Lãng phí hàng nghìn tỷ từ kinh doanh xổ số

Hàng ngàn tỷ đồng bị tiêu hủy từ vé ế mỗi năm, chi xả láng rồi mới nộp thuế... là nguyên nhân gây lãng phí khổng lồ tại các công ty xổ số.

Tiêu hủy hàng nghìn tỷ mỗi năm

Ông Đỗ Trường Sơn, Kế toán trưởng công ty Xổ số kiến thiết (XSKT) Quảng Nam, cho biết với 48 lần phát hành, mỗi đợt phát hành 2 triệu vé, tổng số được phát hành trong năm của công ty XSKT Quảng Nam là 96 triệu vé. Năm 2012, tỷ lệ vé số tiêu thụ của công ty này chỉ đạt 26%, tức số vé buộc phải hủy bỏ là hơn 71 triệu.

Người dân theo dõi kết quả mở thưởng qua màn hình ti vi tại công ty TNHH MTV xổ số kiến thiết Quảng Bình.

Chỉ tính riêng tiền hủy vé, đã lãng phí hơn 2,2 tỷ đồng. Nhưng muốn hủy vé cũng tốn một chi phí không nhỏ. "Mỗi lần hủy vé chúng tôi phải thành lập hội đồng giám sát. Tỉnh Quảng Nam có 20 điểm hủy vé trên 13 tinh miền Trung - Tây nguyên, chi phí cho 3 nhân viên giám sát/1 điểm trong một năm đã tương đương 220 triệu đồng", ông Sơn nói.

Một cán bộ của Công ty TNHH MTV XSKT Ninh Thuận tiết lộ, sau khi chuyển đổi sang mô hình thị trường từ năm 2005, doanh số phát hành năm đạt cao nhất chỉ đạt 30%, số vé phải tiêu hủy là 70%. Đáng nói là từ đầu năm 2013 tới nay, lượng phát hành "tụt" xuống chỉ còn 23%/lần, số lượng vé buộc phải tiêu hủy lên tới 77%.

Với chi phí in ấn cho 2 triệu vé/lần phát hành là 80 triệu đồng. Như vậy, cứ mỗi tuần, Ninh Thuận phải hủy đi gần 60 triệu đồng. Nếu tính cả năm, hàng tỷ đồng đã bị mang tiêu hủy từ vé ế. 

Theo quy định trước giờ quay thưởng 15 phút, các đại lý phải cắt góc vé và gửi về kho của các công ty XSKT. Đại lý nào ít thì tự ngồi cắt góc, còn đa phần các đại lý khác thì xếp thành từng chồng một rồi thuê người dùng dao băm như băm rau lợn. Hình ảnh này không phải là hiếm ở phố xổ số Tăng Bạt Hổ (quận Hai Bà Trưng, địa điểm quay thưởng XSKT Thủ đô), phố Văn Miếu gần Quốc Tử Giám (Hà Nội), các thanh niên to khỏe thi nhau ngồi chặt góc. Thậm chí, có đại lý còn mang cả máy đếm tiền ra để đếm số lượng vé ế trước khi "hành quyết".

Tổng thư ký Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính Nguyễn Hoàng Hải cho biết, ông cảm thấy xót ruột khi những vé số ế quá nhiều. Bởi nó không đơn giản chỉ là tiền mực, công in ấn, công phát hành, mà còn cả khâu thu hồi, niêm phong, tiêu hủy.

Cũng theo ông Hải, tính ở mức thấp, mỗi vé in mất 100 đồng, 10 triệu vé ế/ngày đã lên tới 1 tỷ đồng, 1 năm mất 365 tỷ đồng. Chắc chắn, con số không dừng lại ở mức đó bởi với 64 tỉnh thành cả nước, lượng vé ế sẽ lên tới hàng chục triệu. Như vậy sẽ có cả nghìn tỷ đồng bị mất đi mỗi năm vì vé ế. Hủy tiền tỷ từ vé số không tiêu thụ là thực trạng nhức nhối tại tất cả các tỉnh, thành trên cả nước hiện nay.

Chóng mặt với chi phí

Theo mô hình hiện nay, các công ty xổ số đều phải đặt hệ thống đại lý tại các tỉnh, thành có phát hành vé nên nhân viên, cán bộ của công ty thường xuyên đi công tác xa nhà, buộc phải hỗ trợ phí di chuyển. Khoản này ở công ty XSKT Quảng Nam mỗi năm cũng lên tới gần 200 triệu đồng, rồi phí thuê 8 văn phòng đặt tại các tỉnh khoảng 700 triệu đồng/năm, rồi chi phí lương, chi phí thuê thêm người sắp xếp phát hành vé bởi có tới 40 cán bộ, nhân viên của công ty phải thường trú...

“Cũng là một tấm vé số nhưng tỉnh A lại đặt văn phòng tỉnh B để bán vé, ngược lại tỉnh B cũng vậy. Ngoài sự lãng phí đã thấy, việc lưu lượng giao thông cũng phải tăng lên 14 lần nếu tính trên 14 tỉnh, thành miền Trung - Tây nguyên do vận chuyển vé, do cán bộ đi công tác... Do vậy, tôi rất ủng hộ việc thành lập một tổng công ty phát hành vé số trên cả nước”, ông Sơn cho biết thêm.

Tại Ninh Thuận, từ khi chuyển sang mô hình thị trường, hoạt động của công ty XSKT Ninh Thuận phát sinh ra nhiều chi phí khác, như thuê văn phòng đại diện, tăng nhân sự, chi phí in ấn, chi phí đi lại... Mỗi năm công ty này phải chi hơn 1 tỷ đồng cho hoạt động của 6 văn phòng đại diện ở Thừa Thiên - Huế, Đà Nẵng, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa và Đăk Lăk.

Ngoài khoản chi phí lớn cho bộ máy cồng kềnh, các công ty XSKT còn được phép chi trả rất nhiều khoản chi phí khác mà nếu nhìn vào, bảo đảm ai cũng... choáng. Đơn cử, ngoài mức chi hoa hồng đại lý, họ còn được phép chi quay số mở thưởng; chi cho công tác giám sát của hội đồng giám sát xổ số (gồm chi phí thuê hội trường, chi phụ cấp kiêm nhiệm của các thành viên Hội đồng giám sát xổ số thực hiện nhiệm vụ giám sát quay số mở thưởng, giám sát thu hồi, thanh hủy vé, chi phí khác phục vụ cho công tác quay số mở thưởng), hay chi phụ cấp kiêm nhiệm cho các thành viên Hội đồng giám sát xổ số, và chi chống số đề lợi dụng XSKT để hoạt động, chi hỗ trợ công tác chống số đề...

Đó là chưa kể chi trích lập quỹ dự phòng rủi ro trả thưởng, chi phí in vé, chi phí vận chuyển, xếp dỡ, bảo quản, phụ phí, chi thông tin kết quả mở thưởng, chi in tờ rơi kết quả mở thưởng phục vụ khách hàng và đại lý. Chi đóng góp hoạt động của hội đồng HĐXS khu vực, chi phục vụ công tác kiểm tra, chi phụ cấp kiêm nhiệm của ban thường trực hội đồng, chi phí hội họp, khen thưởng cho tập thể, cá nhân và các khoản chi khác phục vụ trực tiếp cho hoạt động chung của hội đồng...

Ngoài ra, lợi nhuận của công ty XSKT được trích 10% vào quỹ dự phòng tài chính, trích tối thiểu 30% vào quỹ đầu tư phát triển của công ty XSKT. Lợi nhuận còn lại được phân phối tiếp như sau: Trích tối đa 5% lập quỹ thưởng cho ban quản lý điều hành công ty, mức trích này một năm không quá 200 triệu đồng. Bên cạnh đó, các công ty XSKT còn được trích tối đa không quá 3 tháng lương thực hiện cho 2 quỹ khen thưởng và phúc lợi với điều kiện kinh doanh có lãi.

Sau khi trừ hết các chi phí khổng lồ nói trên, phần còn lại mới được nộp ngân sách nhà nước để phục vụ cho việc đầu tư các công trình về giáo dục, y tế và phúc lợi xã hội quan trọng khác của địa phương.

Theo Thanh Niên