 |
Triệu Vy là cái tên mới nhất lọt vào danh sách đen của Trung Quốc sau nhiều bê bối kinh doanh trong quá khứ. Trước đó, Ngô Diệc Phàm cũng bị xóa sổ khỏi các nền tảng giải trí trên Internet của Trung Quốc sau khi vướng cáo buộc hiếp dâm và tấn công tình dục.
Đó là những phản ứng mạnh của các nền tảng Internet Trung Quốc khi những nghệ sĩ rơi vào danh sách "phong sát", không được tiếp tục hoạt động. Ngoài các doanh nghiệp chấm dứt hợp đồng quảng cáo hay đóng cửa văn phòng đại diện, Internet là yếu tố đóng vai trò lớn trong cuộc thanh tẩy với mục tiêu kiểm soát sự hỗn loạn của nghệ sĩ và người hâm mộ.
Toàn cảnh sự biến mất của Triệu Vy, Ngô Diệc Phàm
Ngày 26/8, tên của Triệu Vy bị xóa khỏi những tác phẩm truyền hình, phim điện ảnh, video ngắn và quảng cáo trên các nền tảng giải trí Trung Quốc như Tencent Video, iQiyi hay Youku.
Theo SCMP, một số chương trình có sự góp mặt của Triệu Vy vẫn xuất hiện, nhưng tên của cô bị ẩn khỏi hàng loạt bộ phim gắn liền với tên tuổi nữ diễn viên như Tân dòng sông ly biệt, Họa bì, Mẹ hổ bố mèo... 2 phần Hoàn Châu Cách Cách cũng bị gỡ khỏi Tencent Video, đơn vị duy nhất giữ bản quyền phim.
Tạp chí Vogue Trung Quốc cũng xóa bài đăng về Triệu Vy. Các nghệ sĩ từng thân thiết với nữ diễn viên như Huỳnh Hiểu Minh, Lý Băng Băng, Dương Mịch, Dương Tử đều cố xóa hết những hình ảnh liên quan đến Triệu Vy. Hashtag để người hâm mộ chia sẻ thông tin về nữ diễn viên trên Weibo, có tên Chaohua cũng lọt vào tầm ngắm kiểm duyệt.
 |
| Ngô Diệc Phàm trở thành nghệ sĩ trẻ đầu tiên của Trung Quốc vào tù khi đang đứng trên đỉnh cao sự nghiệp. Ảnh: AP. |
Trương Triết Hạn, nghệ sĩ thân cận với Triệu Vy cũng bị gỡ toàn bộ phim khỏi Internet. Trước đó, Sohu đưa tin nghệ sĩ này từng đến thăm và đăng hình chụp ảnh tại đền Yasukuni ở Nhật. Năm 2018, Trương Triết Hạn tham gia đám cưới của một người bạn tại đền Nogi. Đây là những địa danh gây tranh cãi và cấm kỵ của người Trung Quốc liên quan đến chính trị.
Trước Triệu Vy, một số nghệ sĩ Trung Quốc đã bị xóa toàn bộ tác phẩm nghệ thuật trên Internet như Ngô Diệc Phàm, Trịnh Sảng hay Hoắc Tôn.
Đối với Trịnh Sảng, nghệ sĩ này đã nộp phạt 46,1 triệu USD do tội trốn thuế. Tổng cục Phát Thanh, Điện ảnh và Truyền hình Trung Quốc yêu cầu các đơn vị trong ngành không được mời sao nữ làm việc, kể cả công tác hậu trường. Đài truyền hình ngừng phát sóng, nền tảng trực tuyến gỡ bỏ sản phẩm có sự tham gia của nữ diễn viên.
Hoắc Tôn bị bạn gái cũ tố lừa đảo. Dù phủ nhận cáo buộc, nam ca sĩ cũng tuyên bố rút lui khỏi showbiz. Trước đó, giới giải trí Trung Quốc chấn động khi Ngô Diệc Phàm bị nhiều phụ nữ cáo buộc tấn công tình dục. Trong tối 1/8, các trang mạng xã hội Weibo, Douyin, Toutiao của giọng ca Like That bị xóa. Fanpage và nhóm chat của người hâm mộ nam ca sĩ bị khóa hoạt động.
Ứng dụng âm nhạc QQ, NetEase cũng gỡ toàn bộ bài hát của Ngô Diệc Phàm. Chuyên trang đánh giá chất lượng phim ảnh Douban đã xóa tên cựu thành viên nhóm EXO trong những tác phẩm từng tham gia diễn xuất. Tài tử Tây du ký: Mối tình ngoại truyện trở thành nghệ sĩ trẻ đầu tiên của Trung Quốc vào tù khi đang đứng trên đỉnh cao sự nghiệp.
Theo QQ, đây là động thái phong sát toàn diện, chưa có tiền lệ của cơ quan quản lý văn hóa Trung Quốc đối với nghệ sĩ vướng bê bối.
Chiến dịch thanh lọc Internet của Trung Quốc
Sự biến mất của Triệu Vy, Ngô Diệc Phàm khỏi các trang mạng Trung Quốc diễn ra trong bối cảnh nước này đẩy mạnh chiến dịch truy quét "người nổi tiếng có hành vi sai trái", kiềm chế những cộng đồng fan quá khích.
Ngày 27/8, Cục Quản lý Không gian mạng Trung Quốc (CAC) ra văn bản gồm 10 biện pháp tăng cường quản lý hoạt động trong ngành giải trí. Theo đó, chính quyền địa phương cần quản lý văn hóa trên mạng của các nghệ sĩ nhằm duy trì môi trường Internet trong sạch.
 |
| Trung Quốc đang đẩy mạnh chiến dịch thanh lọc giới nghệ sĩ và cộng đồng fan cuồng trên Internet. Ảnh: AFP. |
CAC yêu cầu các trang thông tin hủy tất cả hạng mục đo mức độ nổi tiếng của nghệ sĩ, chỉ giữ lại bảng xếp hạng âm nhạc và phim ảnh nhưng không được ghi tên ngôi sao. Các cộng đồng fan cần được công ty đại diện của nghệ sĩ cho phép hoạt động.
Quy định mới cũng trừng phạt những nền tảng chậm trễ trong việc xóa bài đăng mâu thuẫn, tấn công giữa fan của các nghệ sĩ. Các cộng đồng này thường thể hiện sự ủng hộ với thần tượng bằng cách nói xấu nhóm đối thủ và doxxing, hành động thu thập thông tin cá nhân và công khai trên Internet.
Theo New York Times, chiến dịch này đánh dấu sự thay đổi trong thái độ của Bắc Kinh đối với văn hóa hâm mộ thần tượng, từng được truyền thông nước này ca ngợi là phương tiện thúc đẩy “năng lượng tích cực”.
Vào tháng 8, nhà chức trách Trung Quốc đã chỉ trích hành động của các "fan cuồng". Khi Ngô Diệc Phàm bị bắt giữ vì nghi ngờ tấn công tình dục, nhiều fan đã lên tiếng bênh vực anh trên mạng xã hội và các nhóm chat. Họ còn quảng bá những "nhiệm vụ giải cứu" nhằm đưa Ngô Diệc Phàm ra khỏi tù.
"Tôi có kế hoạch cứu anh mình (Ngô Diệc Phàm - PV). Tôi đã xem phim Vượt ngục nên biết mình cần làm gì", một người dùng Weibo cho biết.
Trong tháng 8, nền tảng iQiyi cũng dừng phát sóng một chương trình tìm kiếm tài năng sau khi nhận chỉ trích về việc khán giả mua sữa từ nhà tài trợ chỉ để bình chọn cho thí sinh, sau đó đổ hết sữa xuống cống.
"Những hành động như vậy đã làm vấy bẩn một hệ sinh thái Internet trong sạch, ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe thể chất và tinh thần của thanh thiếu niên, bị công chúng phản đối mạnh mẽ", cơ quan quản lý Internet Trung Quốc cho biết, khẳng định đây là "sự hỗn loạn" trong cộng đồng fan của thần tượng.
 |
| Nhiều chương trình có sự tham gia của Trịnh Sảng cũng bị xóa khỏi Internet sau bê bối trốn thuế. Ảnh: Getty Images. |
Theo Reuters, Trung Quốc cũng đang nhắm đến nền kinh tế phát triển từ cộng đồng fan, với việc mua các sản phẩm mà thần tượng của họ làm đại diện. Trang The Paper dự đoán "nền kinh tế thần tượng" tại Trung Quốc có thể trị giá 21,59 tỷ USD vào năm 2022.
Chính phủ Trung Quốc đã nhanh chóng chứng tỏ quyền lực bằng cách xóa sạch mọi thứ liên quan đến thần tượng trên Internet chỉ trong một đêm. Hành động có thể diễn ra rất nhanh, gồm rất ít hoặc không có lý do rõ ràng như trường hợp của Triệu Vy, một trong những nghệ sĩ nổi tiếng và giàu có nhất Trung Quốc.
