Phân tích
 |
Sau một năm bị hoãn, Olympic Tokyo 2020 chính thức khai mạc hôm nay (23/7). Reuters cho biết 11.238 VĐV từ hơn 200 quốc gia sẽ tranh tài tại 339 nội dung thuộc 33 môn thể thao. Tiếp sau đó, tháng tới, từ ngày 24/8 đến 5/9, 4.400 VĐV Paralympic thi đấu trong 22 môn.
Trong lịch sử, đây là lần đầu tiên một kỳ Olympic bị hoãn. Trong quá khứ, không có kỳ Olympic bị hoãn. Sân chơi này chỉ bị hủy do chiến tranh. Đó là các kỳ Olympic 1916 lẽ ra được tổ chức ở Berlin (Đức), Olympic 1940 đáng lý tại Tokyo (Nhật Bản) và Olympic 1944 trên đất London (Anh).
Tại sao kỳ Olympic Tokyo 2020 không bị hủy vì đại dịch Covid-19 hoành hành khắp thế giới? Ngày hội thể thao này không thể hủy vì nó liên quan đến rất nhiều thứ.
 |
| Đội Olympic Nhật Bản vừa có trận ra quân thắng lợi ở môn bóng đá nam. Ảnh: Reuters. |
Hoãn chứ không thể hủy Olympic
Nước chủ nhà Nhật Bản đầu tư 15,4 tỷ USD để đăng cai tổ chức Thế vận hội. Việc sân chơi này bị hoãn 1 năm đồng nghĩa các loại chi phí sẽ được đội lên 3 tỷ USD.
Dù vậy, mọi thứ - trong đó bao gồm tiền bạc - đều được Nhật Bản chi ra, và thứ cần lấy lại là thương hiệu quốc gia. Do đó, Olympic Tokyo nhất thiết phải tổ chức.
Một kỳ Olympic tổ chức thành công trở thành tiền đề để chính phủ của Thủ tướng đương nhiệm Yoshihide Suga thắng trong cuộc bầu cử quốc gia vào tháng 9. Hiện tại, qua thăm dò dư luận, ông Suga mới chỉ đạt được 37% phiếu bầu.
Tiền bán bản quyền truyền hình cho Olympic Tokyo là 4 tỷ USD. Nếu không tổ chức, Ủy ban Olympic Quốc tế (IOC) phải hoàn trả khoản tiền này. IOC phân phối tiền hỗ trợ cho các Ủy ban Oympic Quốc gia.
Chính một số quốc gia lớn vận động tài trợ cho các đội tuyển Olympic của họ. Nếu Olympic không diễn ra, họ phải có trách nhiệm hoàn trả lại cho các nhà tài trợ.
Và tất nhiên, điều quan trọng hơn hết là nỗi khao khát thi đấu của hơn 15.000 VĐV, những người phải tận tâm tập luyện thêm 12 tháng nữa. Họ phải hoãn các kế hoạch kết hôn, xin học bổng vào Đại học, có con, hay các kế hoạch khác.
Ví dụ, VĐV boxing 24 tuổi Delante Johnson hoãn việc chuyển sang thi đấu chuyên nghiệp 1 năm để thực hiện ý nguyện của HLV quá cố Clint Martin của anh. “Ông ấy luôn nhắc tôi rằng một ngày nào đó tôi phải đi dự thi Olympic”, Johnson nói.
Nếu chuyển sang boxing nhà nghề, không còn tư cách nghiệp dư nữa, Johnson sẽ không được dự Olympic.
Với các VĐV chuyên môn thi đấu các môn Olympic, thì các kỳ Thế vận hội là nơi để họ theo đuổi ước mơ, mở cửa cho những cơ hội nhận tiền thưởng, khoản tài trợ. Không giống những giải đấu quốc tế khác, Olympic chỉ diễn ra 4 năm/lần, điều đó đồng nghĩa đời thi đấu của một VĐV sẽ không có nhiều lần được dự sân chơi này.
Ví dụ, kỳ Olympic mùa hè 2024 được tổ chức tại Paris (Pháp). Tới năm 2028, ngày hội thể thao này đến với Los Angeles (Mỹ) và năm 2032 tại Brisbane (Australia).
 |
| Huyền thoại bơi lội Michael Phelps đã giải nghệ. Tất cả chờ đợi ngôi sao mới nổi lên tại Olympic Tokyo 2020. Ảnh: Reuters. |
Các môn thi đấu có gì mới?
Vì dịch bệnh nên khán giả sẽ không có mặt ở hầu hết sự kiện thi đấu, đây là quyết định được đưa ra 2 tuần trước ngày khai mạc. Vào tháng 3, ban tổ chức thông báo các khách quốc tế sẽ không được phép vào Nhật Bản để cổ vũ cho các đội tuyển.
Các VĐV nhận huy chương không được nhận tiền thưởng từ ban tổ chức và IOC. Song, họ được nhận tiền thưởng từ các Liên đoàn Thể thao quốc gia của nước mình.
Ví dụ, Ủy ban Olympic Mỹ thưởng cho VĐV 37.500 USD nếu giành được huy chương vàng. Trong trường hợp nhận huy chương bạc, VĐV sẽ bỏ túi 22.500 USD. 15.000 USD là số tiền thưởng cho huy chương đồng.
Lúc đầu, môn vật (vật tự do và vật cổ điển) dự tính bị loại khỏi chương trình thi đấu Olympic 2020, nhưng cuối cùng nó được đưa trở lại. Ở các môn thể thao khác, một số nội dung thi đấu của nam sẽ bị cắt giảm, ngược lại của nữ tăng lên, nhằm thực hiện sự bình đẳng giới.
Môn bóng chày và bóng mềm trở lại Olympic sau 13 năm. Các môn mới được đưa vào kỳ này là karate, lướt sóng, leo trèo trong nhà, ván trượt bánh xe. Một vài môn thêm các nội dung thi đấu, ví dụ mới có bóng rổ 3x3, tức 3 người mỗi đội.
CHDCND Triều Tiên không tham dự Olympic Tokyo. Đây là điều đáng tiếc.
Triều Tiên tham gia Olympic từ năm 1972, trừ các kỳ 1984 tại Mỹ và 1988 ở Hàn Quốc. Các VĐV của họ từng giành 16 huy chương vàng.
Đoàn Nga có tham dự Olympic Tokyo 2020 không?
Sau khi có các bằng chứng xác thực rằng đoàn thể thao Nga dùng doping có hệ thống theo chương trình nhà nước tài trợ tại Olympic mùa đông Sochi 2014, quốc gia này bị cấm khỏi thể thao quốc tế 4 năm, bắt đầu từ tháng 12/2019. Án phạt này được giảm xuống còn 2 năm.
Tuy nhiên, các VĐV Nga không hề có tiền sử doping vẫn được dự tranh Olympic Tokyo, nhưng không phải đại diện cho quốc gia họ, mà đại diện cho “Ủy ban Olympic Nga” (ROC). Quốc ca và quốc kỳ Nga sẽ không được trình diễn tại các sự kiện thi đấu.
 |
| Katie Ledecky là niềm hy vọng giành HCV của đội bơi Mỹ. Ảnh: Getty. |
Nước nào sẽ đứng đầu bảng tổng sắp huy chương?
Usain Bolt và Michael Phelps, những VĐV vĩ đại trong lịch sử Olympic sẽ không thi đấu. Họ đã giải nghệ.
Thay vào đó, một số VĐV khác có tiếng sẽ xuất hiện tại Tokyo gồm Simone Biles (Thể dục dụng cụ), Katie Ledecky, Caeleb Dressel, Ariarne Titmus (bơi), Allyson Felix, Armand Duplantis, Shelly-Ann Fraser-Pryce (điền kinh)…
Công ty hàng đầu thế giới về phân tích dữ liệu thể thao Gracenote lên dự đoán cho tất cả các nội dung thi đấu. Kết quả chỉ ra Mỹ sẽ đứng đầu bảng tổng sắp huy chương với 40 HCV trong tổng số 96 huy chương các loại và lần thứ 7 liên tiếp dẫn đầu bảng tổng sắp.
Tiếp đó là Trung Quốc với 33 HCV. Chủ nhà Nhật Bản xếp thứ ba với 26 HCV, đoàn ROC (Nga) được 21 HCV, Australia và Hà Lan có cùng 16 HCV. Tiếp theo là Anh với 14 HCV, Đức 13 HCV, Hungary 9 HCV.
Các nước Italy, Ukraine, New Zealand cùng 8 HCV. Những đoàn Pháp, Brazil, Tây Ban Nha, Hàn Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ được dự đoán có cùng 7 HCV. Nhìn chung, tốp 10 nước khá ổn định so với kỳ Olympic năm 2016.
Tuy vậy, người đứng đầu công ty Gracenote thừa nhận việc dự đoán tại kỳ Olympic này khó hơn. Lý do vì có nhiều sự kiện thể thao trong năm 2020 bị hủy bỏ, khiến họ khó quan sát chính xác hơn thực lực của các VĐV.
Nhật Bản vào năm 2016 giành được 12 HCV trong tổng số 41 huy chương các loại. Năm nay, với vị thế chủ nhà, họ có thể giành 26 HCV trong 60 hu chương các loại, nhờ một số môn thể thao mới được đưa vào là thế mạnh như bóng chày, karate, bóng mềm.
Nhật Bản chưa từng giành huy chương trong môn cầu lông trước năm 2012. Nhưng giờ, họ hy vọng có 5 HCV môn này.
Ai sẽ là ngôi sao của giải đấu? Simone Biles giành 4 HCV và 1 HCĐ tại Olympic Rio de Janeiro 2016. Ngôi sao người Mỹ 24 tuổi này vẫn giữ được phong độ và chắc sẽ xuất hiện nhiều lần trên bục nhận huy chương tại Tokyo.
Những người giành 2 HCV trở lên có thể là Katie Ledecky, Caeleb Dressel (Mỹ), Joshua Cheptegei (Uganda), Ariarne Titmus (Australia), Fraser-Pryce (Jamaica), Sarah Sjostrom (Thụy Điển).
