|
Trong một nghiên cứu mới của các nhà khoa học đến từ trường Đại học Illinois, Chicago, một số tế bào trong não bắt đầu hoạt động mạnh mẽ hơn khi não ngừng hoạt động.
Các nhà nghiên cứu đã tập hợp các mẫu mô của bệnh nhân để phục vụ cho việc nghiên cứu não sau khi chết. Theo đó, gen "zombie" có thể ảnh hưởng đến việc nghiên cứu các bệnh liên quan đến não, nếu đội ngũ kéo dài thời gian tiếp cận mẫu.
Các nhà nghiên cứu đã phân tích biểu hiện gen từ các mô não sống và phát hiện ra trong một số tế bào, biểu hiện gen đã tăng lên sau khi chết. Họ quan sát thấy các tế bào thần kinh đệm bị viêm phát triển và mọc ra những nhánh dài như cánh tay trong nhiều giờ đồng hồ sau khi chết.
"Hầu hết nghiên cứu đều khẳng định mọi hoạt động trong não đều dừng lại khi tim ngừng đập, nhưng không hẳn là thế", theo Tiến sĩ Jeffrey Loeb, Trưởng khoa thần kinh và phục hồi chức năng của trường Đại học Y khoa Illinois, Chicago.
 |
| Các gen "zombie" được kích hoạt sau khi não ngừng hoạt động. Chúng là các gen thần kinh đệm chịu trách nhiệm quan tâm đến mô não tổn thương. Ảnh: Tiến sĩ Jeffrey Loeb/UIC. |
Theo Yourgenome.com, biểu hiện gen là quá trình chuyển đổi thông tin di truyền trong DNA thành sản phẩm chức năng như protein hoặc các phân tử khác.
"Không có gì quá ngạc nhiên khi các tế bào thần kinh đệm phát triển ngay sau khi tim ngừng đập. Những tế bào này bị viêm và nhiệm vụ của chúng là dọn dẹp mọi thứ sau khi não bị tổn thương như thiếu oxy hoặc đột quỵ", Loeb phát biểu trong một thông cáo báo chí của trường đại học. Cũng theo ông, những mối liên quan đều rất đáng chú ý.
Hầu hết nghiên cứu sử dụng mô não của người sau khi chết để tìm ra phương pháp điều trị cho các chứng rối loạn như Tự kỷ, Tâm thần phân liệt và bệnh Alzheimer. Tuy nhiên, những nghiên cứu này không tính đến sự tiếp diễn của biểu hiện gen hoặc hoạt động tế bào.
"Phát hiện của chúng tôi sẽ làm sáng tỏ nghiên cứu về các mô não trên cơ thể người. Chỉ là lúc này, chúng tôi vẫn chưa định lượng được những thay đổi", Loeb chia sẻ.
Loeb là giám đốc của UI NeuroRepository (thuộc trường Đại học Illinois), một ngân hàng lưu trữ các mô não, với sự đồng ý, của các bệnh nhân bị rối loạn thần kinh. Mô não được thu thập và lưu trữ khi các bệnh nhân qua đời hoặc đang trong cuộc phẫu thuật. Không phải toàn bộ mô não đều cần cho việc chẩn đoán bệnh, một số mô trong đó được dùng để phục vụ nghiên cứu.
Loeb và nhóm của ông để ý rằng các mẫu biểu hiện gen trong mô não sống không khớp với bất kỳ phát hiện trước đó về biểu hiện gen của mô não sau khi chết. Do đó, họ đã tiến hành thí nghiệm mô phỏng để quan sát biểu hiện của toàn bộ gen trong cơ thể người sau khi qua đời 24 giờ.
Kết quả là khoảng 80% gen duy trì sự ổn định tương đối trong vòng 24 giờ. Trong đó bao gồm các gen cung cấp chức năng cơ bản của tế bào. Một nhóm gen khác gồm hoạt động não (như hoạt động ghi nhớ, suy nghĩ và co giật) nhanh chóng giảm xuống trong vài giờ sau khi chết.
Một nhóm gen thứ 3 - gen "zombie" - hoạt động mạnh mẽ hơn trong khi các nhóm gen khác giảm dần hoạt động. Trong 12 giờ đầu kể từ khi chết não, hoạt động của gen "zombie" đạt mức cao nhất.
“Chúng tôi tìm thấy 1.427 gen kết lại thành cụm. Một cụm gồm 317 gen suy giảm nhanh chóng được dự đoán là tế bào thần kinh và trùng với các gen phụ thuộc vào hoạt động. Cụm thứ hai gồm 474 gen được dự đoán là thần kinh đệm, bao gồm tế bào hình sao và tiểu thần kinh đệm. Đáng chú ý, do cụm tế bào thần kinh giảm một cách nhanh chóng, nên cụm tế bào thần kinh đệm có biểu hiện tăng đáng kể”, các nhà khoa học chia sẻ.
Tiến sĩ Loeb cho biết những phát hiện này có nghĩa là các nhà nghiên cứu cần tính đến những thay đổi này và giảm thiểu thời gian từ lúc chết đến khi nghiên cứu càng nhiều càng tốt để hạn chế những thay đổi quá lớn.
"Tin tốt là chúng tôi biết loại gen và tế bào nào ổn định, đang giảm xuống và loại nào đang tăng lên theo thời gian giúp cho các nghiên cứu về não sau khi chết có hướng đi tốt hơn", ông nói.
Do đó, việc gọi tên các gen hoạt động mạnh trong não sau khi chết là "zombie" chỉ giúp nghiên cứu này đáng chú ý hơn. Điều này không liên quan đến zombie trong các phim khoa học giả tưởng.
Việc hiểu rõ các tín hiệu hóa học của não là chìa khóa giúp các nhà khoa học tìm cách chữa khỏi những căn bệnh làm tổn thương não như bệnh múa giật Huntington. Nghiên cứu này được hỗ trợ bởi nguồn tài nguyên dồi dào đến từ kho lưu trữ thần kinh học của trường Đại học Illinois, một bộ sưu tập các mẫu mô não với bệnh động kinh và những bệnh khác.
