'Kẻ ngáng đường số một' đối với đại kế hoạch của nước Mỹ

Kế hoạch lắp đặt pin Mặt Trời trên diện tích hơn 1.200 hecta ở Kentucky và Virginia đã bị trì hoãn trong nhiều năm. Dự án trang trại gió ở Minnesota và Bắc Dakota đột ngột bị hủy bỏ. Bên cạnh đó, chương trình khuyến khích cư dân Massachusetts và Maine sử dụng năng lượng Mặt Trời đang chững lại.

Quá trình chuyển đổi năng lượng dường như đã chuẩn bị cất cánh ở Mỹ trong bối cảnh đầu tư kỷ lục vào năng lượng gió, năng lượng Mặt Trời và các công nghệ phát thải lượng carbon thấp khác.

Tuy nhiên, nó đang đối mặt với một trở ngại nghiêm trọng, khi số lượng dự án lớn đã thách thức việc kết nối nguồn điện do chúng tạo ra với lưới điện khu vực.

Một số nhà phát triển đã phải bỏ cuộc trong quá trình chờ phê duyệt, khi sự chậm trễ có thể kéo dài nhiều năm. Cuối năm 2021, hơn 8.100 dự án năng lượng - phần lớn trong số đó là năng lượng gió, năng lượng Mặt Trời và pin - đang chờ được cấp phép kết nối với lưới điện.

"Sát thủ số một"

Trong khi đó, Mỹ có hàng chục mạng lưới điện, mỗi mạng lưới được giám sát bởi một cơ quan khác nhau.

PJM Interconnection, công ty vận hành mạng lưới điện khu vực lớn nhất nước Mỹ, đã nhận được nhiều yêu cầu kết nối đến mức năm ngoái họ đã thông báo tạm dừng các đơn đăng ký mới cho đến năm 2026.

Sự gia tăng về dự án năng lượng Mặt Trời và gió sau dự luật khí hậu lịch sử của Tổng thống Joe Biden đã làm tăng tính cấp thiết của các cải cách kết nối lưới điện, theo Reuters.

Các nhà phát triển phải mất khoảng 4 năm để được chấp thuận, gấp đôi so với thập kỷ trước.

Và khi dự án được xem xét, các công ty thường phải đối mặt với một trở ngại khác: Lưới điện địa phương đã hoạt động hết công suất và họ phải chi tiêu nhiều hơn so với kế hoạch cho các đường dây truyền tải mới và những nâng cấp khác. Và nhiều người đã bỏ cuộc sau đó.

Piper Miller, Phó chủ tịch phát triển thị trường của Pine Gate Renewables - một nhà phát triển pin và năng lượng Mặt Trời - cho biết: “Theo quan điểm của chúng tôi, quá trình kết nối với lưới điện đã trở thành sát thủ số một đối với các dự án”.

Sau nhiều năm tăng trưởng chóng mặt, việc lắp đặt năng lượng Mặt Trời, gió và pin quy mô lớn ở Mỹ đã giảm 16% vào năm 2022, theo Hiệp hội Năng lượng Sạch Mỹ. Tổ chức này quy nguyên nhân cho vấn đề về chuỗi cung ứng và sự chậm trễ kéo dài trong việc kết nối các dự án với lưới điện.

Ông Biden đã ký đạo luật hỗ trợ ngành năng lượng gió, năng lượng Mặt Trời,... vào năm ngoái. Ảnh: New York Times.

Tại Mỹ, 1/4 lượng khí thải nhà kính đến từ sản xuất điện, CNBC dẫn số liệu từ Cơ quan Bảo vệ Môi trường. Giải quyết vấn đề đó là một trọng tâm trong kế hoạch của Tổng thống Biden nhằm chống lại sự nóng lên toàn cầu.

Đạo luật khí hậu của ông đã mang đến khoản trợ cấp 370 tỷ USD để hỗ trợ các công nghệ năng lượng phát thải carbon thấp. Ngành điện của Mỹ hiện vẫn phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch.

Tuy nhiên, luật này không giải quyết được nhiều rào cản thực tế đối với việc xây dựng các dự án năng lượng sạch, chẳng hạn sự phản đối của địa phương hoặc các hạn chế về truyền tải.

Các chuyên gia cho biết trừ khi những trở ngại đó được giải quyết, khoản trợ cấp hàng tỷ USD của liên bang có khả năng sẽ không thể giúp cắt giảm sâu khí thải.

Bên cạnh đó, New York Times cho rằng trước khi nhà phát triển có thể xây dựng một nhà máy điện, nhà điều hành lưới điện địa phương phải đảm bảo rằng dự án đó sẽ không gây gián đoạn đến đường dây điện hiện tại.

Chẳng hạn, nếu các đường dây điện hiện tại nhận được nhiều điện hơn mức chúng có thể xử lý, chúng có thể quá nóng và hỏng.

Sau khi nghiên cứu chi tiết, nhà điều hành lưới điện có thể yêu cầu nâng cấp, chẳng hạn đường dây nối nhà máy mới với trạm biến áp gần đó. Nhà phát triển thường chịu chi phí này. Sau đó, người điều hành sẽ chuyển sang nghiên cứu dự án tiếp theo.

Mục tiêu khí hậu đứng trước thách thức

Tuy nhiên, quá trình đó đã bị phá vỡ khi số lượng các dự án năng lượng gió, năng lượng Mặt Trời và pin tăng mạnh trong thập kỷ qua.

Ken Seiler, lãnh đạo việc lập kế hoạch hệ thống tại PJM Interconnection, cho biết: “Thách thức lớn nhất chính là khối lượng dự án khổng lồ. Chỉ có một số kỹ sư có thể thực hiện các nghiên cứu phức tạp mà chúng tôi cần thực hiện để đảm bảo hệ thống luôn ổn định. Những người khác cũng đang cố gắng thuê họ”.

Bên cạnh đó, sự chậm trễ có thể ảnh hưởng đến mô hình kinh doanh của các nhà phát triển năng lượng tái tạo. Khi thời gian trôi qua, chi phí vật liệu tăng có thể làm suy giảm khả năng tồn tại của dự án.

Một vấn đề tiềm ẩn lớn hơn đối với năng lượng Mặt Trời và gió là việc lưới điện ở nhiều địa phương không thể hấp thụ thêm điện năng.

Điều đó đồng nghĩa nếu một nhà phát triển muốn xây dựng một trang trại gió mới, họ không chỉ phải trả tiền cho một đường dây kết nối đơn giản, mà còn cho việc nâng cấp lưới điện ở những nơi khác.

Mỹ có hàng chục mạng lưới điện khác nhau. Ảnh: New York Times.

Những chi phí như vậy thường không thể dự đoán trước. Các chuyên gia lo ngại rằng điều đó cũng có thể tạo ra vấn đề khiến quá trình phê duyệt trở nên chậm trễ hơn.

Rob Gramlich, Chủ tịch nhóm tư vấn Grid Strategies, cho biết một cách tiếp cận tốt hơn là các nhà vận hành lưới điện phải lập kế hoạch nâng cấp hệ thống truyền tải mang lại lợi ích chung và phân bổ chi phí cho nhiều nhà cung cấp và người sử dụng, thay vì để các nhà phát triển riêng lẻ sửa chữa lưới điện từng chút một.

Tuy nhiên, rất ít người chọn cách tiếp cận này, vì công ty cấp điện, quan chức nhà nước và doanh nghiệp thường tranh cãi gay gắt về việc liệu các đường dây mới có cần thiết hay không - và ai sẽ chịu chi phí.

Aubrey Johnson, Phó chủ tịch hoạch định hệ thống của MISO, cho biết: “Phần khó nhất không phải là kỹ thuật, mà là tìm ra ai sẽ trả tiền cho nó".

Nếu Mỹ không thể khắc phục các vấn đề về lưới điện, nước này có thể gặp khó khăn trong việc giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu.