Mộ vua Lê Thái Tổ (tức Lê Lợi) không xây thành lăng mộ giống như các lăng tẩm của vua chúa khác. Nơi vị anh hùng áo vải an nghỉ có kiến trúc rất đơn giản, tự nhiên.
 |
| Mộ vua Lê Thái Tổ (tức Lê Lợi, 1385-1433) nằm trong quần thể Khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Lam Kinh. Lăng được xây cất ngay sau cung điện Lam Kinh, trên một vùng đất rộng và cao ráo giống như hình mai rùa, phía trước có núi Chúa, phía sau có núi Dầu, hai bên đều có núi, đối diện có sông. |
|
|
Khuôn viên lăng hình vuông.
Khu vực cổng vào có 4 trụ biểu. Ngược dòng lịch sử, các triều đại phong kiến trong bất cứ hoàn cảnh nào, khi đất nước thái bình thịnh trị hoặc chiến tranh xảy ra thì xây dựng lăng mộ của các vị vua luôn là việc cực kỳ quan trọng. Bởi, lăng mộ ngoài chức năng là nơi an nghỉ vĩnh hằng của các vị hoàng đế thì nó còn thể hiện sự tôn nghiêm của bậc quân vương và sự hưng thịnh của vương triều.
|
|
Các bậc vua chúa đều chú trọng xây dựng lăng mộ cho mình ngay khi vừa mới lên ngôi với quy mô rất tráng lệ, uy nghi, lộng lẫy. Tuy nhiên, với vua Lê Thái Tổ thì lăng mộ hết sức giản dị.
|
|
Về bố cục, điều đặc biệt nhất của Vĩnh Lăng là không xây thành lăng mộ giống như các lăng tẩm của vua chúa khác mà được xây dựng gần như là khối hình vuông. Kích thước các cạnh là 4,43 m x 4,46 m, cao 1,15 m. Lăng được xây bằng gạch vồn xếp khít mạch và không trát. Phía mặt trên lăng để cỏ mọc tự nhiên chứ không lợp thành mái.
|
|
Qua thời gian, lớp gạch bị sạt lở. Trong đợt trùng tu năm 1995, lăng được ốp thêm lớp đá bên ngoài.
|
|
Phía trước lăng, có quan hầu và bốn đôi tượng giống, nằm đối nhau ở hai bên. Theo thứ tự tính từ mộ ra, bên trái là quan văn, bên phải quan võ, đến tượng nghê, ngựa, tê giác và hổ.
|
|
Về hình thức, các bức tượng đều bằng đá và được chạm khắc mềm mại, đơn giản.
|
|
Đến năm 1933, nhân dân địa phương cung tiến thêm 4 voi chầu đắp bằng gạch và vôi vữa.
|
|
Xung quanh lăng mộ là những loại cây cổ thụ có hàng trăm năm tuổi như sưa, đa, lim, đại, bồ đề, ổi…
|
|
| Về tổng quan, lăng mộ vua Lê Thái Tổ thể hiện sự khiêm nhường và hòa hợp với thiên nhiên. Dù rất đơn giản, không rộng lớn nhưng công trình này vẫn toát lên được sự tự nhiên, tôn nghiêm và trang trọng của nơi an nghỉ dành cho bậc đế vương. |
|
Vị trí khu di tích Lam Kinh. Ảnh: Google Maps.
|
Lê Lợi (sinh ngày 6 tháng Tám năm Ất Sửu - 10/9/1385), xuất thân là hào trưởng, có uy tín và ảnh hưởng lớn trong vùng. Năm 1416, Lê Lợi cùng 18 người bạn thân tín mở lễ hội thề Lũng Nhai. Năm 1418, ông dựng cờ khởi nghĩa, xưng là Bình Định Vương, được nhân dân và hào kiệt khắp nơi hưởng ứng.
Trong 10 năm chiến đấu, Lê Lợi đã chỉ huy đánh hàng trăm trận, giải phóng đất nước. Khởi nghĩa Lam Sơn và chiến tranh giải phóng chống Minh (1418 -1427). Năm 1428, Lê Lợi lên ngôi vua, đặt lại tên nước là Đại Việt (đóng đô ở Thăng Long, Hà Nội) mở ra thời kỳ độc lập tự chủ thịnh trị cho đất nước kéo dài gần 360 năm.
Nhà vua cũng cho xây dựng ở quê hương đất tổ Lam Sơn một kinh thành gọi là Lam Kinh. Năm 1962, quần thể Di tích Lam Kinh, trong đó có lăng vua Lê Thái Tổ được công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia. Năm 2012, khu di tích này tiếp tục được công nhận là Di tích quốc gia đặc biệt.
