Hành trình kiếm 5 tỷ USD trong 5 năm của nhà sáng lập Uber

Cách đây 5 năm, Travis Kalanick mở một startup có tên UberCab ở San Francisco (Mỹ). Ở thời điểm hiện tại, công ty của Kalanick - hiện chỉ được gọi bằng cái tên Uber - trở thành một trong những công ty làm ăn có lãi nhất ở thung lũng Silicon. Uber hoạt động ở 311 thành phố của 58 quốc gia, và theo giới phân tích, công ty này có thể có giá trị thị trường lên tới 50 tỷ USD. Nhờ sự tăng trưởng này, Kalanick, 38 tuổi, lọt vào danh sách tỷ phú của tạp chí Forbes. Anh được dự đoán sở hữu số tài sản kếch xù, lên tới 5,3 tỷ USD. Dưới đây là hành trình từ tay trắng trở thành tỷ phú của doanh nhân trẻ này.

CEO Uber lớn lên ở Northridge, California, một vùng ngoại ô bên ngoài Los Angeles. Khi còn nhỏ, Kalanick mơ ước trở thành một điệp viên. Tuy nhiên, cuối cùng Kalanick lại đi theo con đường kinh doanh của mẹ anh, một nhà quảng cáo bán lẻ. Anh đi gõ cửa từng nhà để bán dao cho hãng Cutco. Kalanick bắt đầu bước vào con đường kinh doanh năm 18 tuổi: Điều hành khóa học cho những người chuẩn bị thi SAT có tên New Way Academy.

Bố mẹ của Kalanick, Don và Bonnie, là những khách hàng đầu tiên của Uber khi startup này được thành lập ở Los Angeles.

Anh học kỹ sư máy tính tại UCLA (Đại học California, Los Angeles) rồi bỏ học năm 1998, với những lý do "chính đáng".

Kalanick rời trường đến đầu quân cho Scour, một công cụ tìm kiếm bằng công nghệ mạng ngang hàng (peer-to-peer). Hai bạn cùng lớp của anh là Michael Todd và Vince Busam cũng bỏ học để làm việc tại Scour. Scour hoạt động dưới sự bảo trợ tài chính của một quỹ đầu tư cá nhân (angel funding), do bạn bè và gia đình của một nhà đồng sáng lập công ty này điều hành.

Scour bị hàng loạt các công ty giải trí kiện, đòi bồi thường tới 250 tỷ USD, do các kết quả tìm kiếm trên Scour vi phạm bản quyền. Công ty sau đó phải nộp đơn xin phá sản.

Kalanick quay lại làm việc cho RedSwoosh, một công ty về mạng phần mềm. Tuy nhiên, anh xung đột với người đồng sáng lập mới của công ty là Michael Todd.

Năm 2007, Kalanick bán RedSwoosh cho Akamai với giá 23 triệu USD để trở thành một tỷ phú.

Năm đầu tiên sau khi trở thành tỷ phú, Kalanick dùng tiền đi du lịch khắp nơi trên thế giới. Anh đến Tây Ban Nha, Nhật Bản, Hy Lạp, Iceland, Greenland, Hawaii, Pháp, Australia, Bồ Đào Nha, và Senegal.

Năm 2008, tại Hội thảo công nghệ LeWeb, ý tưởng về một dịch vụ như Uber hình thành trong đầu Kalanick. Anh hình dung đây là một phương pháp tiện lợi để giảm chi phí dịch vụ "xe đen".

Garrett Camp, Oscar Salazar và Conrad Whelan là những người xây dựng phiên bản đầu tiên của Uber, một dịch vụ "xe đen" có tên UberCab. Kalanick giữ vai trò là người cố vấn. Với UberCab, dịch vụ có giá bằng 1,5 giá taxi, người dùng có thể yêu cầu một chiếc ôtô ở San Francisco đến chở mình, bằng cách gửi đi một tin nhắn hoặc gửi yêu cầu qua một nút bấm.

Đầu 2010, Ryan Graves được mời về làm Tổng Giám đốc (general manager) của UberCab. Không lâu sau đó, Graves được chỉ định làm CEO của công ty. UberCab ra mắt hồi tháng 6/2010 ở San Francisco. Dịch vụ gây được tiếng vang lớn, tuy nhiên, ban đầu nó không quá thu hút các nhà đầu tư.

Mùa hè 2010, Uber nhận 1,25 triệu USD từ các nhà đầu tư First Round Capital, Chris Sacca (bạn của Kalanick), và Shawn Fanning - nhà đồng sáng lập Napster.

Tháng 12/2010, Kalanick lên làm CEO, còn Graves lại quay về chức danh Tổng Giám đốc. Theo cả hai người, đây là một thỏa thuận "vui vẻ", hoàn toàn không xảy ra xung đột gì.

Những người quen biết Kalanick mô tả anh là một người kiêu ngạo và thiếu thận trọng. Nhưng đây được cho là những tính cách đã làm nên thành công của Uber.

Sau khi ra mắt ở San Francisco, Uber nhanh chóng mở rộng dịch vụ của mình ở nhiều thành phố khác tại Mỹ. Tháng 5/2011, Uber ra mắt tại New York, và hiện thành phố này là thị trường lớn nhất của Uber.

Uber gần đây công bố rằng, dịch vụ của họ đã thực hiện 30 triệu chuyến đi ở New York kể từ 2011, tức mỗi ngày dịch vụ này xử lý 82.000 chuyến đi.

Tháng 12/2011, Uber chính thức bước ra thị trường quốc tế với việc ra mắt tại Paris (Pháp).

Để giúp công ty mở rộng hoạt động, Kalanick đã thuê nhiều nhân vật vận động hành lang như David Plouffe - người chỉ đạo chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ của ông Barack Obama năm 2008.

Uber liên tục nhận được các khoản đầu tư từ các hãng đầu tư mạo hiểm, cũng như từ các hãng khác. Tháng 12/2014, hãng tìm kiếm Baidu của Trung Quốc công bố đầu tư vào Uber, và sự hợp tác này, trên lý thuyết, sẽ giúp Uber mở rộng hoạt động ra tại Trung Quốc.

Hồi tháng 6/2015, một số nguồn tin còn cho rằng, các hãng đầu tư đến từ Trung Quốc đã rót vào Uber 1 tỷ USD, và startup này đang chuẩn bị trở thành công ty đại chúng - lần đầu tiên chào bán chứng khoán ra bên ngoài.

Uber nhận 5,9 tỷ USD đầu tư, giúp giá trị công ty đạt 41 tỷ USD, biến Kalanick trở thành một người rất giàu có. Một tin đồn gần đây nhất cho biết, Uber sắp được rót thêm khoảng 1,5 đến 2 tỷ USD, đưa giá trị công ty đạt mốc 50 tỷ USD.

Uber cũng đang thử nghiệm các dịch vụ mới, bên cạnh dịch vụ đi chung xe truyền thống. Ở Santa Monica (Mỹ), Uber cho phép khách đặt hàng các bữa ăn qua dịch vụ UberEATS. Mùa đông năm 2014, Uber thử nghiệm dịch vụ chuyển phát nhanh Uber Rush.

Uber từng gặp rắc rối lớn khi Emil Michael - một người trong ban lãnh đạo nói rằng "muốn chi 1 triệu USD để thuê một đội chuyên điều tra đời tư, chống lại các phóng viên viết bài tiêu cực về Uber".

Hồi tháng 5/2015, Uber thuê về rất nhiều các nhà nghiên cứu từ bộ phận xe tự động của Đại học Carnegie Mellon, khiến nhiều người nhận định rằng, hãng đang có ý định phát triển xe tự lái.

Uber chịu sự cạnh tranh mạnh mẽ từ Lyft, đối thủ được coi là lớn nhất của họ. Lyft chỉ hoạt động tại Mỹ, trong khi Uber có mặt ở 58 quốc gia.

Nhờ giá trị của công ty tăng lên một cách chóng mặt, Kalanick, trên lý thuyết, đã trở thành một tỷ phú. Trong năm 2015, Kalanick cùng nhà đồng sáng lập Garrett Camp, và Ryan Graves - một trong những nhân viên đầu tiên của công ty - có mặt trong danh sách các tỷ phú của tạp chí Forbes. Kalanick và Camp sở hữu số cổ phiếu của Uber nhiều hơn Graves, do đó tài khoản ròng của họ cũng cao hơn (mỗi người 5,3 tỷ USD so với 1,4 tỷ USD của Grave).