Lần đầu sau 16 năm, lứa cầu thủ trưởng thành từ lò La Masia mới bốc hơi trong một trận đấu của Barca. Khoảnh khắc sự thật hiện ra. Những ngày tươi sáng nhất của học viện bóng đá trứ danh sản sinh ra Messi, Xavi, Iniesta, Pique đẳng cấp đã đi qua.
Có thời điểm cố HLV Vilanova tạo ra lịch sử cho lò đào tạo trẻ CLB khi dùng đội hình gồm 11 cầu thủ với xuất phát điểm từ học viện của họ. Đó là ngày 25/11/2012, hôm ấy Valdes, Montoya, Pique, Puyol, Jordi Alba, Xavi, Busquets, Fabregas, Pedro, Messi và Iniesta đè bẹp Levante 4-0. Tất cả giờ chỉ còn trong hoài niệm.
 |
| Đội hình chính Barca đá với Celta Vigo vừa qua không có "mống" nào trưởng thành từ lò La Masia. Ảnh: Sports. |
Sự suy tàn của lò La Masia từng được báo động khi Barca kích hoạt bom tấn Coutinho trị giá 160 triệu euro. Cuối cùng, một đội bóng nổi tiếng với chính sách tin dùng cầu thủ "cây nhà lá vườn" cũng bị cuốn vào vòng xoáy chuyển nhượng. Họ không có đủ sự kiên nhẫn với lò đào tạo trẻ.
Trong thời buổi bóng đá kim tiền, chỉ danh hiệu mới mang đến tiền bạc cho một CLB. Từ đó, dễ nhận thấy các HLV trọng dụng những bản hợp đồng bom tấn hơn. Học viện Barca dần bốc hơi vì chính sự chuyển dịch này. Những cầu thủ trẻ không còn được dành cho tương lai.
Điều này xuất hiện dưới triều đại Luis Enrique khi chỉ 3 cầu thủ góp mặt ở lò La Masia trong trận gặp Leganes vào tháng 2/2017, gồm Roberto, Rafinha và Messi. Rồi gần đây, thế hệ trưởng thành từ học viện đào tạo trẻ chỉ quanh quẩn Messi, Busquets, Alba và Pique.
Từ năm 2015, nhà báo James Robinson của Guardian sớm cảnh báo Barca đang chứng kiến sự suy tàn của lò La Masia với nhiều cầu thủ trẻ không kế thừa được bậc đàn anh. Cái tên đáng chú ý nhất do La Masia sản sinh ra thời kỳ hậu Busquets là Sergi Roberto, hiện chưa phải tên tuổi lớn.
 |
| Sau thời Xavi, Barca chưa tìm ra được người kế thừa xứng đáng. |
Tháng 9 năm ngoái, ba nhà báo tên tuổi gồm Guillem Balague, Adam Bate và Adam Smith cùng ngồi lại và đúc kết rằng thế hệ những HLV trẻ Barca lúc này chỉ quan tâm đến phát triển sự nghiệp bản thân hơn đào tạo cầu thủ đôn lên đội hình một. La Masia giờ hiện diện sự cổ điển, thay vì phải làm mới.
Các HLV cũng không muốn thách thức bản thân, sợ "mất ghế" nếu tự ý thay đổi giáo án huấn luyện. Chỉ đến khi nhận ra lò La Masia gặp vấn đề trong việc sản sinh nhân tài, đội bóng dùng biện pháp chữa cháy. Họ tuyển mộ ào ạt cầu thủ ở những học viện khác.
"Rủi ro", Guillem Balague thốt lên như vậy với cách lò La Masia hoạt động. Rồi khi nhìn vào đội B, người ta thấy 4/6 cầu thủ chơi hơn 30 trận mùa rồi đến từ những học viện khác. Độ tuổi những quân bài này từ 20 trở lên. Không cầu thủ trẻ nào của lò La Masia có sự kiên nhẫn để chờ được trao cơ hội lên đội một.
Điều này xảy ra với Hector Bellerin, Cesc Fabregas, Sergi Gomez và Andreu Fontas. Sau này, Barca mất thêm nhiều "viên ngọc thô" như Jordi Mboula, ngôi sao tại giải trẻ của UEFA tìm đến Monaco, hay Eric Garcia - "hậu vệ hay nhất lò La Masia" chuyển tới Man City.
 |
| Chủ tịch Barca không mặn mà với chính sách trọng dụng cầu thủ trẻ. Ảnh: Marca. |
Phân tích lý do khiến nhiều cầu thủ trẻ tại học viện Barca bỏ đi nơi khác, chuyên gia Simon Harrison kết luận: "Họ không nhận được niềm tin từ đội bóng. Mùa hè 2017 cho thấy Barca giờ sẵn sàng kích hoạt bom tấn hơn tin dùng chính sách khai thác "Cantera" (mỏ đá)".
Bằng chứng ở trận hòa Vigo, cây bút Sam Marsden của ESPN mô tả đội "Barca B" toàn những gương mặt đắt tiền với Digne (20 triệu euro), Gomes (40 triệu euro), Paulinho (40 triệu euro), Alcacer (30 triệu euro), Coutinho (160 triệu euro), Dembele (145 triệu euro). Tổng giá trị khoảng 500 triệu euro.
Rõ ràng, sự suy tàn của lò La Masia một phần do chính sách được Barca theo đuổi. Họ thay đổi triết lý từ xây dựng tương lai bằng lứa cầu thủ trẻ thành dùng tiền mua tương lai. Nói cách khác, Barca và Real đang đổi ngôi trong cách đi tìm thành công.
Tệ hơn là lò La Masia không còn vượt trội hơn kình địch "La Fabrica" của Real. Tờ Marca chỉ ra 42 cầu thủ của lò "La Fabrica" tìm được chỗ đứng tại La Liga. Con số này bên phía Barca chỉ dừng lại ở 27. Thời gian qua, những gương mặt xuất phát từ lò La Fabrica như Nacho, Lucas Vazquez hay Dani Carvajal cũng được trao nhiều cơ hội ra sân hơn ở Real.
Nhà báo Harry de Cosemo phân tích Barca chuyển mình thấy rõ từ khi Chủ tịch Josep Bartomeu điều hành CLB. Ông không mặn mà trong việc dùng cầu thủ của lò La Masia. Điều này khiến nhiều cầu thủ tới tuổi sẵn sàng đá cho đội một tìm cách ra đi như Deulofeu hay Bartra.
"Sự nghiệp bóng đá rất ngắn ngủi. Nếu nhận ra nơi nào trả lương phù hợp, có cơ hội ra sân, các cầu thủ sẵn sàng ra đi. Thế hệ những "viên ngọc thô" của Barca cũng trở nên khô hạn dần", Harry de Cosemo nói.
Trong quá khứ, lò La Masia tự hào sản sinh ra thế hệ vàng với Xavi, Iniesta, Busquets và đặc biệt Leo Messi. Nhờ tài năng của họ, Barca liên tục chinh phục những đỉnh cao, trở thành đội bóng số một hành tinh. Với những gì diễn ra ở học viện bóng đá trẻ, Barca có lẽ hết mơ tìm ra "Messi đệ nhị".
