Hiện cảnh báo về khỏa thân, tình dục ở phim Việt là rất thiết thực

Từ ngày 20/5, theo thông tư 05/2023/TT-BVHTTDL, tất cả phim Việt gồm phim chiếu mạng, truyền hình, điện ảnh đều phải hiển thị cảnh báo các yếu tố bạo lực, khỏa thân, tình dục, ma túy, chất kích thích, chất gây nghiện, kinh dị, ngôn ngữ thô tục; hành vi nguy hiểm, dễ bắt chước…

Cụ thể, với phim chiếu rạp, cảnh báo phải hiển thị bằng chữ viết hoặc lời nói trước khi bắt đầu chiếu phim. Vị trí hiển thị cảnh báo ngay sát biểu tượng mức phân loại phim.

Đối với phim truyền hình hoặc chiếu mạng, nội dung cảnh báo phải hiển thị bằng chữ viết hoặc lời nói chậm nhất là 3 giây sau khi phim bắt đầu phát. Vị trí hiển thị cảnh báo ngay sát phía dưới biểu tượng phân loại phim và phải hiển thị tối đa 3 lần trong quá trình chiếu phim từ 20 phút trở lên.

Đây là lần đầu tiên Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa ra yêu cầu cụ thể với việc hiển thị cảnh báo trước và trong quá trình phổ biến phim. Theo giới làm phim, chuyên gia, quy định nói trên văn minh, thiết thực, nhằm mục đích bảo vệ khán giả xem phim, đặc biệt là đối tượng trẻ em trước những nội dung không phù hợp với độ tuổi.

Hiển thị cảnh báo phim là yêu cầu cấp thiết

Thời gian qua hàng loạt web-drama, phim ngắn có nội dung phản cảm, vô bổ như ngoại tình, đánh ghen, cuộc đời gái mại dâm, sugar baby… tràn ngập mạng xã hội YouTube, Facebook, TikTok.

Giới chuyên môn, công chúng lo ngại trước thực trạng phổ biến của phim chiếu mạng độc hại sẽ làm đảo lộn các hệ giá trị, văn hóa, thẩm mỹ của người Việt. Cơ quan ban ngành cũng đau đầu khi số lượng phim nói trên ngày càng tăng lên theo cấp số nhân và phát sinh các vấn đề khó kiểm soát.

Trong bối cảnh đó, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành thông tư 05/2023/TT-BVHTTDL quy định cụ thể tiêu chí phân loại phim và hiển thị cảnh báo có hiệu lực từ ngày 20/5. Đạo diễn Nguyễn Hữu Tuấn nhận định với Zing việc hiển thị cảnh báo các yếu tố bạo lực, khỏa thân, tình dục… trước và trong quá trình phổ biến phim là cấp thiết, hữu ích.

Cảnh 18+ giữa Minh Tú và Hà Việt Dũng trong phim Người tình. Ảnh: ĐPCC.

Theo ông Tuấn, trên thế giới, từ lâu, các nền tảng chiếu phim trực tuyến như Netflix hay kênh truyền hình quốc tế HBO, Disney đã thực hiện việc hiển thị cảnh báo trước khi bắt đầu chiếu. Với phim điện ảnh, nhà làm phim cũng hiển thị nội dung cảnh báo trước mỗi trailer.

“Từ đây, các nhà làm phim điện ảnh Việt sẽ có thêm nhiệm vụ là hiển thị nội dung cảnh báo về yếu tố bạo lực, khỏa thân, tình dục, ma túy, chất kích thích, chất gây nghiện, kinh dị, ngôn ngữ thô tục; hành vi nguy hiểm, dễ bắt chước… trước khi công chiếu. Tôi hoàn toàn ủng hộ quyết định này của Bộ Văn hóa. Các nhà làm phim khác cũng luôn nỗ lực để phân loại độ tuổi theo đúng Luật Điện ảnh”, đạo diễn chia sẻ.

Đạo diễn Nguyễn Hữu Tuấn đề xuất giới làm phim có thể thiết kế một đoạn mở đầu, vừa giới thiệu thương hiệu điện ảnh Việt, vừa dán nhãn phân loại độ tuổi, hiển thị cảnh báo. Điều này tạo ra sự chuyên nghiệp, tính hệ thống nói riêng cũng như độ nhận diện cho phim Việt nói chung.

Chung quan điểm, đạo diễn Lương Đình Dũng nói việc cấp thiết đưa ra các hiển thị cảnh báo cho phim điện ảnh nhằm mục đích bảo vệ trẻ em và các đối tượng khác dễ bị tổn thương trước nội dung không phù hợp hoặc có thể có tác động tiêu cực.

“Điện ảnh là loại hình tác động trực tiếp và mạnh mẽ tới nhận thức, đời sống của khán giả. Ở nhiều nước khác trên thế giới, Luật Điện ảnh còn khắt khe và chặt chẽ hơn nhưng vẫn không cản trở sự sáng tạo của giới làm phim. Quy định như một bản lề để đạo diễn, nhà sản xuất tạo ra những sản phẩm chất lượng, phù hợp văn hóa, xã hội và tác động tích cực tới người xem”, đạo diễn chia sẻ.

Nâng cao mức độ cảnh báo với phim chiếu mạng

Điểm đáng chú ý tại điều 4 của thông tư, đối với phim truyền hình hoặc chiếu mạng, nội dung cảnh báo phải được hiển thị tối đa 3 lần trong quá trình chiếu phim từ 20 phút trở lên. Việc nâng tần suất, mức độ cảnh báo thể hiện sự nỗ lực của cơ quan ban ngành trong việc bảo vệ khán giả, đặc biệt là trẻ em. Tuy nhiên, cũng không ít nhà làm phim lo ngại, điều này sẽ ảnh hưởng đến trải nghiệm xem phim của khán giả.

Phim ngắn, web-drama có nội dung độc hại tràn ngập mạng xã hội.

Về điều này, ông Nguyễn Phong Việt - người có nhiều năm truyền thông và quan sát thị trường điện ảnh - cho rằng yêu cầu này xuất phát từ việc nhà quản lý mong muốn khán giả truyền hình, phim chiếu mạng phải cảnh tỉnh hơn nữa đối với nội dung phim có yếu tố bạo lực, tình dục, gây nghiện.

“Với những khán giả lớn tuổi khi theo dõi phim truyền hình, chiếu mạng, việc hiển thị cảnh báo có thể chỉ cần xuất hiện một lần trước khi phim chiếu. Nhưng với đối tượng người xem là trẻ em, việc cảnh báo này phải xuất hiện nhiều lần trong một bộ phim để đánh đồng nhận thức. Trên thực tế, nhiều sự việc tiêu cực đã xảy đến khi trẻ em theo dõi, tiếp nhận các nội dung độc hại, phản cảm, không phù hợp lứa tuổi", ông Việt nói.

Theo ông Việt, việc hiển thị phân loại phim chỉ là bước đầu. Quan trọng nhất, cơ quan ban ngành cần nâng cao việc kiểm duyệt, giải quyết triệt để, nghiêm khắc đối với các phim ngắn, web-drama có nội dung phản cảm, vi phạm thuần phong mỹ tục, pháp luật.