 |
| Hòn đảo cách đất liền chỉ 2km, có nhiều cây cổ thụ hàng trăm tuổi. |
Những câu chuyện nhuốm màu huyền bí về vị thần thiêng trấn giữ đảo đã giúp cả hòn đảo vẫn giữ được vẻ hoang sơ, quyến rũ vì chẳng ai dám đến đây bẻ một cành cây, nhặt một hòn đá.
Quần thể cây di sản đa búp đỏ lớn nhất Việt Nam
Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam vừa cấp bằng công nhận cây di sản đối với quần thể đa búp đỏ ở đảo Dấu, thuộc P.Vạn Hương, quận Đồ Sơn (Hải Phòng). Một điều đặc biệt là thông thường hội này chỉ cấp giấy chứng nhận đối với từng cá thể cây thì trong giấy chứng nhận này họ cấp chứng nhận cho… 35 cây.
Lần đầu đến đảo, chúng tôi thật không ngờ hòn đảo này lại gần đất liền đến vậy, chỉ chừng chưa đầy 2km (nghe nói người ta đang dự định làm một chiếc cầu nối từ đất liền ra đảo). Theo địa giới hành chính thì hòn đảo này thuộc P.Vạn Hương, Q.Đồ Sơn và như vậy nó vẫn là đất… nội thành. Có lẽ đây là khu rừng nguyên sinh duy nhất ở Việt Nam nằm trong lòng một quận nội thành.
Bước chân lên đảo là một không khí khoáng đạt với tầng tầng, lớp lớp tán cây cổ thụ, trên những lớp lá mục dày đặc các loại cây leo dương xỉ. Trong số hàng trăm loài cây ở đảo Dấu, một loại cây mọc nhiều nhất, sinh trưởng phổ biến, bao phủ là cây đa búp đỏ. Hàng chục cây đa búp đỏ xòe tán lá, thân cây với đường kính hơn 20m, tuổi đời hàng trăm năm tuổi. Tầng tầng, lớp lớp những cây đa búp đỏ mọc trải dài khắp đảo khiến nhìn từ xa cả hòn đảo ngập màu xanh chen lẫn màu đỏ của búp đa. Chẳng biết loài đa búp đỏ mọc lên ở đây từ khi nào nhưng bất cứ ai ở Đồ Sơn cũng đều xem đây là những thần đa nên chẳng ai dám động đến.
Ngôi đền thiêng
Trên đảo Dấu có một ngôi đền mà bất cứ người dân Đồ Sơn nào khi nhắc đến cũng đều thành kính gọi là đền Dấu hay đền Cụ. Tương truyền đền thờ một vị tướng nhà Trần hy sinh trong trận chiến chống quân Nguyên Mông. Người Đồ Sơn còn lưu truyền câu chuyện về nguồn gốc ngôi đền: Sau một trận chiến nơi cửa biển, những ngư dân câu đêm gặp một xác người không đầu dạt vào đảo Dấu. Nhìn y phục, biết là một vị tướng nhà Trần tử trận, mọi người liền vớt lên thành kính khói nhang chờ trời sáng mai táng. Nhưng khi mặt trời mọc, chỗ xác vị tướng nọ, mối đùn lên che kín thành một ngôi mộ. Thấy sự lạ, dân làng bèn lập đền để đèn nhang thờ phụng, tôn vinh là Nam Hải Thần Vương.
 |
Theo truyền thuyết mà nhiều đời qua, người dân Đồ Sơn thường kể cho con cháu và khách phương xa nghe, đó là 3 lần Nam Hải Thần Vương hiển linh trước các bậc quân vương.
Xưa, có một vị vua (chưa rõ đời nào) đi tuần thú bằng đường biển. Khi thuyền rồng qua khu vực đảo Dấu, thấy phong cảnh đẹp, lại lắm tôm cá, ngài bèn lệnh cho dừng thuyền, lên đảo buông cần câu cá. Lưỡi câu của nhà vua, không cong có ngạnh như lưỡi câu thường, mà là lưỡi thẳng không ngạnh giống như lưỡi câu của ông Lã Vọng xưa kia. Vì vua chỉ định câu chơi chứ không bắt cá. Sau khi cắm mồi, nhà vua thả lưỡi câu xuống nước. Lạ kỳ, cá nhiều nhưng chẳng con nào ăn mồi.
Lúc lâu, nhà vua thấy có một con cá rất lớn cứ nổi lên rồi lặn xuống chung quanh. Bực mình vì con cá quẩn quanh mồi trêu chọc, nhà vua liền khấn, nếu thần đảo có linh thiêng, cho câu được con cá này, sẽ tạ ơn. Dứt lời, không hiểu bằng cách nào mà lưỡi câu thẳng lại mắc được vào miệng con cá. Tùy tùng giúp nhà vua kéo con cá nặng hơn 10 kg lên bờ. Lần thứ hai, vào thời Hậu Lê, có vị vua đi kinh lý ở Đồ Sơn, đậu thuyền nghỉ đêm cạnh đảo Dấu. Nằm chiêm bao, nhà vua thấy một ông già tóc bạc phơ đến ra mắt và xưng là thần đảo. Tỉnh dậy, vua phán, nếu thực sự là thần linh thì hãy hiển linh cho ta xem. Vua vừa dứt lời, một con cá to nhảy lên thuyền rồng. Thấy linh nghiệm, nhà vua phong cho ngài là “Lão Đảo Đại Thần Vương”.
Lần sau cùng ngài hiển linh trước một vị quân vương, đó là trong một dịp kinh lý ra Bắc, qua khu vực Đồ Sơn, thuyền rồng của Vua Tự Đức gặp sóng to, gió lớn, mưa tầm tã. Nghe các quan lại địa phương bẩm tấu về sự linh thiêng của ngôi đền trên đảo Dấu, vua liền lên đền khấn vái. Thật lạ kỳ, sau khi nhà vua khấn xong, bỗng nhiên trời quang mây tạnh, gió yên biển lặng. Vua Tự Đức liền sắc phong cho ngài là Nam Hải Thần Vương.
Ông Đỗ Văn Viết, Trưởng phòng Du lịch - văn hóa và thể thao Q.Đồ Sơn, tiết lộ: Tưởng nhớ công ơn của vị tướng hy sinh thân mình cho đất nước, người dân Đồ Sơn mở lễ hội đảo Dấu. Đây là lễ hội truyền thống của người đi biển vùng duyên hải Bắc Bộ. Lễ hội diễn ra từ ngày 1 đến ngày 15/2 âm lịch, trong đó thời điểm chính hội vào đêm ngày 9, rạng ngày 10/2. Ông Viết cho biết: Vào dịp lễ hội đảo Dấu, năm nào tôi cũng ra đảo Dấu dự tế lễ. Một điều rất đặc biệt lặp đi lặp lại nhiều năm là cứ vào khoảng 23h đêm, khi buổi tế lễ chuẩn bị bắt đầu là sóng biển quanh đảo Dấu lại cồn lên dữ dội. Theo lý giải của người dân, đó là khi thần hiển linh, chứng kiến lòng thành của con người.
Thần giữ đảo
Đem thắc mắc tại sao một khu rừng trên một hòn đảo chỉ cách đất liền chưa đầy 2km mà không bị tàn phá hỏi ông Đỗ Văn Viết, ông thẳng thắn: Nếu ở những nơi khác thì chắc chắn khu rừng này đã bị tàn phá từ lâu rồi. Tuy vậy ở đảo Dấu, chúng tôi chẳng cần làm gì bảo vệ thì người dân cũng không dám ra đó mà phá. Những câu chuyện về những người “cả gan” lấy của thần, bị trừng phạt khiến chẳng ai dám ra đảo Dấu bẻ một cành cây, nhặt một hòn sỏi đem về.
Anh Nguyễn Quang Luận, ở P.Vạn Hương, làm nghề lái tàu chở khách du lịch ra đảo Dấu tâm sự: Theo lời kể của các bậc cao niên, từ khi xây đền thờ cụ Dấu, cá heo kéo đến hàng đàn tung tăng bơi lội quanh đảo. Cứ mỗi lần cá heo nối đuôi nhau bơi từ ngoài khơi vào gần bờ, là trời yên biển lặng.
Nhưng khi thấy cá heo bơi từ bờ ra khơi xa, vừa bơi, vừa nhảy vút lên khỏi mặt biển, là sắp có biển động. Từ đó, cứ thấy cá heo bơi vào bờ, là ngư dân Đồ Sơn yên tâm ra khơi, lần nào về cũng tôm cá đầy khoang. Cho rằng cụ Đảo hiển linh qua đàn cá heo để giúp đỡ, bảo vệ mọi người, nên vào dịp lễ hội đầu năm, ngư dân Đồ Sơn đến đền thờ làm lễ xin ngài phù hộ thì đều cá tôm đầy thuyền.
Người dân Đồ Sơn đến nay vẫn còn kể cho nhau nghe một câu chuyện rùng mình: Thời Pháp thuộc, có một người đàn ông ở phường Ngọc Hải đi lính cho Pháp, ra đảo Dấu canh gác. Người này cả gan lấy lưỡi lê ở đầu súng chọc vào tượng Nam Hải Thần Vương. Sau đó về nhà, thấy trên người nổi lên những cục u, mổ ra toàn giun sán, rồi chết. Người nhà đếm ông ta chọc vào bức tượng bao nhiêu chỗ, thì trên người có bấy nhiêu cục u.
Chị Phạm Thị Lệ, thủ hương đền thờ Nam Hải Thần Vương, kể: Có một người trong vùng ra đảo Dấu chơi, thấy đá cuội đẹp, bèn lấy 3 viên đem về nhà bày. Sau nghe mọi người chung quanh khuyên, liền đem đá ra trả lại cụ Đảo. Tối hôm trước, người này đến nghỉ nhà người thân ở gần đảo Dấu, 3 viên đá để trên thuyền nan đậu gần bờ định sáng sau chở ra đảo.
Thế nhưng, đêm đó, thuyền bị 1 chiếc tàu đâm đứt neo, trôi ra biển. Sáng hôm sau, lại bị một con tàu khác từ cửa Nam đâm phải làm lật úp, xác thuyền trôi vào đảo. Điều lạ kỳ là khi thuyền nan bị lật úp, mọi vật dụng trên trôi đi hết, chỉ còn 3 viên đá mắc lại. Lần khác, một gia đình cả gan lên đảo chặt một thuyền đầy củi đem về. Đi được chẳng bao xa, biển đang lặng bỗng nổi sóng dữ dội, chiếc thuyền lật úp khiến cả gia đình đó chết, còn toàn bộ số củi, gỗ mà họ đã chặt trôi dạt lại vào đảo Dấu.
Tới đảo Dấu, ngắm khu rừng nguyên sinh với những cây cổ thụ, nghe những câu chuyện nhuốm màu liêu trai, ly kỳ, dù là người vô thần nhưng tôi cũng chẳng dám “thí nghiệm” lấy một nhành cây về nhà. Những câu chuyện không biết có bao nhiều phần thực, bao phần hư, nhưng rõ ràng là đã giúp hòn đảo nhỏ nằm ngay sát thành phố vẫn giữ được vẻ hoang sơ, quyến rũ.
