Không như những VĐV khác, Xuân Vinh đến với thể thao khá muộn nhưng lại có bảng thành tích rất đáng nể. Thi đấu ở môn đòi hỏi sự chính xác cao, tỉ mỉ như bắn súng nhưng Xuân Vinh lại bị cận nặng. Anh khắc phục điều này bằng cách đeo kính thường xuyên trong tập luyện, thi đấu. Với đôi mắt không thật sự hoàn hảo nhưng Xuân Vinh liên tiếp đem vinh quang về cho bắn súng Việt Nam.
 |
| Xuân Vinh gần như không có đối thủ tại khu vực ở nội dung súng ngắn hơi 10m. |
Hoàng Xuân Vinh không phải là con nhà nòi cũng như có sức khỏe hoàn hảo để đi theo thể thao. Bố anh là bộ đội Quảng Trị tập kết, mẹ anh là công nhân. Mẹ của anh mất khi Xuân Vinh mới 3 tuổi. Sống trong cảnh gian khó, Hoàng Xuân Vinh không có được sức khỏe hoàn hảo. Đến hết cấp 3, anh chỉ cao được cỡ 1m60.
Học hết cấp 3, Hoàng Xuân Vinh tình nguyện nhập ngũ. Anh vào trường sĩ quan công binh ở Sông Bé (cũ) sau đó học tiếp ở trường Sĩ quan lục quân 2. Năm 1994 sau khi tốt nghiệp, Xuân Vinh về công tác tại Hà Tây và bắt đầu làm quen với môn bắn súng khi đã 20 tuổi.
Đến năm 1998, Xuân Vinh giành chiến tích đầu tiên khi đoạt quán quân giải bắn súng toàn quân. Hai năm sau đó, xạ thủ này đoạt HCV đồng thời phá kỷ lục quốc gia ở nội dung súng ngắn hơn 10m nam. Thành tích này chính là hành trang để Hoàng Xuân Vinh bước vào ĐTQG và liên tục đem về vinh quang cho bắn súng Việt Nam.
Kể từ khi đoạt HCV nội dung đồng đội tại SEA Games 21 đến nay không kỳ SEA Games nào Xuân Vinh không đoạt huy chương. Đặc biệt ở nội dung súng ngắn hơi 10m nam, Xuân Vinh không có đối thủ ở khu vực. Với 2 tấm HCV vừa giành được vào hôm nay 15/12, Xuân Vinh đã có 7 kỳ SEA Games liên tiếp đoạt huy chương, một kỷ lục.
Tại đấu trường châu lục và thế giới, Xuân Vinh cũng là lá cờ đầu của bắn súng Việt Nam. Anh cùng đồng đội đoạt HCĐ nội dung đồng đội tại Asiad 2006. Đến giải bắn súng vô địch châu Á 2012, Hoàng Xuân Vinh đã đoạt HCV nội dung súng ngắn hơn 10m cá nhân đồng thời cùng các xạ thủ khác đoạt HCV đồng đội. Đây là HCV đầu tiên của bắn súng Việt Nam tại đấu trường châu lục.
Tại Olympic 2012, Hoàng Xuân Vinh đã suýt đoạt HCĐ khi giành 658,5 điểm ở nội dung 50m súng ngắn tự do. Tuy nhiên, do thi đấu không tốt ở loạt bắn thứ 8, Xuân Vinh đã để thua xạ thủ Vương Trí Vĩ- người đọat HCĐ chỉ đúng 0,1 điểm. Đó thật sự là điều đáng tiếc cho Xuân Vinh.
Tuy nhiên tại giải bắn súng VĐTG diễn ra vào tháng 4 năm nay, Xuân Vinh đã vượt qua Vương Trí Vĩ ở nội dung 10m súng ngắn hơi nam với việc nhỉnh hơn 0,7 điểm để đoạt HCV quý giá cho bắn súng Việt Nam. Đây là thành tích nổi bật nhất của bắn súng Việt Nam.
Với những thành tích đã đạt được, Hoàng Xuân Vinh đã được phong hàm Đại tá quân đội nhân dân Việt Nam. Ở tuổi 39, Hoàng Xuân Vinh vẫn còn nhiều thời gian để đem về thêm những chiến tích mới cho bắn súng Việt Nam.
