Hiệu ứng domino của cú sốc giá dầu

Theo CNN, dầu diesel đóng vai trò quan trọng trong tiêu dùng. Bởi dầu diesel và những loại nhiên liệu liên quan khác - nhiên liệu máy bay, nhiên liệu hàng hải - giúp vận chuyển mọi thứ được trồng, chế biến và sản xuất trên toàn cầu.

"Dầu diesel cung cấp năng lượng cho vận tải đường bộ và là nguồn sức mạnh của toàn bộ nền kinh tế", ông Joseph Sykora - nhà phân tích tại Joseph Sykora - bình luận.

Vì thế, theo ông, giá dầu diesel có thể ảnh hưởng đến giá cả của mọi hàng hóa.

Dầu diesel đóng vai trò quan trọng trong hoạt động sản xuất và vận chuyển. Ảnh: Reuters.

Nhu cầu ít co giãn

Theo Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ, vào năm 2021, Mỹ tiêu thụ khoảng 128 triệu gallon (1 gallon tương đương 3,78 lít) dầu diesel mỗi ngày. Tuy nhiên, sản lượng, nhất là công suất lọc dầu, không theo kịp nhu cầu tăng vọt hậu Covid-19. Nguồn cung khan hiếm đã đẩy giá tăng phi mã.

Theo báo cáo lạm phát tháng 6 của Mỹ, nhóm năng lượng, bao gồm dầu diesel, đã tăng giá 75,8% so với cùng kỳ năm ngoái. Mức tăng thậm chí còn lớn hơn tốc độ 59,9% của giá xăng.

Dầu diesel cung cấp năng lượng cho vận tải đường bộ và là nguồn sức mạnh của toàn bộ nền kinh tế

Ông Joseph Sykora - nhà phân tích tại Joseph Sykora

Giá xăng dầu tại Mỹ đã điều chỉnh giảm trong những tuần qua. Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng đà giảm sẽ không kéo dài, nhất là khi mùa bão đang tới gần và Nga có khả năng cắt giảm xuất khẩu nhiên liệu sang Liên minh châu Âu (EU).

Trong khi đó, nhu cầu diesel ít co giãn hơn so với xăng. Theo ông Bill Fitzpatrick - giám đốc danh mục đầu tư tại Logan Capital Management, người tiêu dùng có thể giảm sử dụng ôtô khi giá xăng tăng cao. Nhưng các ngành công nghiệp không có nhiều lựa chọn thay thế dầu diesel.

"Mọi người đều đang gấp rút đi tìm giải pháp, nhưng chúng ta vẫn chưa có những công nghệ đột phá", ông Fitzpatrick nhận định.

"Chúng ta vẫn chưa thể dừng phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch", ông nói thêm.

Theo chuyên gia Sykora, xe điện có thể trở thành lựa chọn thay thế cho ôtô con. Tuy nhiên, những phương tiện vận tải có công suất lớn hơn như máy bay, tàu và xe tải chở hàng vẫn chưa thể áp dụng quá trình chuyển đổi năng lượng mới.

Hiệu ứng domino

Chi phí dầu diesel tăng cao khiến các chuỗi cung ứng lao đao. Mới đây, hãng bán lẻ Walmart cho biết sẽ phải bổ sung phụ phí nhiên liệu cho một số nhà cung cấp vào tháng tới.

Tác động đã lan đến giá của các mặt hàng được bày bán trong siêu thị, cửa hàng. Giới phân tích cho rằng đà tăng sẽ còn lớn hơn nữa.

"Về cơ bản, mọi mặt hàng được vận chuyển bằng xe tải sẽ bị ảnh hưởng", ông Michael Englund - nhà kinh tế trưởng tại Action Economics - cảnh báo.

Dầu diesel đắt hơn không chỉ làm tăng chi phí vận chuyển thực phẩm, mà còn tác động tới chi phí trồng trọt. Các chuyên gia ngành nông nghiệp cảnh báo tình trạng giá cao kéo dài có thể dẫn đến thiếu hụt nông sản.

Các ngành công nghiệp cũng phụ thuộc nhiều vào giao thông vận tải, bao gồm quá trình sản xuất, vận chuyển vật liệu xây dựng và vật tư.

Theo số liệu được Cục Thống kê Lao động Mỹ công bố hôm 13/7, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 6 của Mỹ đã tăng 9,1% so với cùng kỳ năm ngoái, đánh dấu mức cao nhất trong vòng 40 năm qua. Con số này cũng vượt xa dự báo trước đó của giới quan sát.

Phát biểu hôm 13/7, Tổng thống Mỹ Joe Biden cho rằng lạm phát trong tháng 6 ở mức "cao không thể chấp nhận nổi".

Báo cáo mới đây của FED nhận thấy "sự gia tăng đáng kể" của lạm phát trên toàn quốc. Giá của một số mặt hàng như gỗ xẻ và thép đã được điều chỉnh, nhưng giá thực phẩm, năng lượng và các hàng hóa khác vẫn tiếp tục đi lên.

Đáng nói, các doanh nghiệp tiết lộ có thể tiếp tục chuyển chi phí sang cho khách hàng. Đó là dấu hiệu cho thấy lạm phát sẽ còn tăng cao hơn nữa.

Các nhà phân tích cho rằng ngay cả một cuộc suy thoái cũng không thể ngăn được sức ép lên thị trường xăng dầu.

"Một cuộc suy thoái sẽ làm giảm nhu cầu, nhưng tôi không cho rằng giá sẽ giảm mạnh. Bởi năng lực sản xuất dư thừa vẫn không đủ để theo kịp nhu cầu tăng thêm", chuyên gia Fitzpatrick bình luận.

"Mọi người phàn nàn về giá dầu. Nhưng trong năm nay, tôi cho rằng vấn đề thực sự nằm ở dầu diesel", ông Tom Kloza - chuyên gia phân tích năng lượng tại OPIS - bình luận.