Loại virus corona mới gây bệnh cho hàng nghìn người trên toàn cầu - và ít nhất 8 người ở Mỹ - đang khiến các quốc gia đóng cửa biên giới và người Mỹ mua khẩu trang y tế nhanh hơn mức các nhà bán lẻ lớn có thể bổ sung.
Có một loại virus khác đã lây nhiễm 15 triệu người Mỹ trên khắp đất nước và giết chết hơn 8.200 người trong mùa này. Đây không phải là đại dịch mới - đó là bệnh cúm.
Theo CNN, mùa cúm 2019-2020 được dự đoán là một trong những mùa tồi tệ nhất trong một thập kỷ, theo Viện Dị ứng và Bệnh Truyền nhiễm Quốc gia. Ít nhất 140.000 người đã phải nhập viện với các biến chứng do cúm và con số đó được dự đoán sẽ tăng lên khi bệnh cúm lan truyền.
 |
| Lọ vắc-xin cúm Fluvirin được bày tại nhà thuốc tại San Francisco, ngày 22/1. Ảnh: Getty. |
Cúm đã "gắn bó" từ lâu trong cuộc sống của người Mỹ. Sự quen thuộc khiến việc đánh giá thấp nó trở nên nguy hiểm hơn, Tiến sĩ Margot Savoy, chủ tịch Y học Cộng đồng và Gia đình tại Trường Y khoa Lewis Katz của Đại học Temple, cho biết.
"Xem nhẹ tất cả các bệnh do virus mà chúng ta có xu hướng mắc phải trong mùa đông đôi khi khiến chúng ta quá thoải mái khi nghĩ mọi thứ 'chỉ là một cơn cảm lạnh'. Chúng ta thực sự đang đánh giá thấp sự chết người của cúm", bà nói.
Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh (CDC) dự đoán ít nhất 12.000 người sẽ chết vì cúm ở Mỹ mỗi năm. Trong mùa cúm 2017-2018, có tới 61.000 người chết và 45 triệu người bị bệnh.
Trong mùa 2019-2020 cho đến nay, 15 triệu người ở Mỹ đã bị cúm và 8.200 người đã chết vì bệnh này, trong đó có ít nhất 54 trẻ em. Phạm vi của cúm đã tăng lên trong 11 tuần liên tục và có khả năng sẽ tiếp tục trong vài tuần tới.
Bà Savoy cho biết đặc tính mới của các bệnh lây nhiễm mới nổi có thể làm lu mờ bệnh cúm. Mọi người ít hoảng loạn hơn về bệnh cúm vì các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe "dường như có sự kiểm soát" đối với chúng.
"Chúng ta sợ những gì chưa biết và chúng ta mong muốn thông tin về các bệnh lây nhiễm mới. Chúng ta không thể nhanh chóng nói điều gì thực sự là mối đe dọa và điều gì không, vì vậy chúng ta bắt đầu hoang mang - thường là khi chúng ta không cần phải làm thế", bà nói.
Cúm có thể gây tử vong
Tiến sĩ Nathan Chomilo, phó giáo sư khoa nhi tại Đại học Y khoa Minnesota, nói rằng sự phổ biến của bệnh cúm thường làm giảm mức độ nghiêm trọng của nó, nhưng mọi người nên lo lắng.
"Các trường hợp nghiêm trọng của bệnh cúm không phải là bệnh nhẹ. Bị cúm thực sự rất khổ sở", Chomilo nói.
 |
| Một tấm biển kêu gọi tiêm phòng cúm tại nhà thuốc Walgreen ở San Francisco, ngày 22/1. Ảnh: Getty. |
Cúm trở nên nguy hiểm khi nhiễm trùng thứ phát xuất hiện, kết quả của hệ thống miễn dịch đã bị suy yếu. Nhiễm vi khuẩn và virus cộng hưởng với các triệu chứng cúm. Những người mắc bệnh mạn tính cũng có nguy cơ cao bị biến chứng cúm.
Những biến chứng bao gồm viêm phổi, viêm trong tim và não và suy nội tạng - trong một số trường hợp có thể gây tử vong.
Chomilo, bác sĩ nội khoa và bác sĩ nhi khoa cho Dịch vụ Y tế Park Nicollet, cho biết mùa cúm này là một trong những mùa tồi tệ nhất mà ông từng thấy ở Ohio kể từ khi dịch cúm H1N1 bùng phát vào năm 2009. Một số bệnh nhân của ông, người lớn khỏe mạnh ở độ tuổi 30, đã được gửi đến Đơn vị Chăm sóc Chuyên sâu và phải dùng máy thở do biến chứng cúm.
Virus luôn thay đổi
Cúm khó lường vì virus thay đổi hàng năm. Đôi khi, chủng chủ yếu trong mùa cúm sẽ có độc tố cao hơn so với các năm trước, điều này có thể ảnh hưởng đến số người nhiễm bệnh và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng.
Hầu hết thay đổi trong virus là nhỏ và không đáng kể. Thỉnh thoảng, cúm trải qua sự thay đổi kháng nguyên hiếm gặp, kết quả là chủng virus hoàn toàn mới xuất hiện mà cơ thể con người chưa từng trải qua trước đó.
Cơ thể nghĩ rằng nó biết virus nào sẽ xuất hiện, do đó, virus cần phải bắt kịp. Nhưng nếu một loại virus xuất hiện trong phiên bản hoàn toàn mới, người gác cổng - hay hệ thống miễn dịch - của cơ thể sẽ gặp khó khăn trong việc sàng lọc các đối tượng cần đề phòng và tránh xa. Virus tàng hình có thể xâm nhập dễ dàng khi cơ thể không nhận ra nó.
Mùa cúm này, không có dấu hiệu thay đổi kháng nguyên, thay đổi cực đoan nhất. Nhưng điều đó đã xảy ra trước đây, gần đây nhất là vào năm 2009 với virus H1N1. Theo CDC, nó đã trở thành một đại dịch vì mọi người không có khả năng miễn dịch chống lại nó.
 |
| Liều vắc-xin cúm được chuẩn bị cho một bệnh nhân tại cửa hàng Dược phẩm CVC ở Miami. Ảnh: Getty. |
Để tránh các biến chứng do cúm, Savoy, Chomilo và Nolan có cùng một khuyến nghị: Tiêm vắc-xin.
CDC báo cáo ít nhất 173 triệu liều vắc-xin cúm đã được sử dụng cho mùa cúm này cho đến nay - cao hơn khoảng 4 triệu liều so với số lượng mà các nhà sản xuất vắc-xin dự kiến cung cấp trong mùa này.
Tuy nhiên, có một số người quyết định chấp nhận rủi ro khi không tiêm vắc-xin. Một nghiên cứu năm 2017 cho thấy mọi người từ chối vắc-xin cúm vì họ cho rằng nó không hiệu quả hoặc lo lắng nó không an toàn, mặc dù nghiên cứu của CDC cho thấy vắc-xin này có hiệu quả làm giảm nguy cơ mắc bệnh cúm tới 60% dân số.
Theo Chomilo, có hai lý do quan trọng để tiêm vắc-xin cúm - "Bảo vệ bản thân và trở thành một thành viên cộng đồng tốt".
