Năm 1968, họa sĩ nổi tiếng Andy Warhol từng dự đoán trong tương lai "mọi người sẽ nổi tiếng toàn thế giới chỉ trong 15 phút". Ông đã đoán đúng. Giờ đây, chỉ cần một chiếc iPhone và gương mặt ưa nhìn, ai cũng có thể nổi tiếng qua TikTok.
Nhưng Andy Warhol sẽ không tài nào tưởng tượng nổi sức mạnh của các mạng xã hội hiện tại, biến một đứa trẻ trở nên nổi tiếng chỉ trong chớp mắt. Nhiều tài khoản được theo dõi đông đảo trên TikTok vẫn chưa đến tuổi trưởng thành, đơn cử như Charli D’Amelio mới 16 tuổi hay Loren Gray 18 tuổi.
 |
| Chưa bao giờ trẻ em dễ thành "sao" như ngày nay. Ảnh: NY Times. |
Cơn nghiện danh tiếng
Các chuyên gia tâm lý nhận định những ngôi sao nhí này sẽ vướng phải nhiều khúc mắc trong quá trình trưởng thành do sự nổi tiếng đến quá sớm.
Theo Ciarán Mc Mahon, tác giả cuốn Tâm lý học truyền thông xã hội, khác với các sao nhí trước đây, những "hot TikToker" sẽ gặp nhiều rắc rối hơn trong cuộc sống hiện đại, khi bao quanh bởi mạng xã hội và phương tiện truyền thông đại chúng.
Sự ra đời các ứng dụng như TikTok đã kết nối nhiều người lại với nhau. Tuy nhiên, nó cũng làm thay đổi định nghĩa về sự nổi tiếng cũng như định hình lại quá trình trở thành người ảnh hưởng. Chưa bao giờ, trẻ em dễ dàng trở thành “sao” như ngày nay.
Theo Tiến sĩ tâm lý truyền thông Pamela Rutledge, giai đoạn trước 25 tuổi là thời gian để mọi người phát triển những kỹ năng như đánh giá rủi ro, lên kế hoạch. Nhưng nếu nổi tiếng khi chưa trưởng thành, con người sẽ gặp khó khăn trong việc phát triển những kỹ năng đó, cũng như khó kiểm soát cuộc sống thực tế so với bạn cùng trang lứa.
Những đứa trẻ nổi tiếng này nhiều khả năng mắc bệnh tâm lý như các sao nhí nổi tiếng một thời của Hollywood trước đây: Lindsay Lohan, Drew Barrymore hay Michael Jackson.
 |
| Nổi tiếng khi chưa trưởng thành, con người sẽ gặp khó khăn trong việc phát triển những kỹ năng sống. Ảnh: NY Times. |
"Từ khi nổi tiếng, cuộc sống của tôi trở nên rất kỳ lạ. Hôm trước tôi còn là một cô bé bình thường, hôm sau đã được nhiều người lôi kéo xin ký tặng, chụp ảnh cùng, thậm chí họ còn muốn chạm vào tôi. Thật đáng sợ", Drew Barrymore chia sẻ với People vào năm 1989.
Vô số các sao nhí khác ở Hollywood cũng có trải nghiệm tương tự trong suốt thế kỷ qua. Nhiều người mắc phải các chứng như nghiện rượu, ma túy, bệnh tâm lý và gặp rắc rối với gia đình.
Theo Tiến sĩ Rockwell, chuyên gia nghiên cứu tâm lý học lâm sàng, khi một cá nhân trở nên nổi tiếng, vì nhận được quá nhiều sự chú ý, họ quên đi sự đồng cảm cho người khác. Kể cả người trưởng thành cũng gặp khó khăn khi bị cuốn vào cuộc sống đầy hào quang.
Đối với một đứa trẻ, khó khăn này nhân lên 10 lần, khi tâm trí chúng vẫn còn chưa hoàn thiện. Chúng trở nên lạc lõng và đánh mất bản thân trong sự nổi tiếng, buộc chính mình phải cư xử và hành động như tính cách mà chúng tạo ra trên mạng xã hội.
Giá trị phù phiếm
Để thu hút người dùng, TikTok công khai các số liệu như lượt thích, người theo dõi và lượt xem. Cộng thêm tốc độ phản hồi siêu nhanh của mạng xã hội, nhiều người trở thành những con nghiện, dùng chỉ số ảo để đánh giá mức độ thành công của ai đó trong xã hội thực.
Những người trẻ có sức ảnh hưởng trên mạng xã hội này chịu nhiều gánh nặng tâm lý, do áp lực vô hình từ “giám sát viên” là người xem trực tiếp trên toàn thế giới. Chúng bị ám ảnh phải nổi tiếng và sẽ làm mọi cách để được chú ý.
 |
| Danh tiếng là một trong những loại thuốc gây nghiện nhất và TikTok lại đang cung cấp rất nhiều loại thuốc này. Ảnh: Nikkei. |
Không riêng giới trẻ, sự nổi tiếng trên mạng xã hội cũng ăn sâu vào tiềm thức từng người đến nỗi khi đăng một bài viết, đa số đều vô thức mong muốn bài đăng đó được nhiều người xem hơn.
Danh tiếng là một trong những loại thuốc gây nghiện nhất. Khi được chú ý, cơ thể sẽ có những phản ứng như được ban thưởng. Song khi không còn nhận được những “phần thưởng”, cá nhân đó sẽ tìm cách khác để thỏa mãn. Thế nên, nghiện danh tiếng cũng dễ dàng dẫn sang các loại nghiện khác, như rượu và ma túy.
Bản chất phù phiếm của danh tiếng lại càng được nâng cao trên phương tiện truyền thông xã hội, nơi mà chỉ vài phút lại có video mới xuất hiện. Có hàng nghìn thanh thiếu niên trên khắp thế giới "nổi tiếng" qua TikTok, hầu hết trong số đó đều không thể duy trì được lâu dài.
