Kylie Jenner là một trong những nhân vật có ảnh hưởng nhất trên các mạng xã hội lớn. Cô có 104 triệu người theo dõi qua Instagram, 24,5 triệu qua Twitter và cũng là "nữ hoàng Snapchat".
Với độ phủ rộng như vậy thì đúng chỉ một cái hắt hơi của Jenner cũng có thể tạo ra thay đổi lớn. Trong trường hợp của Snapchat mới đây là lời chê "bâng quơ" trị giá 1,3 tỷ USD.
Kylie Jenner, Donald Trump "hắt hơi"
cũng gây sụt giảm tỷ USD
Tháng 1/2017, Donald Trump, với tư cách ngôi sao mạng xã hội nhiều hơn là chính trị gia, từng tạo nên một vụ sụt giảm cổ phiếu y như cách Kylie Jenner làm với Snapchat.
Tổng thống Mỹ đăng lên Twitter lời phản đối của ông khi tập đoàn xe hơi Nhật Bản Toyota chuyển nhà máy sản xuất sang Mexico thay vì Mỹ như trước. Ngay lập tức, cổ phiếu của Toyota rớt giá khiến giá trị thị trường của hãng sụt giảm 1,2 tỷ USD.
 |
| Quyền lực trên mạng xã hội của những ngôi sao như Kylie Jenner đang bị đẩy lên cao quá mức. Ảnh: Vogue. |
Từ nhiều năm nay, giữa các ngôi sao mạng xã hội và chính những nền tảng nơi họ tạo nên tên tuổi mình đã tồn tại mối quan hệ đôi bên cùng có lợi và khá bình đẳng.
Trên Snapchat, từ năm 2011 các ngôi sao hạng A và B bắt đầu đăng tải về cuộc sống thường ngày của họ để tăng lượng người theo dõi và tầm ảnh hưởng của mỗi người.
Còn Snapchat cũng được lợi là có những người dùng nổi tiếng mà hàng triệu người dùng khác quan tâm, muốn theo dõi. Số lượng người dùng hàng ngày tăng lên cũng khiến Snapchat tăng giá trị trong mắt các nhà đầu tư.
Đến năm 2015, Snapchat mới thực sự thành công khi có lượng người dùng nổi tiếng đông đảo. Ứng dụng cũng này công bố Kylie Jenner là nhân vật được xem nhiều nhất trên hệ thống.
Hot girl số một thế giới là một trong những ngôi sao đầu tiên biết cách sử dụng Snapchat để sinh lời từ bán mỹ phẩm, tư vấn trang điểm, thời trang...
 |
| Ảnh hưởng đời thực của các ngôi sao không hẳn tích cực như biểu hiện trên mạng xã hội. Ảnh: Cosmopolitan. |
Mặc dù vậy, đến năm 2018 này, tình thế đã thay đổi. Theo Refinery29, bắt đầu có sự bất bình đẳng trong mối quan hệ giữa các nền tảng mạng xã hội và người nổi tiếng, nghiêng về phía ngôi sao. Những người có ảnh hưởng nhận ra họ có thể mở rộng ảnh hưởng của mình ra ngoài nền tảng ứng dụng.
Vụ việc của Kylie Jenner và Snapchat tuần này là biểu hiện rõ nhất cho sự thay đổi này. Theo Independent, một câu nói của Jenner có ảnh hưởng thực tế khi Snapchat sẽ phải vật lộn để giành lại vị thế thương hiệu.
Còn CNN bình luận: "Người nổi tiếng đang có quá nhiều quyền lực vô lý trên mạng xã hội. Chính các nền tảng mạng xã hội phải sửa chữa vấn đề này để tự cứu mình".
"Liệu mạng xã hội nên tập trung vào sức khỏe, nhập cư và bệnh dịch chứ không phải nhãn hiệu thời trang mà Kylie Jenner đang mặc?"
- CNN
Lý giải này, CNN viết: "Các ngôi sao không phải là những nguồn thông tin chất lượng nhất. Đôi khi, họ nói về các vấn đề sức khỏe và khuyên công chúng những lời trái với ý của các chuyên gia y tế".
Lấy ví dụ Angelina Jolie, nghiên cứu từ Đại học Harvard ho thấy sau khi minh tinh công bố chuyện khám sớm để phát hiện ung thư vú, cô gây ra nhiều stress đối với nữ giới hơn là thúc đẩy số lượng đăng ký khám tại các bệnh viện trên thực tế. Sẽ tốt hơn nếu phụ nữ lấy lời khuyên từ chính bác sĩ của họ chứ không phải một ngôi sao nào đó.
"Có tốt hơn nếu các chủ đề trên mạng xã hội của chúng ta nên tập trung vào các vấn đề sức khỏe, nhập cư và bệnh dịch chứ không phải nhãn hiệu thời trang mà Kylie Jenner đang mặc?", CNN đặt câu hỏi.
Các nền tảng mạng xã hội phải tự cứu mình
Sự việc của Snapchat đặt ra một câu hỏi với các ứng dụng mạng xã hội lớn: họ đang cần các ngôi sao hơn, hay các ngôi sao cần họ hơn? Liệu các ứng dụng mạng xã hội cần làm gì để giữ những người dùng nổi tiếng ở lại và giúp họ thu hút miễn phí những người dùng mới?
Miễn phí ở đây là vì Snapchat và Instagram đều từng tuyên bố họ không trả tiền cho người nổi tiếng để sử dụng ứng dụng. Và liệu đã quá muộn để họ cân bằng cán cân quyền lợi với người nổi tiếng?
Khi mối quan hệ còn trên ở mức cân bằng, mọi thứ có vẻ đi theo chiều hướng tốt. Ví dụ, Beyonce đã quyết định công bố tin mang thai qua một bức ảnh đạt số lượt thích kỷ lục trên Instagram (lúc đạt kỷ lục là 8 triệu, đến nay đã là 11,2 triệu).
Mới đây, kỷ lục đã bị phá bởi chính Kylie Jenner khi bức ảnh chụp bàn tay con gái sơ sinh Stormi của cô đạt 17,4 triệu lượt thích (tính đến lúc này).
 |
| Bức ảnh nhiều like nhất tính đến nay trên Instagram: Con gái sơ sinh của Kylle Jenner. |
Đó đều là hai trong số những khoảnh khắc văn hóa đẹp được công bố trên mạng xã hội, đưa mạng xã hội lên tầm cao mới. Nhưng rồi, các ngôi sao trở nên có ảnh hưởng xã hội, văn hóa và tài chính vượt ra ngoài nền tảng mạng xã hội.
Đó là khi những mâu thuẫn như giữa Kylie Jenner và Snapchat xảy ra. Nhiều người ví von việc Jenner gây thiệt hại cho nền tảng đã gián tiếp mang lại cho cô hàng triệu USD từ kinh doanh là "nuôi ong tay áo", nhưng đó lại là bước phát triển tất yếu.
Refinery29 chỉ ra bất ổn rằng các nền tảng mạng xã hội đã sai lầm khi quá ưu ái những người dùng nổi tiếng mà không tạo ra những quyền lợi khác cho người dùng bình thường. CNN đồng tình, cho rằng các nền tảng nên quan tâm đến bản thân người dùng thay vì chỉ các ngôi sao.
Ngay trước lời chê bai của Kylie Jenner, Snapchat cũng vấp phải chỉ trích từ 1,2 triệu người dùng khi họ đồng loạt ký tên trên Change.org nhằm phản đối giao diện mới của ứng dụng.
 |
| Mạng xã hội là nơi cất tiếng nói của người dùng, không chỉ người dùng nổi tiếng. Ảnh: ArtAttack. |
Nhưng phản hồi này gần như bị Snapchat lờ đi, đồng nghĩa với việc sự phẫn nộ của 1,2 triệu người "bình thường" không quan trọng bằng một câu nói của hot girl triệu like? Nếu hãng công nghệ phản hồi sớm hơn cho người dùng, có thể họ không gặp phải thiệt hại lớn như vậy.
Snapchat là vấn đề, nhưng họ cũng là giải pháp. Quyền năng của mạng xã hội là mang đến cơ hội cất tiếng nói cho những người vốn không được lắng nghe, chứ không chỉ là lắng nghe những người có "vai vế" và bỏ rơi số đông còn lại.
