Theo những nhà khoa học tại Pháp, hydroxychloroquine, thuốc sốt rét được Tổng thống Mỹ Donald Trump khuyên dùng để điều trị Covid-19 thật sự không có tác dụng. Các tác giả đã so sánh hồ sơ 181 bệnh nhân, một nhóm dùng hydroxychloroquine và một nhóm không. Kết quả điều trị của họ tương đương nhau.
Công trình do các bác sĩ, nhà khoa học từ 12 bệnh viện và đơn vị nghiên cứu tại Pháp công bố trên tạp chí medRxiv, hôm 14/4. Theo SCMP, cho đến nay, đây là nghiên cứu toàn diện nhất về tác dụng của hydroxychloroquine trong việc điều trị Covid-19.
Các kết quả gây hoài nghi
Hydroxychloroquine được phát minh vào năm 1945. Đây là hợp chất hóa học có nguồn gốc từ chloroquine, một loại thuốc được quân đội sử dụng để chống lại bệnh sốt rét trong rừng rậm Thái Bình Dương vào Chiến tranh Thế giới lần thứ II.
 |
| Hydroxychloroquine không có tác dụng tốt trong điều trị Covid-19. Ảnh: AP. |
Đầu năm nay, ngay sau khi chủng virus corona mới được phân lập, các nhà khoa học Trung Quốc đã sử dụng siêu máy tính để sàng lọc những loại thuốc tiềm năng. Họ tìm thấy chloroquine và các dẫn xuất có cấu trúc hóa học tương tự hiệu quả với virus.
Thí nghiệm sơ bộ cho thấy thuốc này có thể ngăn chặn sự nhân lên của virus trong ống nghiệm, mặc dù vẫn chưa rõ tác dụng trên con người.
Tổng thống Mỹ Donald Trump là nguyên thủ quốc gia đầu tiên và duy nhất đến nay khẳng định tác dụng của thuốc trị sốt rét đối với Covid-19 và đăng thông tin này lên Twitter. Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã phê duyệt khẩn cấp, cho phép các cơ sở y tế sử dụng chloroquine và hydroxychloroquine trên bệnh nhân Covid-19 mà không cần thử nghiệm lâm sàng.
Một nghiên cứu không được kiểm chứng do nhóm tác giả ở Marseille (Pháp) thực hiện trên 26 bệnh nhân đã ghi nhận 6 trường hợp khỏi hoàn toàn sau khi điều trị bằng hydroxychloroquine và kháng sinh.
Trong nghiên cứu tại Vũ Hán (Trung Quốc) trên 62 bệnh nhân Covid-19, các nhà khoa học cũng cho rằng có dấu hiệu cải thiện kết quả chung sau khi điều trị với thuốc chống sốt rét.
Ngược lại, một số chuyên gia tại khoa Nhiễm trùng và Miễn dịch, thuộc Shanghai Public Health Clinical Center (Trung Quốc) lại công bố kết luận hydroxychloroquine không giúp thay đổi kết quả điều trị, thậm chí là gây ra biến chứng.
Đánh giá trên quy mô lớn
Những kết quả mâu thuẫn đã khiến cho các nhà khoa học và dư luận hoang mang. Vì vậy, một nhóm tác giả tại Pháp, đứng đầu là Matthieu Mahevas thuộc Đại học Paris-Est, thực hiện nghiên cứu toàn diện hơn về vấn đề này.
Họ sử dụng hồ sơ bệnh án từ bốn bệnh viện ở Pháp, gồm 181 bệnh nhân có cùng giới tính, tuổi tác và tình trạng sức khỏe. Tất cả đều ở tình trạng cần trợ thở do virus SARS-CoV-2 tấn công phổi.
 |
| Các nhà nghiên cứu tại Pháp tìm hiểu tác dụng của thuốc trị sốt rét trên những bệnh nhân nặng. Ảnh: Reuters. |
Theo các tác giả, những bệnh nhân này bị nhiễm Covid-19 nặng hơn so với đối tượng nghiên cứu trước đây. Chẳng hạn, thử nghiệm Vũ Hán chỉ sử dụng những bệnh nhân có triệu chứng nhẹ, cơ hội phục hồi cao, thậm chí không cần điều trị.
Trong số những bệnh nhân dùng hydroxychloroquine sau khi nhập viện, 20,5% đã vào khu chăm sóc đặc biệt (ICU) hoặc chết trong vòng một tuần. Với bệnh nhân không dùng thuốc, tỷ lệ tương ứng là 22,1%. Các nhà nghiên cứu nói rằng thống kê này không thể hiện rõ sự khác biệt giữa hai nhóm.
“Kết luận, chúng tôi thấy hydroxychloroquine không làm giảm đáng kể việc phải chuyển đến ICU hoặc tử vong vào ngày thứ 7 sau khi nhập viện”, các tác giả cho biết.
Mối quan tâm khác của các bác sĩ là tác dụng phụ. Hydroxychloroquine, mặc dù an toàn hơn chloroquine, nhưng vẫn có thể gây ra một loạt tác động xấu, bao gồm đột tử do rối loạn nhịp tim.
Nghiên cứu cho thấy gần 10% bệnh nhân dùng thuốc gặp phải tình trạng nhịp tim bất thường, cần ngừng điều trị sau khoảng 4 ngày. Trong hầu hết trường hợp này, tim mất nhiều thời gian hơn bình thường để ổn định lại nhịp đập.
Một bệnh nhân chưa từng được điều trị bằng loại thuốc nào khác trước đó đã bị block nhĩ thất độ 1 (chứng tắc nghẽn dẫn truyền xung điện từ tâm nhĩ đến tâm thất) sau 2 ngày dùng hydroxychloroquine.
Các nhà nghiên cứu trên toàn thế giới vẫn chạy đua với thời gian để tìm ra phương pháp điều trị hiệu quả Covid-19. Tuy nhiên, cần thêm nhiều thực nghiệm lâm sàng trước khi đi đến kết luận hoạt chất nào có thể tiêu diệt virus SARS-CoV-2.
