Ngày 7/11, các hãng thông tấn lớn của Mỹ tuyên bố ông Joe Biden chiến thắng ở Pennsylvania, từ đó trở thành tổng thống đắc cử trong cuộc đua năm 2020.
CNN là hãng tin đầu tiên tuyên bố ngay trên sóng rằng ông Joe Biden là người chiến thắng cuộc đua tổng thống lúc 11h24 ngày 7/11. Cựu phó tổng thống được dự đoán sẽ giành được 20 phiếu đại cử tri của Pennsylvania.
Trong vài phút sau đó, NBC, CBS, MSNBC và ABC đưa ra tuyên bố tương tự. Hãng tin AP cũng tuyên bố người chiến thắng vào 11h26 phút và Fox News thông báo ông Biden là tổng thống tiếp theo vào 11h40.
Lúc 11h34, Washington Post cũng dự đoán ông Biden sẽ thắng ở Pennsylvania.
 |
| Biên tập viên Wolf Blitzer của CNN thông báo người thắng cử là ông Joe Biden. Ảnh: CNN. |
Quyết định của từng tòa soạn
Mỗi cơ quan báo chí tự mình đưa ra dự đoán này dựa vào “bàn quyết định”. Nhóm này gồm các nhà khoa học chính trị, nhà nghiên cứu và nhà phân tích hoạt động độc lập với các phóng viên của tòa soạn.
Trước đó, vào đêm bầu cử, AP và Fox News là những hãng tin lớn đầu tiên tuyên bố ông Biden thắng ở Arizona. Fox News công bố thông tin này vào 23h20 ngày 3/11 và AP là vào lúc 2h50 ngày 4/11. Theo hai hãng tin trên, trong nhiều ngày, ông Biden chỉ thiếu 6 phiếu đại cử tri để trở thành tổng thống.
Tuy nhiên, các hãng tin lớn khác, dựa vào công ty dữ liệu Edison Research để đưa ra dự báo, vẫn chưa tuyên bố người chiến thắng ở Arizona do vẫn chưa rõ thông tin về số lượng và loại phiếu bầu đang được kiểm đếm. Điều này có nghĩa là số phiếu đại cử tri Fox và AP dự đoán ông Biden đạt được đang cao hơn những hãng tin khác.
Fox News dự đoán ông Biden là tổng thống tiếp theo cùng lúc với tuyên bố rằng ứng viên của đảng Dân chủ sẽ giành được sáu phiếu đại cử tri của Nevada. Khoảng 30 phút sau, AP cũng đưa ra dự báo của mình. Các hãng tin khác có dự báo tương tự cùng ngày 7/11.
Fox News và AP sử dụng dữ liệu khác nhau từ các đối tác để thực hiện các phân tích. NPR, “PBS NewsHour”, Univision, USA Today và Wall Street Journal đều sử dụng dữ liệu của AP VoteCast, vì vậy, các hãng tin này cũng tuyên bố ông Biden chiến thắng ở Arizona.
Trong khi đó, tại Fox News, nhóm nghiên cứu kết quả bầu cử được gọi là Fox News Voter Analysis. "Bàn quyết định" của nhóm này sẽ xác định xem hãng tin này công bố ứng viên nào là người thắng cuộc.
Cuộc bầu cử "marathon"
Khi ngày bầu cử bắt đầu kéo dài thành "tuần bầu cử", có thể thấy ngày càng rõ rằng ứng viên đảng Dân chủ Joe Biden sẽ giành chiến thắng trước Tổng thống Donald Trump.
Ông Biden tiếp tục dẫn trước ở các bang còn đang kiểm phiếu như Nevada, Pennsylvania và Georgia. Những bang này đưa ra rất nhiều khả năng cựu phó tổng thống có thể chiến thắng cuộc đua.
Câu hỏi được đặt ra là ông Biden sẽ thắng ở đâu, khi nào chuyện này xảy ra và khoảng cách là bao nhiêu.
 |
| Ông Biden phát biểu trước người ủng hộ và cả nước tại Delaware ngày 7/11, sau khi được tuyên bố thắng cử. Ảnh: Reuters. |
Bước ngoặt trong cuộc đua
11h25 ngày 7/11 (giờ địa phương), hãng tin AP dự đoán ông Biden là người chiến thắng tại bang Pennsylvania. Điều này có nghĩa là ông Biden sẽ nhận được 20 phiếu đại cử tri của Pennsylvania, giúp cựu phó tổng thống vượt qua ngưỡng 270 phiếu đại cử tri để bước vào Nhà Trắng.
Đây là mảnh ghép cuối cùng để hoàn thành bức tranh sau khi cựu phó tổng thống từng bước tiến tới Nhà Trắng bằng cách chiếm lại “bức tường xanh” của đảng Dân chủ. Bức tường này gồm bộ ba bang ở khu vực Ngũ Đại Hồ: Pennsylvania, Wisconsin và Michigan.
Những bang này từ lâu là bức tường thành chống lại các ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng hòa. Tuy nhiên, đây cũng là những bang ông Trump đã giành chiến thắng với cách biệt rất nhỏ vào năm 2016.
Ông Biden cũng đã đạt được thành tích lịch sử trong khu vực Vành đai Mặt Trời. Cựu phó tổng thống trở thành ứng viên đảng Dân chủ đầu tiên giành chiến thắng tại Arizona kể từ năm 1996. Ông cũng đang dẫn trước hơn 9.000 phiếu bầu vào tại Georgia vào ngày 7/11, nơi đảng Dân chủ chưa từng giành chiến thắng kể từ năm 1992.
Đảng Dân chủ bước vào ngày bầu cử với sự tự tin rằng ông Biden sẽ giành chiến thắng. Tuy nhiên, hy vọng về một chiến thắng lớn có thể giúp loại bỏ “chủ nghĩa Trump” một cách nhanh chóng của họ đã không thành hiện thực.
 |
| Người dân Mỹ đổ ra đường ăn mừng chiến thắng của ông Biden. Ảnh: AP. |
Tổng thống Trump được tuyên bố giành chiến thắng tại Florida, một trong những bang có nhiều phiếu đại cử tri nhất, vào ngày 3/11.
Và hy vọng dẫn trước ở North Carolina của ông Biden đã từ từ bị dập tắt. Tổng thống Trump tiếp tục dẫn trước ở đây, với khoảng cách sít sao. Tuy vậy, vẫn còn quá sớm để tuyên bố người chiến thắng ở bang này. North Carolina vẫn nhận các lá phiếu đến nơi trước 17h ngày 12/11 nếu những lá phiếu này được đóng dấu bưu điện trước ngày 3/11.
Trong đêm bầu cử, cả hai ứng cử viên đều giành chiến thắng ở những nơi có thể được đoán trước. Ông Biden giành được Bờ Tây, các bang Dân chủ ở New England và những bang khu vực Trung - Đại Tây Dương. Trong khi đó, Tổng thống Trump giành được phần lớn bang miền Nam, Texas và các bang nông thôn, dân cư thưa thớt ở khu vực miền núi và Trung Tây.
Chiến thắng của ông Biden ở Pennsylvania là một bước ngoặt kịch tính, mặc dù không nằm ngoài dự đoán, sau khi Tổng thống Trump vượt lên với 675.000 phiếu bầu vào ngày 3/11 và tuyên bố ông giành được bang này.
Những ngày sau đó, khi các quan chức bầu cử địa phương kiểm đếm thêm nhiều phiếu bầu, lợi thế của ông Trump ngày một bị thu hẹp lại. Ứng viên của đảng Dân chủ đã giành được khoảng 75% số phiếu bầu qua thư từ ngày 4-6/11, theo phân tích của AP.
Theo luật của Pennsylvania, các quan chức bầu cử không được phép kiểm đếm phiếu bầu qua thư cho đến ngày 3/11. Đây là lý do ông Biden có thể lật ngược thế cờ sau ngày 3/11 ở đây nhờ số lượng lớn phiếu bầu vắng mặt.
Đến chiều ngày 7/11, ông Biden đã dẫn trước đối thủ hơn 34.000 phiếu bầu ở Pennsylvania, tức 0,51%. Khoảng cách này giúp ông Biden không phải trải qua một cuộc kiểm phiếu lại tại đây.
Theo luật Pennsylvania, việc kiểm phiếu lại sẽ tự động diễn ra khi khoảng cách giữa hai ứng cử viên trong một cuộc đua thấp hơn 0,5%. Với tình hình hiện tại, khoảng cách giữa ông Biden và đối thủ sẽ được duy trì cao hơn mức 0,5% cho đến khi lá phiếu cuối cùng được kiểm đếm ở Pennsylvania, AP dự đoán.
Số phiếu bầu qua thư quá lớn
Vậy vì sao quá trình kiểm phiếu lại mất nhiều thời gian đến như vậy? Theo AP, chúng ta phải đổ lỗi cho đại dịch Covid-19. Cách chống dịch gây mâu thuẫn của chính quyền Tổng thống Trump đã dẫn đến việc người dân chọn bỏ phiếu qua thư tăng cao kỷ lục để tránh phải tụ tập đông người ở các điểm bầu cử.
Mặc dù có 5 bang cho phép bỏ phiếu qua đường bưu điện trước đại dịch, hầu hết bang còn lại chưa từng làm điều này. Tuy nhiên, lo ngại rằng cử tri có thể nhiễm virus khi xếp hàng chờ đợi tại các địa điểm bỏ phiếu đông đúc, các quan chức bầu cử trên khắp nước Mỹ đã cố gắng áp dụng cách bỏ phiếu này.
Tuy nhiên, phiếu bầu qua thư mất nhiều thời gian để xác minh, xử lý và kiểm đếm hơn, làm quá trình đếm phiếu kéo dài.
Tổng thống Trump không chấp nhận thua cuộc vào ngày 7/11. Trước đó, trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng ngày 4/11, ông Trump đơn phương tuyên bố chiến thắng, nói rằng ông đang dẫn trước và khoảng cách không hề gần chút nào.
 |
| Số phiếu bầu qua thư quá lớn là lý do quá trình kiểm phiếu bị kéo dài. Ảnh: Reuters. |
Tuy nhiên, các phiếu bầu qua đường bưu điện ủng hộ ông Biden một cách áp đảo và khoảng cách dẫn đầu của ông tiếp tục tăng lên khi số phiếu được đếm ngày càng nhiều.
Lý do cho điều này là gì? Trong nhiều tháng, ông Trump không khuyến khích người ủng hộ mình bỏ phiếu theo cách này. Tổng thống tuyên bố mà không đưa ra bằng chứng rằng việc bỏ phiếu qua thư sẽ dẫn đến gian lận.
Và ông vẫn tiếp tục lặp lại thông điệp này vào ngày 7/11.
