Ngày 26/6, tại Hội trường Thống Nhất (quận 1, TP.HCM), Hội Luật gia Việt Nam phối hợp với trường Đại học Luật TP.HCM tổ chức Hội thảo quốc tế “Những khía cạnh pháp lý liên quan đến sự kiện Trung Quốc hạ đặt giàn khoan Hải Dương 981 trong vùng biển Việt Nam”.
Hội thảo với sự tham gia của hơn 50 học giả Việt Nam và quốc tế đến từ 12 quốc gia như Mỹ, Ấn Độ, Nga, Nhật Bản, Trung Quốc... và hơn 300 đại biểu khách mời đến từ các cơ quan, tổ chức trong nước và quốc tế.
Qua 3 phiên làm việc với 13 tham luận, các đại biểu và các học giả đã tập trung phân tích nội dung 3 chủ đề của Hội thảo là: Luật pháp quốc tế và sự kiện Trung Quốc hạ đặt giàn khoan Hải Dương 981 trong vùng biển Việt Nam, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp chính trị - ngoại giao trong luật pháp quốc tế, giải quyết tranh chấp quốc tế bằng biện pháp pháp lý trong luật quốc tế.
 |
| Toàn cảnh phiên Hội thảo quốc tế. |
Trung Quốc không quan tâm đến phản ứng của cộng đồng quốc tế.
Tại hội thảo, các học giả đều có chung nhận định việc Trung Quốc hạ đặt giàn khoan Hải Dương 981 trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam là vi phạm Hiến chương Liên Hợp quốc, Công ước của Liên Hợp quốc về luật biển năm 1982, Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) năm 2002 và Thỏa thuận về nguyên tắc 6 điểm giải quyết tranh chấp trên Biển giữa Việt Nam và Trung Quốc năm 2011. Đồng thời còn gây ảnh hưởng đến hoạt động hàng hải, hàng không và thương mại quốc tế; đe dọa hòa bình, an ninh của khu vực và thế giới; làm tổn hại đến tình đoàn kết hữu nghị giữa hai Nhà nước và nhân dân hai nước Việt Nam - Trung Quốc.
Trong bài phát biểu cùa mình, GS. Baladas Ghoshal, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Nam Á và Đông Nam Á, Đại học Jawaharlal Nehru (Ấn Độ) nhấn mạnh: “Không quốc gia nào ủng hộ hành động của Trung Quốc. Với việc hạ đặt giàn khoan trái phép, Trung Quốc đã không cần quan tâm đến phản ứng của các nước ASEAN và cộng đồng quốc tế. Việc Trung Quốc rút giàn khoan và tàu hộ tống ra khỏi vùng biển Việt Nam có thể là một biểu hiện của sự thận trọng, động thái có toan tính để ngăn chặn Mỹ và các cường quốc khác hợp sức lại”.
Hội thảo cũng phân tích vai trò ASEAN và các quốc gia ngoài khu vực đối với tình hình bất ổn hiện nay ở Biển Đông. Với tư cách là tổ chức quốc tế khu vực, ASEAN cần tăng cường đoàn kết và hợp tác trong khu vực để giải quyết hiệu quả các tranh chấp ở Biển Đông vì hòa bình ổn định của các nước thành viên và thế giới.
Giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình
Các học giả đều cho rằng, các tranh chấp hiện nay trên Biển Đông phải được giải quyết bằng các biện pháp hòa bình. Việc Việt Nam đã và đang kiên trì sử dụng biện pháp chính trị, ngoại giao để giải quyết tranh chấp trên biển với Trung Quốc là một giải pháp tích cực và có triển vọng.
 |
| Bà Jeanne Mirer, chủ tịch Hiệp hội Luật sư dân chủ quốc tế đang trả lời báo chí. |
Tuy nhiên, một số học giả và đại biểu cho rằng, trước tình hình và diễn biến trên Biển Đông hiện nay. Nhất là khi Trung Quốc không có thiện chí giải quyết tranh chấp bằng biện pháp chính trị ngoại giao thì trong trường hợp cần thiết, thì Việt Nam cũng nên cân nhắc sử dụng biện pháp pháp lý. Việt Nam cần nghiên cứu để tiến hành các thủ tục pháp lý để khởi kiện Trung Quốc ra tòa án quốc tế.
Bà Jeanne Mirer, chủ tịch Hiệp hội Luật sư dân chủ quốc tế (IADL) cho rằng, đã đến lúc các chuyên gia luật pháp quốc tế cần ngồi lại với nhau để tìm ra phương án đối phó với những bước đi khó lường tiếp theo của Trung Quốc.
