Cuốn tiểu sử Titan: Gia tộc Rockefeller của Ron Chernow dày hơn 1.000 trang hé lộ những bí ẩn về cuộc đời của ông vua dầu mỏ John D. Rockefeller.
Qua đó, nó đưa chúng ta đến thời điểm khi chủ nghĩa tư bản công nghiệp vẫn còn nguyên sơ và mới lạ ở Mỹ và cách nó vận hành trong một chặng đường dài lịch sử.
Được sự đồng ý của Alpha Books, Zing trích đăng một phần nội dung sách.
Vào đầu những năm 1900, trước sức ép của Tổng thống Mỹ Theodore Roosevelt, công ty Standard Oil và John D. Rockefeller vướng vào một cuộc điều tra chống tờ-rớt (trust) liên quan đến vấn đề độc quyền. Đến khi chính quyền Roosevelt hoàn thành quy trình vụ kiện của mình, Rockefeller đã không bén mảng tới số 26 Broadway (trụ sở Standard Oil) trong nhiều năm.
Ngay cả trước khi chính quyền liên bang đệ đơn cáo buộc chính thức đối với Standard Oil, một cơn bùng phát các vụ kiện tiểu bang đã nổ ra, trong đó xông xáo nhất là bang Missouri, nơi Herbert S. Hadley được bầu làm Tổng chưởng lý vào năm 1905. Là một luật sư truy tố cách tân ở thành phố Kansas, ông đã tạo nên danh tiếng trong cuộc chiến đấu với tham nhũng.
Ngay khi trở thành Tổng chưởng lý, ông ta bắt đầu chứng minh rằng cả Waters-Pierce và Republic Oil là những công ty marketing bí mật của Standard Oil vốn đã cố định giá cả và chia tách tiểu bang thành các khu vực buôn bán độc quyền với Standard Oil ở Indiana. Trong trát hầu tòa gửi đến các giám đốc điều hành Standardở Manhattan, người của Hadley đã chứng tỏ họ là những kẻ táo bạo nhanh nhẹn.[...]
 |
| Trong suốt nhiều năm liền, John D. Rockefeller sống khép kín và lẩn trốn cánh báo chí. |
Ngay cả với những màn nhào lộn như vậy, tay chân của Hadley vẫn không thể đuổi kịp Rockefeller, và báo chí đã tham gia vào cuộc truy nã mang tầm quốc gia này. Truy tìm trong mớ hỗn độn những tin đồn, các phóng viên đã sai lầm khi xác định người khổng lồ trên du thuyền của Henry Rogers, neo đậu ở Puerto Rico, hoặc trong một nơi ẩn náu với Flagler ở Key West.
Khi ông lẩn tránh, đi từ điền trang này đến điền trang khác, Rockefeller đã bị biến thành một kẻ trốn chạy với cuộc sống đê hèn. Sau đó, nơi ở của ông đã bị người giao pho mát tiết lộ. Mỗi ngày tại Pocantico, Rockefeller đều nhận được một lô hàng pho mát yêu thích trên tuyến Trung tâm New York.
Một ngày nọ, một tài xế lái thuê địa phương, Henry Cooge, thông báo với báo chí rằng những miếng pho mát đáng ngờ đã được đưa vào Pocantico một lần nữa. "Những miếng pho mát đó,” ông ta nói, “tôi có thể nhận ra bất kể nơi đâu, bất kể ngày đêm… Theo tôi, Rockefeller đang ở đâu đó trên điền trang của ông ta."
Đánh hơi của Cooge đúng: Rockefeller đã rút về Pocantico, biến nó thành pháo đài của mình, với bốn bề được phòng vệ bởi các vệ sỹ. Làn sóng những người giao trát hầu tòa chống lại thành lũy này cũng chẳng hề hấn gì với nó.
"Hết lần này đến lần khác," một tờ báo viết, "những người giao trát tòa án cải trang khác nhau đã thành công khi vượt qua các bờ rào, nhưng họ không thể xâm nhập qua lớp bảo vệ bên trong của các trinh sát. Khi bị phát hiện, họ bị xử lý mạnh tay và bị tay sai của ông vua dầu mỏ tống cổ nhanh chóng".
Sợ rằng điện thoại của mình đang bị nghe lén, Rockefeller đã khuyên Cettie không gọi cho ông. Ông cũng khuyên thư ký của mình tại số 26 Broadway chuyển thư cho ông trong các phong bì đơn giản không ghi địa chỉ người gửi.
Vào thời điểm thuận lợi, thông qua lối cửa sau, Rockefeller đã lẩn trốn bằng thuyền từ Tarrytown tới Golf House ở Lakewood, nơi ông thiết lập các điều kiện tương đương với một nhà tù an ninh tối đa. Ban đêm, đèn pha chiếu vào những người tiếp cận điền trang vào ban đêm, và toa xe vận chuyển hàng được lục soát kỹ lưỡng, e sợ rằng chúng che giấu bầy tôi của pháp luật ẩn trốn.
Khi Abby sinh John D. Rockefeller III vào tháng 3 năm 1906, các tờ báo rất hả hê vì các tay sai quấy phá của Hadley nên Rockefeller không thể thăm cháu trai đầu tiên của ông mang họ Rockefeller. Tờ World ở New York chế giễu ông với tiêu đề: "Cháu trai mới sinh của John D. Rockefeller và ông, bị nhốt trong pháo đài Lakewood, chỉ có thể bày tỏ sự vui mừng qua điện thoại".
Người lẩn tránh tinh ranh này đã kêu gọi người thân giữ bí mật nơi ở của ông. Ông khuyên em rể William Rudd: "Một cách kín đáo, anh không muốn để người khác biết anh đang ở đâu. Điều đó giúp anh giảm nhiều phiền toái. Thư từ của anh đã giảm xuống 50- 70% từ mùa thu. Anh nói điều này bởi vì một số người tò mò có thể hỏi em rằng liệu em có nghe gì về anh hoặc có đang viết thư cho anh hay không. Anh không muốn cho ai biết ngay lúc này hay bất cứ lúc nào khác".
 |
| Cuốn sách Titan: Gia tộc Rockefeller của Ron Chernow tiết lộ nhiều bí ẩn về ông vua dầu mỏ Rockefeller. Ảnh: Alpha Books. |
Trong lần làm chứng đầu tiên ở New York, Hadley đã thất bại trong việc đưa Rockefeller ra tòa, nhưng sự bám đuổi đầy nhục nhã đã để lại ấn tượng về ông. Sau khi Hadley trở lại Missouri, Rockefeller hỏi Archbold: "Liệu chúng ta có thể giải quyết các vụ kiện ở Missouri mà không cần kiện tụng hay dính líu đến rắc rối nữa không? Tôi chưa chuẩn bị lời khai, nhưng tôi cho rằng chúng ta cần suy xét cẩn thận".
