Ngày 16/8, Hạ nghị sĩ Liz Cheney của đảng Cộng hòa đã thất bại trước đối thủ Harriet Hageman - người được cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump ủng hộ - trong cuộc bầu cử sơ bộ tại bang Wyoming. Với kết quả này, bà là thành viên gia tộc Cheney đầu tiên trong lịch sử thất cử tại bang có truyền thống bảo thủ hàng đầu nước Mỹ.
“Lời đầu tiên, tôi muốn gửi lời cảm ơn đặc biệt tới mọi thành viên trong đội ngũ của mình - những người đang ở đây - và nói với các bạn rằng công việc của chúng ta vẫn chưa kết thúc”, bà Cheney nói trong diễn văn thừa nhận thất bại, theo AFP.
Là con gái của cựu Phó tổng thống Dick Cheney, bà Cheney từng được coi là bộ mặt của phe bảo thủ Mỹ: Ủng hộ giảm thuế, quyền sở hữu súng đạn hay hạn chế vai trò chính phủ.
Tuy nhiên, sự nổi lên của ông Trump đã khiến bà trở thành nhân vật bị ruồng bỏ ngay trong đảng của mình. Việc không chấp nhận các tuyên bố chỉ trích cuộc bầu cử năm 2020 của ông Trump đã khiến bà mất ghế trong đội ngũ lãnh đạo đảng Cộng hòa.
Bà cũng là một trong 10 hạ nghị sĩ đảng này bỏ phiếu luận tội ông Trump liên quan tới vụ bạo loạn ngày 6/1/2021 ở Điện Capitol. Trong 10 người này, chỉ có hai nghị sĩ có thể tiếp tục tham gia cuộc đua vào tháng 11 sắp tới.
Mục tiêu tương lai
Tuy thất bại, bà Cheney chưa loại bỏ khả năng tham gia vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2024 - dù là đối đầu trực tiếp với ông Trump trong vòng bầu cử sơ bộ của đảng Cộng hòa hay chạy đua với tư cách ứng viên độc lập.
Trong bài phát biểu thừa nhận thất bại ở ngoại ô Jackson - một thị trấn nhỏ ở bang Wyoming - bà Cheney dường như hướng đến một bức tranh lớn hơn.
“Kể từ ngày 6/1/2021, tôi đã nói rằng bản thân sẽ làm mọi điều cần thiết để đảm bảo Donald Trump không bao giờ có thể quay lại gần Phòng Bầu dục (trong Nhà Trắng)”, bà nói.
 |
| Bà Cheney và ông Trump năm 2017, khi hai chính trị gia chưa mâu thuẫn. Ảnh: AP. |
Dù bị Tổng thống Joe Biden đánh bại trong cuộc bầu cử năm 2020, ông Trump vẫn có tầm ảnh hưởng đáng kể trong đảng Cộng hòa.
“Họ cho rằng vụ việc ngày 6/1/2021 không phải là vấn đề trong cuộc bầu cử năm 2022”, nhà bình luận chính trị bảo thủ Bill Kristol viết trên Twitter trước các cuộc bầu cử sơ bộ. “Tuy vậy, trên thực tế, đây là thời khắc mang tính quyết định với đất nước. Bà Liz Cheney coi đây là điều nghiêm túc. Chúng ta đều nên vậy”.
Bên cạnh bà Cheney, chỉ có Hạ nghị sĩ Adam Kinzinger của bang Illinois tham gia vào cuộc “nổi dậy” khi đồng ý làm thành viên của ủy ban điều tra vụ việc 6/1 của Hạ viện Mỹ. Dù vậy, ông Kinzinger quyết định từ chức, thay vì cố gắng chiến đấu để được bầu lại.
Hai nghị sĩ này bị các đảng viên Cộng hòa khác, những người thậm chí có quan điểm kém bảo thủ hơn theo hồ sơ bỏ phiếu tại Quốc hội, gọi là “RINO” - viết tắt của thuật ngữ “đảng viên Cộng hòa chỉ trên danh nghĩa”.
Nhiều nghị sĩ Cộng hòa đã tìm cách cân bằng giữa việc chỉ trích ông Trump và không chọc giận vị cựu tổng thống. Dù vậy, đây không phải cách thức mà bà Cheney lựa chọn.
“Tổng thống Mỹ đã triệu tập đám đông và châm ngòi cho vụ tấn công”, bà cáo buộc.
Ứng viên đặc biệt
Bà Cheney đến từ một gia đình chính trị nổi danh tại bang Wyoming vốn nổi tiếng bảo thủ. Ông Dick Cheney - cha của bà - từng ngồi trên chính chiếc ghế nghị sĩ mà bà đang nắm giữ từ năm 1979 đến năm 1989. Sau đó, ông trở thành bộ trưởng Quốc phòng, rồi phó tổng thống Mỹ.
Sau khi tốt nghiệp trường luật tại Đại học Chicago, bà Cheney làm việc cho Tập đoàn Tài chính Quốc tế (IFC) và Bộ Ngoại giao Mỹ. Năm 2014, bà từng thử ra tranh cử ghế thượng nghị sĩ, nhưng sớm từ bỏ.
 |
| Một cuộc biểu tình phản đối bà Cheney tại Wyoming năm 2021. Ảnh: AP. |
Hai năm sau, bà giành được chiếc ghế duy nhất đại diện cho bang Wyoming tại Hạ viện Mỹ. Bà dễ dàng tái cử các năm 2018 và 2020 khi đánh bại ứng viên đảng Dân chủ tới hơn 40 điểm phần trăm.
Tuy vậy, đến năm 2022, bà không thể duy trì đà thành công của mình. Ứng viên Hageman đối địch đã tấn công bà khi cho rằng vị nghị sĩ đã “đóng vai trò chủ chốt trong ủy ban 6/1/2021, vốn không hợp pháp và được lập nên để hướng sự chú ý của người dân khỏi hồ sơ tồi tệ của Tổng thống Biden”, thay vì đấu tranh cho người dân.
Trong khi đó, bà Cheney coi chiến dịch của mình là cuộc chiến để cứu đảng Cộng hòa khỏi các lực lượng “vi hiến” theo “chủ nghĩa Trump”.
Tuy nhiên, bà dường như phải tổ chức một chiến dịch vận động tranh cử “trong bóng tối” và không thể tổ chức một sự kiện trước công chúng nào. Đảng bộ Cộng hòa tại Wyoming đã từ chối công nhận bà là một thành viên từ tháng 11/2021, sau khi nghị sĩ này bỏ phiếu luận tội ông Trump.
Bà thậm chí lảng tránh truyền thông vào ngày bầu cử. Thay vì đến điểm bỏ phiếu tại địa phương, bà tham gia bỏ phiếu ở một địa điểm gần thị trấn Jackson.
“Bà Liz đại diện cho các cử tri mà bà ấy nghĩ đến - đây không phải là các cử tri tại Wyoming”, bà Mary Martin, lãnh đạo đảng Cộng hòa tại hạt Teton - một trong chỉ hai hạt mà bà Cheney giành chiến thắng trong cuộc bầu cử hôm 16/8 - nói với AFP.
