Tay đặt trên bờm con ngựa quý giống Mông Cổ, người đứng đầu Lầu Năm Góc Mark Esper nhắc lại tên tướng chỉ huy quân sự nổi tiếng của lịch sử Mỹ.
"Tôi sẽ đặt tên cho con ngựa tuyệt đẹp này là Marshall, giống như tên của thống tướng lục quân George Marshall", Bộ trưởng Esper chia sẻ tại buổi lễ tiếp đón truyền thống ngày 8/8 ở Bộ Quốc phòng Mông Cổ.
Con ngựa đực 7 tuổi, với bộ lông màu nâu phủ toàn thân, là món quà của chính quyền Mông Cổ gửi tặng tân bộ trưởng Quốc phòng Mỹ nhân dịp ông đến thủ đô Ulaanbaatar.
Người đứng đầu Lầu Năm Góc kỳ vọng chuyến thăm giúp siết chặt quan hệ giữa Mỹ và quốc gia nằm "sát vách" Trung Quốc.
 |
| Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper đến thăm Mông Cổ ngày 8/8. Ảnh: Bộ Quốc phòng Mỹ. |
Mông Cổ muốn củng cố quan hệ
Giới quan sát phần nào bất ngờ khi Mông Cổ xuất hiện trong danh sách các điểm dừng chân của Bộ trưởng Mark Esper nhân chuyến thăm châu Á - Thái Bình Dương kéo dài một tuần. Những nước khác mà ông Esper ghé thăm bao gồm những đồng minh lớn của Mỹ ở khu vực là Australia, New Zealand, Nhật Bản và Hàn Quốc.
Lần gần nhất một lãnh đạo Lầu Năm Góc đến thăm Mông Cổ là năm 2014, dưới thời Tổng thống Barack Obama. Bộ trưởng Quốc phòng Chuck Hagel khi đó dừng chân tại Ulaanbaatar trong 4 tiếng. Chuyến thăm lần này của Bộ trưởng Mark Esper kéo dài 1 ngày, theo Reuters.
Tổng thống Mông Cổ Khaltmaa Battulga tháng 7 đã có chuyến thăm đến Washington và gặp trực tiếp Tổng thống Mỹ Donald Trump. Lần gần nhất một nhà lãnh đạo Mông Cổ đến thăm Nhà Trắng là năm 2011.
Mông Cổ, với tổng dân số chỉ hơn 3 triệu người, có diện tích khoảng 1,5 triệu km2 và nhỏ hơn Trung Quốc gần 6 lần, với Nga là 11 lần. Dù bị kẹp giữa 2 người hàng xóm khổng lồ, Mông Cổ vẫn duy trì được sự độc lập chính sách bằng cách cải thiện quan hệ với nhiều cường quốc trong đó có Mỹ, theo AP.
Mông Cổ đang muốn thu hút đầu tư nhiều hơn từ Mỹ và các nước lớn khác. Chính quyền Ulaanbaatar đặt tham vọng thông qua "những người hàng xóm thứ ba" để giảm lệ thuộc kinh tế vào 2 cường quốc bao quanh biên giới. Gần 85% hàng hóa xuất khẩu của Mông Cổ đi đến Trung Quốc. Trong khi đó, Mỹ quan tâm đến nhiều lĩnh vực kinh tế ở Mông Cổ như trữ lượng đất hiếm và len Cashmere.
"Mông Cổ sẽ không nghiêng hẳn về bất kỳ phe nào để chống lại phe còn lại. Tuy nhiên, họ muốn phát triển quan hệ với Mỹ có thể nhằm kêu gọi sự tiếp cận về khía cạnh kinh tế lẫn chính trị, đồng thời giảm sức ép trong quan hệ với Bắc Kinh và Moscow", Abraham Denmark, cựu phó trợ lý bộ trưởng quốc phòng Mỹ chuyên trách khu vực Đông Á, nhận định.
 |
| Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ nhấn mạnh chiến lược đối phó các hoạt động gây bất ổn của Trung Quốc ở khu vực. Ảnh: Getty. |
Lợi ích chiến lược cho Mỹ
Từ đầu chuyến công du, tân bộ trưởng Quốc phòng Mỹ luôn nhấn mạnh mục tiêu hàng đầu của Lầu Năm Góc là đối phó những hành vi hung hăng và gây bất ổn của Trung Quốc ở châu Á - Thái Bình Dương.
Ông Esper còn chỉ đích danh các hoạt động "gây bất ổn" gồm xây đảo nhân tạo và quân sự hóa trái phép trên Biển Đông, dùng bẫy nợ và mô hình kinh tế "săn mồi" buộc các nước thỏa hiệp chủ quyền, cùng hoạt động đánh cắp tài sản trí tuệ do nhà nước chống lưng.
Việc đưa Mông Cổ vào danh sách điểm dừng trong chuyến công du nước ngoài đầu tiên cho thấy Bộ trưởng Mark Esper đánh giá cao tầm quan trọng của nước này trong chiến lược của Lầu Năm Góc tại khu vực.
Ulaanbaatar trong nhiều năm qua đã chứng tỏ mối quan hệ đối tác quân sự đủ sức thuyết phục với Washington. Mông Cổ cũng triển khai nhân sự hỗ trợ các sứ mệnh quốc tế do Mỹ dẫn đầu tại Iraq và Afghanistan, nơi còn khoảng 200 quân nhân Mông Cổ đồn trú.
"Họ luôn là một đối tác tốt nhưng đang đấu với đối thủ trên cơ. Tôi nghĩ Bộ trưởng Esper thông qua chuyến thăm để thừa nhận điều này và tìm kiếm những hướng phát triển quan hệ đối tác xa hơn nữa", một quan chức cấp cao giấu tên của trong lĩnh vực quốc phòng Mỹ tiết lộ với Reuters.
Người này cho biết chuyến đi không nhằm thúc đẩy bất cứ sáng kiến nào cụ thể. Tuy nhiên, Mỹ vẫn mong muốn mở rộng quan hệ giữa 2 nước điển hình là hợp tác huấn luyện quân sự. Thời tiết lạnh và địa hình tại Mông Cổ có thể tăng hiệu quả luyện tập cho quân đội Mỹ. Hồi tháng 6, các lực lượng vũ trang 2 nước cùng tham gia cuộc tập trận thường niên Khaan Quest, tập trung nội dung gìn giữ hòa bình.
 |
| Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper được tặng ngựa quý tại Bộ Quốc phòng Mông Cổ. Ảnh: AP. |
Tiết lộ với AP, một quan chức cấp cao của Mỹ cho biết Washington đang muốn mở rộng hợp tác quốc phòng và tình báo với Mông Cổ. Ông đánh giá vị trí địa lý của nước này lý tưởng để thiết lập các trạm nghe trộm và giám sát vô tuyến cùng lúc cả 2 đối thủ của Mỹ.
Một lợi ích chiến lược khác mà Ulaanbaatar mang lại cho Washington là mối quan hệ với Bình Nhưỡng, cùng với đó là tuyến đường sắt quốc gia kết nối với Triều Tiên. Mỹ có thể tận dụng đòn bẩy này trong đàm phán phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên.
Kế hoạch ngân sách của Bộ Ngoại giao Mỹ năm 2019 cho các hoạt động nước ngoài cũng khẳng định tầm quan trọng của Mông Cổ tại khu vực. Văn bản này cho biết việc hỗ trợ nước ngoài đặt mục tiêu "đảm bảo Mỹ duy trì vị thế đối tác được ưu tiên với những nước có vị trí gần Nga và Trung Quốc".
Mặc dù giới chức Mỹ nhiều lần tuyên bố Mỹ không buộc các nước phải chọn phe giữa họ và Trung Quốc, ông Esper thừa nhận Washington cần đảm bảo "có thể cạnh tranh" với Bắc Kinh.
Trao đổi với người đồng cấp Nyamaagiin Enkhbold của Mông Cổ, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper nhấn mạnh chuyến thăm tạo cho ông "cơ hội để xem xét những con đường củng cố quan hệ" giữa 2 nước. Ông bày tỏ mong muốn bồi đắp quan hệ song phương qua các trao đổi quốc phòng cấp cao.
