Hạ tầng hoàn thiện cùng sự xuất hiện của những đại đô thị đang khiến khái niệm trung tâm thành phố ngày càng mở rộng. Dòng chảy di cư tới các "trung tâm mới" đang ngày một rõ nét khi điều nhiều người quan tâm hiện tại là nơi có không gian sống trong lành, tiện ích đầy đủ và cộng đồng văn minh.
Khái niệm mới về "vị trí"
12 năm trước, khi theo chồng về sinh sống tại khu vực Đại Mỗ (Hà Nội), chị Phan Bích Hường chỉ mong đến cuối tuần để về thăm bố mẹ đẻ trên phố Tây Sơn. Hàng chục năm sống giữa chốn sầm uất, chị quen với cảm giác "vài bước chân ra phố, muốn đi đâu, làm gì cũng tiện". Vùng đất phía tây thủ đô cách nhà hơn 10 km, thời điểm ấy với chị khó trở nên quen thuộc bởi xa trung tâm, đi lại khó khăn và thiếu nhiều dịch vụ.
"Khi ấy, điều duy nhất mong muốn của tôi là cố buôn bán tích cóp tiền để có thể dời nhà về trung tâm", chị Hường chia sẻ.
Đó cũng là tâm lý chung của rất nhiều người Hà Nội trước đây. KTS Hà Thục Linh, chuyên gia tại tập đoàn tư vấn kiến trúc của Pháp ở Việt Nam nhận định, khái niệm trung tâm thành phố trong nhiều năm được hiểu là 4 quận lõi: Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng, Đống Đa, Ba Đình.
“Người Hà Nội trong nhiều năm đều đặt mục tiêu tiến sát khu vực này bất chấp môi trường sinh sống tại những nơi đây ngày càng chật hẹp, tất cả để đổi lại sự tiện lợi”, KTS Hà Thục Linh cho hay.
Theo bà Linh, định nghĩa này đã lỗi thời bởi yếu tố quan trọng nhất đã chuyển dịch. Đó là sự lột xác về cơ sở hạ tầng. Một loạt công trình tầm cỡ xuất hiện trong khoảng hơn chục năm qua đã xóa đi nhiều khoảng cách như đại lộ Thăng Long, cầu Vĩnh Tuy, Đông Trù, Nhật Tân, Vĩnh Thịnh, vành đai 3 trên cao, đường vành đai 2 Nhật Tân - Cầu Giấy, Ngã Tư Sở - Ngã Tư Vọng...
"Vị trí bây giờ đã thay đổi ý nghĩa, bởi dù ở đâu, người dân cũng có thể di chuyển dễ dàng về trung tâm. Thậm chí, vị trí các cửa ngõ còn có lợi thế hơn cho việc di chuyển về các tỉnh khác", nữ KTS nói.
Đơn cử như trường hợp của chị Hường, để đi từ quận Nam Từ Liêm về nhà bố mẹ, chị có thể chạy dọc đại lộ Thăng Long ra đường Trần Duy Hưng và các tuyến phố một cách nhanh chóng.
 |
| Cơ sở hạ tầng phát triển đã thay đổi ưu tiên chọn nhà của người dân, hướng tới những dự án đầy đủ tiện ích. |
Ngoài sự phát triển của cơ sở hạ tầng, chất lượng sống của các khu vực xưa là vệ tinh nay thay đổi rõ rệt. Nếu trước đây hai bên đường đại lộ Thăng Long chỉ là những cánh đồng hiu quạnh, thì nay đã trở nên sầm uất với các tiện ích phục vụ mọi mặt đời sống.
Do vậy, trái ngược với mong muốn về trung tâm, chị Hường đã tậu căn nhà mới tại một đại đô thị quận Nam Từ Liêm. Theo lời chị Hường, mọi thứ đã đảo ngược khi cuối tuần chị có thể đón bố mẹ về nhà mới để đoàn tụ, tránh xa ồn ã phố thị và hưởng không gian sống tiện nghi, thoáng đãng.
Tái định nghĩa trung tâm từ "đại đô thị"
Ở góc độ nghiên cứu, bà Đỗ Thị Thu Hằng, Giám đốc Bộ phận nghiên cứu tư vấn Savills Hà Nội, khẳng định trong một hội thảo mới đây rằng xu hướng rời khỏi trung tâm đã rõ nét. Bằng chứng là số dân nội đô đang giảm dần, ngày càng nhiều dự án nhà ở xuất hiện tại các khu vực trước kia là ngoài trung tâm như Gia Lâm, Đại Mỗ...
Theo bà Hằng, vấn đề khiến nhiều người quan ngại trước đây là điều kiện sống tại những khu vực ngoài trung tâm. Song hiện tại, vấn đề này đã được giải quyết khi các đại đô thị xuất hiện và có khả năng đáp ứng nhu cầu sống tiêu chuẩn cao.
Đồng tình với nhận định trên, KTS Hà Thục Linh cho rằng trong quy hoạch, nếu như hạ tầng giao thông là nền móng thì những vùng dân cư lớn được ví như những "phễu phát triển" giúp tập trung cư dân. Về lý thuyết là vậy nhưng tạo dựng những vùng cư dân lớn không dễ.
Bằng chứng là trước kia, những dự án nhà ở đô thị thường có quy mô nhỏ vài hecta. Dù tạo dựng được cộng đồng nhất định nhưng những dự án này không đủ để thay đổi cảnh quan cả một vùng, từ đó hấp dẫn các doanh nghiệp, thương hiệu, dịch vụ tập trung.
 |
| Hà Nội đang hình thành các trung tâm mới với chất lượng không gian sống tốt, thu hút làn sóng di dân từ các khu trung tâm cũ. |
Bà Linh cho rằng chỉ tới khi những đại đô thị như Vinhomes Smart City, Vinhomes Ocean Park hay một số dự án lớn khác xuất hiện, những khu vực phía tây và đông Hà Nội mới thực sự đổi khác. Với chất lượng không gian sống tốt, những đại đô thị này có tốc độ hấp thụ dân số nhanh. Điều quan trọng nữa là khi có cộng đồng cư dân đủ lớn với đầy đủ tiện ích, dịch vụ, các dự án nhà ở…, chất lượng sống của cả khu vực cũng được nâng cao.
Những "phễu phát triển" như cách gọi của KTS Hà Thục Linh đang giúp Hà Nội có nhiều hơn một trung tâm. Khái niệm trung tâm thành phố hiện tại theo bà được đo đếm bằng 3 yếu tố cốt lõi: Cơ sở hạ tầng, sự tập trung dân cư và năng lực dịch vụ, tiện ích.
Một chuyên gia trong ngành đô thị nhận định, yếu tố đầu tiên trong định cư là "nhất cận thị" hiện vẫn được ưu tiên hàng đầu. Tuy nhiên, "thị" không chỉ mang ý nghĩa là "chợ", trung tâm buôn bán như trước đây mà có nghĩa rộng hơn, gồm các đại đô thị - nơi có thể đáp ứng mọi nhu cầu của người dân tại nơi sinh sống.
"Những ngôi nhà hình ống chen chúc, vốn là điển hình của đô thị Việt, sẽ dần thay đổi. Xu hướng tất yếu đang diễn ra là những đô thị mới, có hệ sinh thái đầy đủ và cộng đồng văn minh", vị chuyên gia đánh giá.
Bình luận