liên tục thay đổi vaccine hoặc tiêm tăng cường bằng các loại vaccine khác, vì không có đủ năng lực sản xuất và các nguồn lực.
Anthony S. Fauci, cố vấn y tế chính của chính quyền Tổng thống Biden về phản ứng với Covid-19, cho biết trong một cuộc phỏng vấn ngày 13/12 rằng “không có lý do thuyết phục nào ngay bây giờ để từ bỏ mọi thứ và tạo ra một loại vaccine đặc hiệu ngừa Omicron”.
Phát biểu ngày 14/12 trong một cuộc phỏng vấn trên chương trình “Today” của NBC, Giám đốc CDC Walensky nhấn mạnh rằng Omicron dễ lây lan hơn, nhưng “hiện tại chúng ta vẫn có công cụ” để giữ an toàn cho người Mỹ.
