 |
Tổng thống Joe Biden một lần nữa rơi vào thế tiến thoái lưỡng nan. Một mặt, ông phải kiểm soát đà tăng giá của hàng hóa tiêu dùng trong nước. Mặt khác, Washington đứng trước sức ép trừng phạt ngành xuất khẩu năng lượng của Nga để trả đũa việc Moscow phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine.
Cấm vận ngành năng lượng Nga sẽ siết chặt nguồn thu ngoại tệ chính của Moscow, nhưng đồng thời khiến lạm phát tại Mỹ tồi tệ hơn, cũng như gây sức ép lên nền kinh tế các đồng minh châu Âu vốn phụ thuộc vào dầu mỏ, khí đốt của Nga, theo Wall Street Journal.
Mỹ có sẵn sàng cấm vận dầu khí Nga?
Hôm 6/3, Mỹ cho biết đang tăng cường thảo luận với các đồng minh về khả năng áp đặt lệnh cấm vận ngành năng lượng Nga.
Các cuộc thảo luận diễn ra trong bối cảnh lạm phát tại Mỹ cao nhất trong vòng 40 năm, nguyên nhân từ nhu cầu tiêu dùng tăng cao, gián đoạn nguồn cung hàng hóa và thiếu hụt lao động hậu Covid-19.
Tuy nhiên, giá nhiên liệu tăng cao là một trong những yếu tố chính khiến chi phí hàng hóa, dịch vụ tại Mỹ bùng nổ. Lúc này, giá dầu mỏ, khí đốt và các khoáng sản khác đang ở mức cao nhất sau nhiều năm.
Phẫn nộ với chiến dịch quân sự của Nga tại Ukraine, giới lập pháp lưỡng đảng đang gây sức ép yêu cầu Tổng thống Biden cấm nhập khẩu năng lượng hóa thạch từ Nga.
Hôm 5/3, một dự luật cấm nhập khẩu nhiên liệu hóa thạch của Nga nhận được sự ủng hộ từ lưỡng đảng tại Thượng viện Mỹ, với 22 thượng nghị sĩ đồng bảo trợ. Sau đó, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi tuyên bố bà ủng hộ dự luật này.
     |
Mỹ đang cân nhắc siết chặt trừng phạt Nga nhằm buộc Moscow rút quân khỏi Ukraine. |
Sức ép từ lưỡng đảng có thể làm phá sản mục tiêu của Tổng thống Biden duy trì cân bằng giữa trừng phạt Nga với bảo đảm dầu khí Nga tiếp tục được cung cấp cho các đồng minh của Washington ở châu Âu.
Dù sức ép đòi hỏi trừng phạt ngành năng lượng Nga ngày càng lớn, giới chức Mỹ vẫn phải cân nhắc tầm quan trọng của dầu mỏ và khí đốt Nga với thị trường năng lượng toàn cầu.
"Chúng tôi đang thảo luận với các đối tác và đồng minh châu Âu tìm kiếm một giải pháp đồng bộ về khả năng cấm nhập khẩu dầu thô của Nga, trong khi bảo đảm nguồn cung phù hợp cho thị trường toàn cầu", Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho hay.
Nga là nhà sản xuất dầu thô lớn thứ ba thế giới, cung cấp 10% sản lượng dầu thô toàn cầu trong năm 2021. Giới giao dịch dầu thô lo ngại siết chặt cấm vận với ngành năng lượng Nga sẽ gây ra tình trạng thiếu hụt nguồn cung, khiến giá dầu tăng cao hơn nữa.
Vòng xoáy giá nhiên liệu leo thang là một bài toán khó cho Tổng thống Biden bởi nó khiến Washington phải chấp nhận trả nhiều tiền hơn cho năng lượng khi cấm vận dầu mỏ xuất khẩu từ Nga.
Chi phí năng lượng cao sẽ khiến đảng Dân chủ gặp bất lợi trước thềm bầu cử giữa nhiệm kỳ tháng 11 tới. Lãnh đạo các nước đồng minh châu Âu khác của Washington cũng đối mặt rủi ro chính trị tương tự.
Nới lỏng hạn chế khai thác dầu khí trong nước?
Khi Nga bắt đầu phát động chiến dịch quân sự chống Ukraine cuối tháng 2, phản ứng đầu tiên của phương Tây là áp đặt các lệnh trừng phạt tránh gây ra thiếu hụt nguồn cung năng lượng có thể đẩy giá dầu leo thang.
Dù cấm vận các ngân hàng lớn nhất của Nga như Sberbank và VTB, phương Tây vẫn để ngỏ những ngoại lệ cho phép phần còn lại của thế giới thanh toán cho dầu mỏ, khí đốt, cùng các sản phẩm từ dầu thô của Nga. Phương Tây lựa chọn các ngân hàng Nga bị loại khỏi SWIFT theo cách giảm tối thiểu gián đoạn thị trường năng lượng.
Tuy nhiên, bất chấp tính toán cẩn trọng của phương Tây, giá dầu vẫn liên tục lập kỷ lục. Các doanh nghiệp bỏ qua nguồn dầu thô từ Nga bởi lo sợ có thể vô tình vi phạm lệnh cấm vận. Một số doanh nghiệp từ chối dầu thô Nga bởi lý do đạo đức không muốn tiếp tay cho cuộc chiến ở Ukraine.
Việc giới doanh nghiệp tranh giành nguồn cung dầu thô thay thế đã đẩy giá dầu thô trên thị trường Mỹ hôm 4/3 lên mức 118,11 USD/thùng, cao nhất kể từ 2008.
 |
| Giá xăng tại Mỹ tăng cao kỷ lục kể từ 2008. Ảnh: AFP. |
Thực tế, Mỹ nhập khẩu rất ít dầu từ Nga. Năm ngoái, dầu thô và các chế phẩm từ Nga chỉ chiếm 8% tổng sản lượng nhập khẩu dầu của Mỹ, tương đương 672.000 thùng/ngày.
Nhưng ngược lại, Nga là nước cung cấp 27% dầu thô nhập khẩu của EU. Việc Mỹ cấm vận dầu thô của Nga sẽ gây áp lực khiến các đồng minh châu Âu phải theo chân, khi đó cả thế giới sẽ phải đối mặt giá nhiên liệu tăng cao kỷ lục.
Ngày 10/3 tới, Bộ Lao động Mỹ sẽ công bố chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 2. CPI tháng 1 của Mỹ đã tăng 7,5% so với cùng kỳ năm ngoái, mức tăng chưa từng có kể từ 1982.
Hôm 6/3, giá xăng trung bình tại Mỹ lần đầu tiên từ 2008 vượt mức 4 USD/gallon.
Từ nhiều tháng qua, Tổng thống Biden phải dày công trấn an cử tri trước tác động của lạm phát. Washington cũng phối hợp với các đồng minh tung ra 60 triệu thùng dầu dự trữ nhằm khỏa lấp khan hiếm nguồn cung.
Bất chấp rủi ro lạm phát tồi tệ hơn, các lãnh đạo lưỡng đảng Dân chủ - Cộng hòa hôm 3/3 công bố dự luật cấm nhập khẩu nhiên liệu hóa thạch của Nga.
Thượng nghị sĩ Joe Manchin, Chủ tịch Ủy ban Năng lượng và Tài nguyên Thượng viện, cho biết nước Mỹ sẵn sàng hứng chịu tác động từ giá nhiên liệu đắt đỏ hơn để giúp đỡ người Ukraine.
Dù thừa nhận nỗi lo lạm phát, nhận định rằng giá hàng hóa tiêu dùng tăng là một loại thuế không mong muốn cho người Mỹ, Thượng nghị sĩ Manchin tuyên bố nước Mỹ đã bước vào "cuộc chiến".
Ngành công nghiệp dầu khí Mỹ ủng hộ chính phủ trừng phạt Nga. Từ cuối năm ngoái, các công ty lọc dầu Mỹ đã giảm dần phụ thuộc vào nguồn cung từ Nga, thay thế bằng các nhà cung cấp ở Trung Đông và châu Phi.
Ông Biden muốn thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo nhằm khắc phục tác động từ giá nhiên liệu hóa thạch tăng cao, cho rằng đây là giải pháp lâu dài.
Nhưng phe Cộng hòa muốn Nhà Trắng đảo ngược chính sách hạn chế khai thác nhiên liệu hóa thạch, mở rộng các hợp đồng cho thuê khai thác dầu khí trên đất liên bang, cắt giảm thời gian cấp phép đường ống dẫn dầu và khí đốt.
Hôm 3/3, Thượng nghị sĩ Cộng hòa Rob Portman chỉ trích chính quyền Tổng thống Biden hạn chế các hoạt động khai thác nhiên liệu hóa thạch trên đất liên bang, cũng như tước giấy phép đường ống dẫn dầu Keystone XL.
Trong khi đó, Thượng nghị sĩ Lisa Murkowski cho rằng Tổng thống Biden có thể hạ nhiệt thị trường chỉ bằng một thông điệp cam kết thúc đẩy sản xuất năng lượng trong nước.
"Thông điệp từ chính quyền Biden là chúng ta cứ giữ (tài nguyên) dưới lòng đất và trông chờ vào nguồn cung từ nơi khác. Giờ đây, chúng ta đã sáng mắt khi nhận ra nước Mỹ phải nhờ cậy vào Nga", Thượng nghị sĩ Murkowski chỉ trích ông Biden.
