 |
Trong nhiều năm, các nhà chức trách trên hòn đảo nhỏ Jersey ở eo biển Manche đã cố gắng xóa nhòa hình ảnh của một thiên đường thuế cho giới siêu giàu, đồng thời quảng bá nơi đây như một trung tâm tài chính được quản lý tốt và tuân thủ pháp luật, theo Wall Street Journal.
Sự lột xác đó đã giúp khu vực này thu hút thêm hàng tỷ USD dịch chuyển từ những thiên đường nổi tiếng nhưng đầy tai tiếng khác như Quần đảo Virgin thuộc Anh và Quần đảo Cayman.
Trong số đó có nhà tài phiệt Nga Roman Abramovich, người đã tập trung nhiều tài sản của mình ở đây. Vị tỷ phú được cấp quyền cư trú tại hòn đảo này, và một số cố vấn thân cận nhất của ông cũng đã sống ở đây.
Sức hấp dẫn của Jersey
Giờ đây, giới chức của Jersey lại đang gặp khó khăn với một trong những khách hàng nổi tiếng nhất của họ. Tháng trước, họ đã đóng băng khối tài sản hơn 7 tỷ USD mà họ cho là có liên quan đến ông Abramovich, giữa lúc các nước phương Tây đang áp đặt nhiều lệnh trừng lên giới tài phiệt Nga.
Theo nguồn tin thân cận, giới chức Jersey cũng đã mở một cuộc điều tra sơ bộ trên phạm vi rộng về cách ông Abramovich mua lại các công ty dầu mỏ vào những năm 1990 ở Nga thời hậu Xô Viết. Cuộc điều tra cũng đang xem xét liệu một trong những đối tác kinh doanh đã giúp vị tỷ phú cố gắng né lệnh trừng phạt của Anh hay không.
Cuộc điều tra Jersey đang ở giai đoạn đầu. Các nhà chức trách vẫn chưa buộc tội bất kỳ ai về hành vi sai trái.
Nằm ngay ngoài khơi bờ biển phía bắc của Pháp, Jersey là một hòn đảo tự quản và có nguyên thủ quốc gia là nữ hoàng Anh. Hòn đảo này được cho là có phong cảnh đẹp như tranh vẽ và nổi tiếng với mức thuế thấp.
 |
| Jersey nổi tiếng với mức thuế thấp. Ảnh: Wall Street Journal. |
Nhiều người đã ngạc nhiên trước quy mô khối tài sản của ông Abramovich ở Jersey, khiến chính quyền hòn đảo phải biện hộ cho những ưu đãi trước đó dành cho vị tỷ phú Nga.
Ian Gorst, người đứng đầu cơ quan đối ngoại của Jersey, cho rằng vào thời điểm trước khi các quyết định trừng phạt được đưa ra, các cá nhân và nhà tài phiệt Nga cũng đang đầu tư và được cấp quyền cư trú trên khắp châu Âu, giống như tại hòn đảo này.
Vai trò quan trọng của lĩnh vực tài chính trong nền kinh tế Jersey bắt nguồn từ một sự kiện vào thế kỷ 13, khi hòn đảo này cam kết trung thành với chế độ quân chủ Anh, nhưng không được chính thức hợp nhất vào Vương quốc Anh. Điều đó giúp hòn đảo tự do đặt ra các quy tắc của riêng mình, trong khi được hưởng lợi từ việc tiếp cận với Anh.
Nền kinh tế chủ yếu phụ thuộc vào nông nghiệp của hòn đảo này đã thu hút tài chính từ những năm 1970, khi người Anh và nhiều người khác bắt đầu gửi tài sản ở đây để tránh thuế cao hơn trong đất liền. Lĩnh vực tài chính của hòn đảo hiện chiếm 40% nền kinh tế.
Khi các quy tắc tránh thuế của Anh và châu Âu được thắt chặt, Jersey phải tìm kiếm khách hàng ở xa hơn. Và ông Abramovich đã trở thành một trong những khách hàng lớn nhất mà hòn đảo này nhắm được.
Nhà tài phiệt Abramovich đã thâu tóm công ty dầu khí Sibneft vào những năm 1990, sau khi mua lại doanh nghiệp này trong một quá trình tư nhân hóa gây tranh cãi. Năm 2005, ông Abramovich bán cổ phần của mình tại Sibneft cho công ty khí đốt nhà nước Nga Gazprom với giá hơn 13 tỷ USD.
Năm 2001, một công ty đầu tư có tên Millhouse Capital được thành lập để quản lý các khoản đầu tư của ông Abramovich, khi vị tỷ phú bắt đầu mở rộng đầu tư trên toàn cầu.
Theo nguồn tin, vào cuối những năm 1990, ông Abramovich đã giữ tài sản của bản thân và gia đình tại một quỹ ở Liechtenstein, sau đó thông qua một quỹ tín thác của Cyprus.
Ngoài mức thuế thấp, Jersey còn hấp dẫn các nhà đầu tư vì được quản lý tốt và sự gần gũi với Anh. Điều đó khiến việc đầu tư vào các công ty phương Tây qua hòn đảo này trở nên dễ dàng hơn mà không gây lo ngại cho các đối tác.
Millhouse Capital thành lập văn phòng tại Jersey vào năm 2016, và một số công ty liên kết với ông Abramovich đã chuyển đến Jersey từ Quần đảo Virgin thuộc Anh trong những tháng tiếp theo.
Theo những nguồn tin thân cận, tài sản của ông Abramovich được kiểm tra nghiêm ngặt ở Jersey, và ông không bị bất kỳ lệnh trừng phạt nào sau đó.
Siết chặt quy định
Năm 2018, chính quyền Jersey đề nghị cấp cho ông Abramovich cư trú trên đảo, từ đó gây xôn xao với một số người dân địa phương. Cuối cùng, ông Abramovich đã không cư trú tại đây.
Eugene Tenenbaum, một kế toán người Canada thân cận với ông Abramovich, đã định cư tại Jersey. Nhiều nguồn tin cho biết một văn phòng nhỏ trên đảo đã quản lý các khoản đầu tư của ông Abramovich. Các công ty nắm giữ tài sản, máy bay trực thăng và du thuyền sang trọng của ông Abramovich cũng được đăng ký tại Jersey.
 |
| Jersey đã đóng băng khoảng 7 tỷ USD của ông Abramovich. Ảnh: Reuters. |
Chính quyền Jersey đã tuân thủ các quy tắc trừng phạt của Vương quốc Anh. Ngay sau khi Nga phát động “chiến dịch quân sự” tại Ukraine, Anh đã trừng phạt ông Abramovich vì cho rằng ông có mối liên hệ với Điện Kremlin. Ông Tenenbaum cũng bị xử phạt. Jersey cũng có động thái tương tự sau đó và đóng băng tài sản liên quan đến các doanh nhân Nga.
Một giao dịch sau “chiến dịch quân sự” của Nga đã thu hút sự chú ý của các nhà chức trách và là một phần của cuộc điều tra hiện được tiến hành về khả năng né lệnh trừng phạt.
Ngay sau khi chiến sự tại Ukraine bắt đầu, các hồ sơ của Anh cho thấy ông Tenenbaum đã mua lại Ervington Investments, một kênh đầu tư từng có liên hệ với ông Abramovich, thông qua Heathville Investments - một công ty đăng ký tại Jersey. Chính phủ Anh sau đó cho biết ông Tenenbaum không còn quyền sở hữu của Ervington.
Ông Tenenbaum khẳng định việc mua bán chưa bao giờ hoàn tất và phủ nhận việc nắm giữ tài sản thuộc sở hữu của ông Abramovich.
Theo ông Gorst, việc thực thi pháp luật mạnh mẽ sẽ bảo vệ danh tiếng của Jersey.
“Bạn chỉ đơn giản là đảm bảo có quy trình thích hợp để đối phó với những gì bạn phát hiện ra là hoạt động phạm pháp”, ông nói.
