Kế hoạch khẩn cấp bảo tồn voi rừng Yok Don được khởi động vào ngày 14/12 tại Vườn Quốc gia Yok Don (VQGYD), mở đầu cho một loạt các khóa tập huấn cho cán bộ kiểm lâm vườn về tác nghiệp hiện trường và thực thi pháp luật cơ bản theo tiêu chuẩn Kiểm lâm châu Á, theo dõi đa dạng sinh học bằng bẫy ảnh do WWF Việt Nam hỗ trợ thực hiện.
Theo WWF, kế hoạch nói trên tập trung đẩy mạnh thực thi pháp luật, và giảm thiểu mâu thuẫn giữa voi với người dựa trên hiểu biết về tập tính di chuyển theo mùa của voi và sinh kế thân thiện cho người dân.
 |
| Kế hoạch bảo vệ khẩn cấp voi rừng Yok Don ra đời trước nguy cơ tuyệt chủng của đàn voi rừng lớn nhất Việt Nam tại Tây Nguyên. Ảnh: Phạm Đức Huy. |
Song song với việc nâng cao kỹ năng và kiến thức cơ bản về thực thi pháp luật và tác nghiệp hiện trường cho lực lượng kiểm lâm, SMART (công cụ theo dõi và báo cáo hiện trường - Spatial Monitoring and Reporting Tool) sẽ được triển khai toàn diện ở VQGYD để thu thập dữ liệu, giám sát loài và quản lý hoạt động tuần tra một cách chuyên nghiệp.
Tây Nguyên là nơi hiện có đàn voi rừng lớn nhất cả nước, chiếm khoảng 70% quần thể voi rừng toàn quốc. Đàn voi này cũng là nguồn hy vọng lớn nhất về bảo tồn do số lượng cá thể còn nhiều nhất, cơ cấu đàn cho thấy dấu hiệu phục hồi và nguy cơ đồng huyết cận huyết ít hơn các đàn khác trong cả nước. Vì vậy cứu được đàn voi rừng Tây Nguyên là bảo tồn hiệu quả quần thể voi rừng châu Á của Việt Nam.
Theo đánh giá của Tổng cục Lâm nghiệp, quần thể voi hoang dã ở Việt nam đã giảm khoảng 95% sau 40 năm (1975-2015). Riêng ở Đắk Lắk, trong vòng 8 năm (2009 – 2016) đã có ít nhất 23 cá thể voi rừng bị chết, so với con số ước tính tổng đàn chiếm khoảng 25%, gần 75% trong số voi chết là voi con dưới một tuổi.
 |
| Các hoạt động phát triển và sinh kế trên lâm phần của các công ty lâm nghiệp vốn là hành lang di chuyển của voi cùng vấn đề di dân tự do đang đẩy mâu thuẫn voi – người ở Đăk Lắk thêm căng thẳng. Ảnh: Phạm Đức Huy. |
Nạn buôn bán trái phép nhưng công khai các sản phẩm ngà voi, lông đuôi voi, da voi, đế chân voi ở các trung tâm du lịch, các quầy bán hàng lưu niệm trên toàn tỉnh và sân bay Buôn Mê Thuột cũng là một đe dọa đối với voi rừng Yok Don. Voi đực bị săn trộm lấy ngà ảnh hưởng đến cơ cấu đàn, ảnh hưởng đến tập tính của cả đàn và về lâu dài voi sẽ tự tuyệt chủng.
“Chúng ta cần hành động khẩn cấp để cứu lấy đàn voi rừng, đây là cơ hội cuối cùng, nếu không số phận của chúng có thể sẽ giống như tê giác Java một sừng, tuyệt chủng tại Việt Nam năm 2010 hoặc loài hổ, hiện không tìm được dấu vết sinh sản nào ngoài tự nhiên trong những năm gần đây", tiến sỹ Văn Ngọc Thịnh, Giám đốc WWF Việt Nam, cho biết.
Trong kế hoạch dài hạn, WWF Việt Nam sẽ cùng VQGYD đẩy mạnh hợp tác bảo tồn với rừng đặc dụng Mondulkiri của Campuchia để bảo tồn toàn diện đa dạng sinh học của toàn vùng cũng như bảo vệ các đàn voi rừng di chuyển qua các hành lang xuyên biên giới của chúng.
