Là một sáng tác kết hợp giữa Rosé (BlackPink) và ca sĩ Bruno Mars, APT. đã trở thành hiện tượng trên toàn cầu ngay khi ra mắt.
Ca khúc nhanh chóng chiếm vị trí đầu bảng trên Melon, Spotify và Apple Music và vượt qua con số 215 triệu lượt xem trên YouTube chỉ sau chưa đến 2 tuần. Ca khúc cũng lọt vào Top 10 của bảng xếp hạng Billboard Hot 100, một thành tích chưa từng có đối với nghệ sĩ nữ solo K-pop.
Gây nghiện nhờ cách phát âm Anh - Hàn lẫn lộn
Lấy cảm hứng từ bản hit “Mickey” (1982) của ca sĩ Toni Basil, kết hợp với phong cách pop punk hiện đại, ca khúc được đánh giá là “trải nghiệm văn hóa đa chiều”. Nhà phê bình âm nhạc Jeong Won-seok nhận xét: "Ca khúc không hẳn mới mẻ về mặt cấu trúc nhưng lại độc đáo ở cách hòa quyện giữa chất punk cổ điển và K-pop, một phong cách hiếm thấy trong các bản nhạc hiện nay”.
Với màn góp giọng của Bruno Mars, bài hát này càng trở nên độc đáo. Trong buổi phỏng vấn với Vogue, Rosé chia sẻ cô đã gửi cho Bruno Mars 3 bài hát khác nhau. Trong đó, APT. lặp đi lặp lại từ “apateu” (phát âm giống từ "Apartment" - căn hộ). Trong tiếng Hàn, từ này gợi nhắc tới một trò chơi uống rượu nổi tiếng của giới trẻ.
 |
| Bruno Mars chơi "Apartment game" với Rosé. Ảnh: Instagram. |
Bruno Mars ngay lập tức bị APT. thu hút sau khi nghe Rosé giải thích. Trong MV, nam ca sĩ không chỉ góp giọng mà còn tham gia diễn xuất, thực hiện động tác trò chơi APT. Cảnh anh cầm lá cờ Hàn Quốc và hô "geonbae" (cụng ly) khiến người hâm mộ thích thú và tò mò.
Nhưng tại sao một bài hát mang nhiều yếu tố địa phương như vậy lại có thể "phá vỡ" các thuật toán toàn cầu? Đây là câu hỏi được nhiều chuyên gia đặt ra.
Trả lời phỏng vấn tờ Hankook Ilbo, GS. Hideki Noma của Đại học Ngoại ngữ Tokyo cho rằng sức mạnh của APT. đến từ ngôn ngữ và nhạc điệu độc đáo của K-pop. “Đây là chiến thắng của ‘chủ nghĩa đa văn hóa’, tức là cho phép có sự đa dạng ngôn ngữ, mà không cần phụ thuộc vào một ngôn ngữ chính nào”, ông nhận xét.
Vị giáo sư cho rằng thay vì dựa vào ý tố kể chuyện (storytelling) truyền thống trong lời bài hát, APT. tận dụng sự đa dạng ngôn ngữ và âm thanh, giúp ca khúc có tính "gây nghiện" tự nhiên. Noma phân tích cách Rosé phát âm từ "Apartment" (phiên âm “apateu”) với âm bật "ㅍ" (p) và "ㅌ" (t) trong tiếng Hàn rất mới lạ và thu hút với những người nghe không biết tiếng Hàn.
Nhờ sức hút từ lối phát âm tiếng Hàn, cấu trúc âm nhạc phóng khoáng, bài hát đã thành công trong việc khiến người nghe cảm thấy thích thú dù họ không hiểu rõ ngôn ngữ hay ngữ nghĩa của bài hát.
 |
| Tên bài hát được viết là APT (apateu) bằng tiếng Anh để thể hiện nhấn âm tại nguyên âm 'ㅡ' (eu) trong tiếng Hàn. Ảnh: YouTube. |
Charlie Puth, ngôi sao nhạc pop người Mỹ, đã đăng tải một đoạn video hát phần điệp khúc "apateu" lên TikTok và thừa nhận rằng mình bị "ám ảnh" bởi giai điệu. Sức lan tỏa này đã đưa APT. lên top 1 Spotify toàn cầu chỉ trong vòng vài ngày và là ca khúc được yêu thích nhất trên Apple Music tại nhiều quốc gia.
Sức mạnh lan truyền của mạng xã hội
Thành công của APT. không chỉ đến từ sức hút tự thân của bài hát mà còn nhờ vào các yếu tố cộng đồng lan truyền trên các mạng xã hội. Các nền tảng video ngắn như TikTok đã trở thành công cụ lan truyền cho văn hóa K-pop.
 |
| Nhóm bạn người Nga nhảy theo giai điệu APT. Ảnh: TikTok. |
Nhiều khán giả cho rằng thuật toán đã hoàn toàn bị APT. chi phối. Bởi không chỉ MV mà cả những nội dung khác liên quan đến Rosé xuất hiện dày đặc trên các nền tảng.
Những video hát theo điệp khúc “Apateu, Apateu” hoặc tham gia thử thách “apateu game” xuất hiện từ khắp nơi, từ các nhóm bạn trẻ người Nga đến các học sinh ở Nhật Bản, theo Hankook Ilbo.
Chia sẻ trên KBS News, chuyên gia văn hóa Ha Jae-geun cho rằng lý do quan trọng khiến bài hát này trở nên nổi bật chính là vì sự độc đáo và tính giải trí cao.
"Dễ nhớ, nhịp nhàng và vui nhộn. Ngày nay, thế hệ trẻ thích nhảy theo các thử thách (dance challenge) dễ và đơn giản. Bài hát này rất phù hợp để hát và nhảy theo 'Apateu, Apateu'”, ông nhận xét.
Sự thành công của APT. không chỉ tạo ra ảnh hưởng đến các nền tảng nhạc số mà còn góp phần nâng giá trị cổ phiếu của công ty chủ quản của Rosé.
Theo Sở Giao dịch Hàn Quốc, sau khi phát hành APT., cổ phiếu của YG Plus - công ty con của YG Entertainment phụ trách phân phối nhạc - đã tăng đến 157,8% trong 6 ngày giao dịch liên tiếp.
Vào thời điểm giá cổ phiếu lĩnh vực giải trí ở mức thấp nhất, thành công của APT. đã nâng sức ảnh hưởng của K-pop trên thị trường âm nhạc toàn cầu và tác động tích cực đến thị trường phân phối âm nhạc.
Kim Ji-hyun, nhà nghiên cứu tại Heungkuk Securities, dự đoán: "Với thành công của bài hát mới, sức ảnh hưởng của nghệ sĩ (Rosé) trong lĩnh vực phát nhạc trực tuyến sẽ tiếp tục tăng và sức ảnh hưởng của K-pop trong thuật toán cũng sẽ gia tăng”.
Những chiếc bẫy vô hình trên mạng xã hội
Cuốn sách Vũ trụ kĩ thuật số của giáo sư Kim Sang Kyun đã đi sâu phân tích, mổ xẻ một cách tường tận, những tác động các thiết bị thông minh, thế giới ảo và mạng xã hội trong cuộc sống hiện đại.
