 |
|
Ông Arseniy Yatsenyuk. Ảnh: Telegraph |
Cho đến phút chót, uy tín của ông Yatsenyuk ở vào thật thảm hại: chỉ xấp xỉ 1% ủng hộ.
Việc Yatsenyuk buộc phải ra đi được coi là sự đã rồi và chỉ chờ tổng thống Poroshenko kiếm đủ phiếu cho việc chỉ định thủ tướng mới.
Thất bại của ông Yatsenyuk phản ánh phần nào thất bại của Maidan, liên minh từng dẫn dắt các cuộc diễu hành ở giữa Kiev cuối 2013 và đầu 2014. Diễn biến này dẫn tới sự sụp đổ của cựu tổng thống Viktor Yakunovych, người đã huỷ hiệp ước về tăng cường hợp tác với EU để lựa chọn hiệp ước hợp tác với Nga.
Những người dẫn dắt cuộc biểu tình suốt mấy tháng trời ở Maidan lấy lý lẽ về chuyện tham nhũng, chủ nghĩa thân hữu của Yakunovych để yêu cầu chính phủ này phải từ chức.
Bi kịch còn nguyên vẹn
Hơn hai năm trước, những người dân Kiev và miền Tây Ukraine hò reo ăn mừng trước sự sụp đổ của chính quyền Yanukovych tham nhũng, mục ruỗng.
Hơn hai năm sau cuộc lật đổ, Yakunovych giờ sống chui nhủi ở Nga còn bi kịch của Ukraine thì vẫn y nguyên.
“Liên minh kinh hoàng của tiền bẩn và chính trị bẩn”, như lời mô tả của trợ lý ngoại trưởng Mỹ Victoria Nuland, vẫn đang kiểm soát hoàn toàn đất nước này. Sau một Crimea đã mất về với Nga, một vùng miền Đông bất ổn với sự nổi dậy của các tay súng và lực lượng thân Nga, nền kinh tế của Ukraine vẫn đang trên bờ vực thẳm. Kiev có thể rơi vào tình trạng phá sản bất cứ lúc nào nếu như không nhận được vòng cứu trợ tiếp theo từ IMF.
 |
| Những người biểu tình tập trung tại quảng trường Maidan. Ảnh: Daily Mail |
Ukraine vừa trải qua một tuần tệ hại. Tổng thống Poroshenko bị phát hiện có tên trong “Tài liệu Panama” với bằng chứng lập công ty ở nước ngoài để chuyển tiền tới đảo Virgin Islands thuộc Anh.
Tiếp đó, cử tri ở Hà Lan bác bỏ hiệp ước giữa EU với Ukraine nhằm đẩy sâu hơn nữa quan hệ hợp tác hai bên. Đây là một cú giáng mạnh đối với Ukraine. Cựu tổng thống Yanukovych từng từ chối hiệp ước này, điều đã châm ngòi cho cuộc cách mạng cách đây hơn hai năm.
Sự ra đi của ông Yatsenyuk dự kiến đánh dấu giai đoạn đầy bất ổn phía trước của chính quyền Ukraine.
Tan rã của liên minh Maidan
Nhưng trước đó nữa, phải nói tới sự tan rã của liên minh Maidan ngày nào. Sau “cách mạng Maidan”, ông Yatsenyuk và Tổng thống Poroshenko trở thành hai chính trị gia hàng đầu của Ukraine. Chính phủ liên hiệp mới được thành lập trên liên minh mong manh này.
Nhưng những nhà lãnh đạo của cuộc cách mạng đã nhanh chóng quay sang đấu đá nhau.
Về nguyên tắc, quyền lực giữa văn phòng thủ tướng và văn phòng tổng thống được chia đôi cân bằng. Nhưng những đồng minh phương Tây, những người từng ủng hộ Maidan từ phía sau và phía trước, đã bắt tay với Poroshenko và từng bước loại bỏ Yatsenyuk sang một bên.
Là một người mềm mỏng với biệt danh “con thỏ”, ông Yatsenyuk trở thành hình ảnh của một Ukraine bế tắc kể từ sau Maidan.
Ông nhận được sự ủng hộ rộng rãi ban đầu, nhưng sau đó sự ủng hộ nhanh chóng biến mất vì một loạt những bê bối và sai lầm. Điển hình là một đồng minh chính trị của ông buộc phải từ chức nghị sĩ khi bị điều tra rửa tiền ở Thuỵ Sĩ.
Để giải quyết vô số khó khăn Ukraine gặp phải, ông đối mặt với sự nghi ngờ lớn từ công chúng, từ những đối thủ chính trị và kể cả những đồng minh.
Theo New York Times, thay vì tìm những biện pháp quyết liệt, đột phá, ông rơi lại vào vòng xoáy vận động kiểu cũ khi thực hiện các thoả thuận cửa sau với những nhà tài phiệt.
“Ông ta không bỏ được cách thức cũ là tham vấn với lực lượng tài phiệt trước khi ra quyết định,” Yuri V. Lutsenko, một nghị sĩ thân cận của tổng thống Ukraine, nói với New York Times.
Nhưng Tổng thống Poroshenko cũng không khá gì hơn. Ông từng giành chiến thắng trong cuộc bầu cử 2014 với 53% tỷ lệ ủng hộ. Lúc này, tỷ lệ ủng hộ ông chỉ còn chưa đầy 20% theo các cuộc thăm dò gần đây nhất.
Hôm thứ sáu tuần trước, những người biểu tình lại đốt lốp xe bên ngoài dinh tổng thống ở Kiev.
“Chúng tôi muốn ông ta ra đây và nói chuyện. Để tôi nhìn thẳng vào mắt ông ta mà hỏi: chuyện gì đang diễn ra ở đất nước này vậy?”, Financial Times trích lời Serhiy Koba, một người lãnh đạo biểu tình, nói.
