Các quan chức quốc phòng Mỹ được lệnh lên kế hoạch đối phó với cuộc tấn công vào các cơ sở dầu mỏ của Saudi Arabia trong cuộc họp hôm 16/9 với Tổng thống Donald Trump nhưng Nhà Trắng đang chờ các nhà cầm quyền của Vương quốc quyết định phản ứng trước khi vạch ra con đường sắp tới, các quan chức chính quyền và nguồn tin nói với CNN.
Hai quan chức quốc phòng Mỹ nói rằng Lầu Năm Góc được chỉ đạo "lập kế hoạch" tại cuộc họp ở Nhà Trắng nhưng nói thêm rằng không có lựa chọn chi tiết nào được đưa ra.
 |
| Đại tá Turki al-Malik trình chiếu thiết bị mà ông nói đã được sử dụng để tấn công một cơ sở dầu mỏ của Aramco ở Saudi Arabia. Ảnh: Reuters. |
Một nguồn tin quen thuộc với các cuộc thảo luận của Nhà Trắng cho biết chính quyền cảm thấy đây là thời điểm thích hợp để chống lại Iran, nước đã phủ nhận trách nhiệm về các vụ tấn công.
Ngoại trưởng Mike Pompeo đã tới Saudi Arabia vào tối 17/9 để tham khảo ý kiến của các nhà cầm quyền và nguồn tin cho biết sẽ không có gì được thực hiện cho đến khi ông Pompeo trở lại và đội an ninh quốc gia của ông Trump tập hợp.
"Những động thái ngu ngốc"
"Không có phản ứng tức thời với điều này - nó rất có hệ thống - sự kiên nhẫn sẽ ngăn chặn những động thái ngu ngốc", nguồn tin cho biết.
Cách tiếp cận này đã hứng chịu chỉ trích. Thượng nghị sĩ Lindsey Graham, đảng Cộng hòa, bang Nam Carolina, người ủng hộ tấn công Iran để đáp trả cuộc tấn công Saudi Arabia, viết trên Twitter hôm 17/9 rằng phản ứng trì trệ của ông Trump liên quan đến việc bắn hạ một máy bay không người lái của Mỹ "rõ ràng đã bị chế độ Iran nhìn nhận là dấu hiệu của sự yếu đuối".
Ông Trump đáp trả với dòng tweet của mình: "Không Lindsey, đó là dấu hiệu của sức mạnh mà một số người không hiểu được".
 |
| Tổng thống Trump phát biểu tại Nhà Trắng ngày 16/9. Ảnh: Washington Post. |
Các quan chức dự đoán rằng với Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc diễn ra tại New York vào tuần tới, các quan chức Mỹ sẽ có cơ hội gặp gỡ các nhà lãnh đạo thế giới và thảo luận về các bước tiếp theo. Rất khó để có thể thực hiện bất cứ điều gì trước đó.
Vụ tấn công - được phiến quân Houthi ở Yemen nhận trách nhiệm, đã buộc tập đoàn nhà nước Aramco giảm một nửa sản lượng, lấy hơn 5% lượng dầu thô tiêu thụ hàng ngày của thế giới khỏi thị trường toàn cầu.
Các cuộc tấn công mạng và tấn công vào các nhà máy lọc dầu của Iran từng được xem xét sau khi máy bay không người lái của Mỹ rơi xuống eo biển Hormuz hồi tháng 6 nhưng chưa có sự cân nhắc nghiêm túc nào đối với các lựa chọn đó, nguồn tin cho biết.
Ông Trump nhiều lần nhấn mạnh trách nhiệm thuộc về Saudi Arabia khi quyết định bước đi tiếp theo nhưng nói rõ rằng ông không vội.
"Chúng ta phải ngồi lại với người Saudi và tìm ra giải pháp. Đó là một cuộc tấn công nhằm vào Saudi Arabia, không phải nhằm vào chúng ta", ông nói.
"Chúng tôi có rất nhiều lựa chọn nhưng hiện tại tôi không xem xét các lựa chọn. Chúng tôi muốn xác định rõ ràng ai đã làm điều này. Chúng tôi đang thỏa thuận với Saudi Arabia. Chúng tôi sẽ xem điều gì sẽ xảy ra", ông cho biết.
Các quan chức quốc phòng cũng cho biết Bộ Tư lệnh Trung tâm Mỹ không đưa ra yêu cầu bổ sung nào cho các lực lượng trong khu vực sau vụ tấn công và tình trạng của quân đội Mỹ trong khu vực chưa được điều chỉnh.
Tuy vậy, Phó Tổng thống Mike Pence đã nói rõ hôm 17/9 rằng hành động quân sự là một lựa chọn.
"Sau cuộc tấn công bất ngờ cuối tuần này vào một số cơ sở dầu mỏ ở Saudi Arabia, tôi hứa rằng chúng tôi đã sẵn sàng. Như Tổng thống nói, chúng tôi không muốn chiến tranh với bất kỳ ai, nhưng Mỹ đang chuẩn bị - chúng tôi đã nạp đạn và lên nòng", ông Pence nói.
Phó tổng thống mô tả quân đội Mỹ là" lực lượng chiến đấu được trang bị tốt nhất, được đào tạo tốt nhất và có công nghệ tiên tiến nhất trên thế giới".
Trong bài phát biểu tại Tổ chức Di sản, ông Pence cho biết cộng đồng tình báo Mỹ đang nỗ lực "xem xét bằng chứng" về vụ tấn công.
"Tôi không thích gặp ông ấy"
Ông Pence nói rằng trên đường tới California, Tổng thống Trump đã rút lại những bình luận trước đó về việc ông sẵn sàng gặp các quan chức Iran và cho biết tổng thống không còn hứng thú gặp mặt Tổng thống Hassan Rouhani bên lề Đại hội đồng Liên Hợp Quốc.
"Tôi không bao giờ loại trừ bất cứ điều gì, nhưng tôi không muốn gặp ông ấy", ông Trump nói.
Phát biểu hôm 17/9, nhà lãnh đạo tối cao của Iran Ayatollah Ali Khamenei cũng loại trừ khả năng này, nói rằng sẽ "không có cuộc đàm phán với Mỹ ở bất kỳ cấp độ nào".
 |
| Các nhà báo ghi hình những gì Saudi Arabia nói là bằng chứng về vũ khí của Iran được sử dụng trong vụ tấn công. Ảnh: AP. |
Nhà lãnh đạo tối cao Iran chỉ để lại khe cửa hẹp cho các cuộc đàm phán đa phương trong tương lai, "Nếu Mỹ từ bỏ, ăn năn và quay trở lại hiệp ước hạt nhân mà họ vi phạm". Bằng không, chính phủ Iran sẽ không gặp bất kỳ quan chức nào của Mỹ, "không ở New York hay nơi nào khác".
Một quan chức quốc phòng Mỹ nói với CNN rằng khi Saudi Arabia hồi phục sau hậu quả, Mỹ có một nhóm chuyên gia pháp y hiện trường giúp phân tích vị trí của cuộc tấn công và tên lửa chưa nổ không bắn trúng mục tiêu.
Một quan chức Mỹ khác cho biết Saudi Arabia đã phục hồi hoàn toàn các bảng mạch từ một trong những vũ khí được sử dụng trong vụ tấn công, cả máy bay không người lái và tên lửa hành trình được sử dụng.
Quan chức này nói thêm rằng Saudi và Mỹ hy vọng có thể truy tìm điểm xuất phát của bảng mạch tới Iran. Người này cho biết các tuyến đường mà tên lửa hoặc máy bay không người lái đi qua đã tránh các khu vực nơi hệ thống radar của Mỹ và Saudi mạnh nhất và cuộc tấn công rất tinh vi.
Một quan chức chính quyền cấp cao nói rằng Houthi không có khả năng vươn tới Yemen. "Phiến quân Houthi chưa bao giờ sử dụng loại UAV này - cả UAV và tên lửa hành trình được sử dụng trong vụ tấn công đều có thể tiếp cận các cơ sở từ Yemen. Điều đó là không thể".
Các quan chức Liên Hợp Quốc lại nói khác. Báo cáo hồi tháng 1 cho biết máy bay không người lái của phiến quân Houthi dường như đã trở nên tinh vi hơn đáng kể vào năm ngoái, có khả năng đưa các mục tiêu ở Saudi Arabia vào tầm ngắm và gây ra tác hại lớn hơn nhiều so với máy bay không người lái trước đây với khả năng di chuyển tối đa 150 km.
"Điểm đặc biệt nhất của UAV-X là độ bền và tầm hoạt động tăng đáng kể", báo cáo cho biết về mẫu máy bay không người lái mới.
"Nó có thể có phạm vi tối đa trong khoảng 1.200 km đến 1.500 km, tùy thuộc vào điều kiện gió. Điều này mang lại sự khả tín cho những tuyên bố của phiến quân Houthi rằng họ có khả năng tấn công các mục tiêu như Riyadh, Abu Dhabi và Dubai", báo cáo cho biết thêm.
