 |
| Một khu vực đổ nát nằm trong "đường vàng" tại Gaza. Ảnh: Reuters. |
Mỹ đang chuẩn bị cho kế hoạch tạo lập một “vùng xanh” với nhiều hoạt động tái thiết, trong khi “vùng đỏ” sẽ tiếp tục ở trong tình trạng đổ nát. "Vùng xanh" nằm ở phía đông Gaza, "vùng đỏ" nằm ở phía tây, hai vùng phân chia ranh giới theo “đường vàng” hiện do Israel kiểm soát.
Một quan chức Mỹ giấu tên chia sẻ với Guardian: “Mục tiêu cuối cùng vẫn là thống nhất Gaza, nhưng điều đó mang nhiều tính lý tưởng, sẽ cần rất nhiều thời gian và không phải mục tiêu dễ dàng đạt được”.
Kế hoạch về "vùng xanh" của Mỹ ngay lập tức đặt ra nhiều câu hỏi về cam kết của Washington đối với mục tiêu biến lệnh ngừng bắn trở thành một giải pháp hòa bình bền vững, đồng thời để Palestine có quyền tự trị trên toàn Gaza.
Trong nhiều tuần qua, các đề xuất về tương lai của Gaza liên tục thay đổi. Nếu không có giải pháp khả thi cho lực lượng gìn giữ hòa bình quốc tế, Gaza có nguy cơ rơi vào khoảng trống kéo dài của tình trạng "không chiến tranh, nhưng cũng không hòa bình" sau 2 năm xung đột.
Lực lượng ổn định quốc tế (ISF) hiện là trụ cột trong “kế hoạch hòa bình 20 điểm” của ông Trump tại Gaza. Mỹ kỳ vọng Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc sẽ thông qua nghị quyết chính thức trao nhiệm vụ cho ISF vào đầu tuần tới.
Quan chức Mỹ giấu tên chia sẻ thêm với Guardian: “Theo trình tự, phải có nghị quyết trước, bởi không quốc gia nào muốn cam kết quân số đóng góp khi chưa thấy văn bản chính thức cuối cùng được thông qua”.
Ông Trump hiện được cho là không muốn đưa binh sĩ Mỹ vào Gaza hoặc tài trợ cho hoạt động tái thiết.
Kế hoạch hòa bình 20 điểm của ông Trump hướng tới việc giải giáp các phe phái vũ trang, rút quân lính Israel khỏi “vành đai an ninh” đặt bên trong lãnh thổ Palestine, để tạo điều kiện cho hoạt động tái thiết tại Gaza.
Nhu cầu tái thiết ở Gaza hiện rất cấp bách. Hơn 80% công trình tại Gaza đã bị phá hủy hoặc hư hại nặng nề, bao gồm cả các trường học và bệnh viện.
Dù lệnh ngừng bắn đã kéo dài hơn một tháng, Israel vẫn hạn chế việc vận chuyển hàng viện trợ vào Gaza. Hơn 2 triệu người Palestine sống trong “vùng đỏ” đang chờ đợi hàng viện trợ thiết yếu. Hàng trăm nghìn người đang phải sống trong cảnh thiếu nước sạch.
 |
| Một binh sĩ Israel tại điểm gác thuộc "đường vàng" ở phía đông Gaza. Ảnh: Reuters. |
Đầu tháng này, Bộ Tư lệnh Trung ương Mỹ (Centcom) đã soạn thảo kế hoạch cho lực lượng ổn định quốc tế. Cụ thể, binh sĩ được cử đến từ các quốc gia châu Âu như Anh, Pháp và Đức sẽ làm nòng cốt của ISF. Các tài liệu cho thấy Anh có thể đóng góp tới 1.500 binh sĩ, Pháp góp khoảng 1.000 quân.
Mỹ cũng kỳ vọng Đức, Hà Lan và một số nước Bắc Âu sẽ hỗ trợ việc vận hành các bệnh viện dã chiến, hoạt động hậu cần và tình báo. Dự kiến hoạt động của ISF sẽ giới hạn trong “vùng xanh”. Việc triển khai lực lượng ISF có thể bắt đầu từ vài trăm binh sĩ, sau đó tăng dần lên tới 20.000 quân.
ISF sẽ không hoạt động ở phía tây “đường vàng”, nơi Hamas đang dần tái lập quyền kiểm soát. Binh sĩ quốc tế cũng sẽ được bố trí tại các trạm kiểm soát cùng quân đội Israel.
Đây là một nhiệm vụ khiến giới quan sát lo ngại vì nguy cơ khiến ISF bị cuốn vào những đụng độ giữa Israel và Hamas. Israel sẽ chỉ rút quân sau khi lực lượng an ninh quốc tế được thiết lập ổn định, hiện không có thời hạn cụ thể cho việc Israel rút quân.
Dù vậy, xung quanh kế hoạch này, giới quan sát đánh giá có nhiều điểm bất khả thi, bởi các quốc gia châu Âu khó lòng chấp nhận rủi ro trong việc điều quân tới Gaza.
Vấn đề Trung Đông
Mục Thế giới giới thiệu cuốn sách "Châu Phi - Trung Đông: Những vấn đề chính trị và kinh tế nổi bật". Cuốn sách giới thiệu cuộc cải cách thể chế chính trị và kinh tế ở châu Phi và Trung Đông từ sau Chiến tranh Lạnh đến nay. Cuốn sách bao trùm nhiều vấn đề về sắc tộc, khả năng giải quyết mâu thuẫn sắc tộc, tôn giáo, chính sách của các nước lớn, dầu mỏ, khí đốt ở hai khu vực này...
