Dù tăng trưởng 2 con số nhưng thương mại điện tử (TMĐT) Việt Nam không nằm ngoài vùng ảnh hưởng của các thách thức về kinh tế trong khu vực và toàn cầu. Điều này buộc các sàn TMĐT tiếp tục đẩy mạnh chiến lược nhằm duy trì vị thế, kinh doanh hiệu quả và bền vững.
Những cơn gió ngược
Báo cáo “Toàn cảnh thị trường sàn bán lẻ trực tuyến 2023” cho biết doanh thu trên 5 sàn TMĐT (Shopee, Lazada, Tiki, Sendo, TikTok Shop) năm vừa qua đạt 232.134 tỷ đồng, tăng trưởng hơn 53% so với 2022. TMĐT tiếp tục được đánh giá là gam màu sáng với mức tăng trưởng vượt trội và diễn biến sôi động, đóng góp tích cực cho nền kinh tế số của đất nước.
 |
| Tăng trưởng doanh thu TMĐT Việt Nam giai đoạn 2021-2023. Ảnh: Metric. |
Dù vậy, TMĐT không miễn nhiễm trước cơn “ốm sốt” của nền kinh tế toàn cầu. Bất chấp tổng giá trị giao dịch hàng hóa liên tục phá đỉnh cũ, ngành TMĐT vẫn diễn ra làn sóng sa thải như nhiều doanh nghiệp công nghệ khác. Năm 2023, hầu hết nền tảng TMĐT trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương đều giảm quy mô nhân sự, thậm chí vẫn tiếp diễn vào đầu năm 2024.
Hành động này là cách các doanh nghiệp tìm điểm cân bằng trước sức ép từ cả bên trong và bên ngoài. Một mặt, sau hơn một thập kỷ miệt mài “đốt tiền”, những “tay chơi” TMĐT trên thị trường đều chịu áp lực tối ưu chi phí, kiếm lợi nhuận, đặc biệt trong bối cảnh dòng vốn đầu tư không còn dễ dãi và dồi dào. Mặt khác, cùng lúc đó, các nền tảng này vẫn phải gia tăng năng lực cạnh tranh trước sự thay đổi nhanh chóng của xu hướng công nghệ và mua sắm mới.
Dự đoán từ giới phân tích, năm nay tiếp tục diễn ra nhiều sóng gió với nền kinh tế nói chung và TMĐT nói riêng. Tại Việt Nam, nếu “miếng bánh” thị phần đã dần được định hình, các sàn TMĐT vẫn cần tiếp tục đẩy mạnh chiến lược nhằm duy trì vị thế, kinh doanh hiệu quả và bền vững.
Chiến lược thay đổi
Bên cạnh những điều chỉnh về cơ cấu nhân sự, từ năm 2023 đến nay, các sàn TMĐT cũng cho thấy nỗ lực thay đổi chiến lược kinh doanh.
Từ nửa cuối năm 2023, một số sàn đã thay đổi bộ nhận diện thương hiệu, bao gồm cả logo và tagline, đồng thời dồn lực cho mô hình 3P. Một số sàn khác chuyển hướng mạnh tay đầu tư phát triển mô hình livestream bán hàng. Đồng thời, các chính sách hoàn trả hàng cũng thay đổi đáng kể.
Lazada - một trong những “tay chơi” nổi danh thị trường - cũng đang có những tính toán mới sau hơn một thập kỷ hiện diện tại Việt Nam. Là doanh nghiệp góp phần quan trọng vào công cuộc khai mở và định hình nên thị trường TMĐT đầy tiềm năng tại Việt Nam, Lazada đã xây dựng được vị thế nhất định trong lòng người tiêu dùng với mô hình gian hàng chính hãng (LazMall) tập trung đông đảo các thương hiệu uy tín từ trong nước đến quốc tế. Một số thương hiệu chỉ xuất hiện độc quyền trên Lazada.
Hiện nay, nền tảng này đã đưa ra những chiến lược then chốt để mở rộng miếng bánh thị phần, rõ rệt nhất ở việc ứng dụng công nghệ thông minh để hỗ trợ trải nghiệm cho cả người mua và người bán trên sàn.
Từ phía nhà bán hàng, Lazada sử dụng công nghệ sáng tạo nội dung có thể được tối ưu hóa SEO, giúp gian hàng có thể tiếp cận được với khách hàng tốt hơn thông qua tính năng tạo thông tin sản phẩm bằng AI.
Ông Nguyễn Trung Kiên - nhà bán hàng trên Lazada - cho biết:“Bạn chỉ cần cung cấp một số thông tin cơ bản như một tấm hình, tên đầy đủ sản phẩm, ngay lập tức AI của sàn TMĐT sẽ dễ dàng tạo ra cho bạn một listing sản phẩm đầy đủ mọi thông tin giúp tiết kiệm đến 80% thời lượng so với đăng một sản phẩm thông thường, từ đó tăng trải nghiệm bán hàng của seller. Theo kinh nghiệm, những sản phẩm được hỗ trợ đăng lên từ AI sẽ đang được đề xuất tìm kiếm hơn, cho ra kết quả với người tiêu dùng gia tăng tỷ lệ truy cập và doanh số”.
 |
| Tính năng mới của Lazada giúp nhà bán tiết kiệm đến 80% thời lượng khi đăng tải thông tin sản phẩm so với cách thông thường. |
Đối với người tiêu dùng, bên cạnh loạt ứng dụng đã được nền tảng này giới thiệu trước đây, Lazada cũng triển khai thêm nhiều tính năng có ứng dụng trí tuệ nhân tạo AI, đơn cử tính năng đề xuất điểm nổi bật của sản phẩm. Đây là tính năng được tạo ra để hỗ trợ người dùng có thể nhanh chóng nắm bắt các thông tin cốt lõi về sản phẩm ngay lần xem đầu tiên và giúp gia tăng sự tin tưởng vào chất lượng sản phẩm - vốn được xem là yếu tố then chốt khi đưa ra quyết định mua sắm của người dùng trên TMĐT.
  |
Theo chia sẻ từ đại diện Lazada, tính năng AI đang được ứng dụng cho khoảng 6,7 triệu sản phẩm trên sàn. |
Việc tập trung vào công nghệ gia tăng trải nghiệm được nhận định là con đường bền vững giúp Lazada giữ chân cả người bán và người mua, thiết lập thế cân bằng trong hệ sinh thái TMĐT, thay vì chỉ tập trung vào giảm giá, free-shipping.
Năm nay tiếp tục được dự báo là năm bùng nổ của thị trường TMĐT. Dù có hướng đi khác nhau, các sàn TMĐT đều đang cho thấy những nỗ lực cải tiến không ngừng để vượt qua các thách thức chung của thị trường, đồng thời nắm bắt cơ hội tăng trưởng mới.
